Liên quan vụ án xảy ra tại Công ty Việt Á, nhiều câu hỏi được dư luận đặt ra và cần được cơ quan chức năng làm rõ.
1. Vì sao Công ty Việt Á được chọn cung cấp bộ kit xét nghiệm COVID-19 ở hầu hết các địa phương trên cả nước (62/63 tỉnh, thành - gần như độc quyền) khi áp dụng cơ chế chỉ định thầu? Việc chi hoa hồng khủng tới 20% đã được phát hiện ở CDC Hải Dương (giám đốc CDC Hải Dương nhận gần 30 tỉ đồng) liệu có phải là một trong những lý do?
Ai cũng biết việc một doanh nghiệp tạo dựng được vị thế “gần như là độc quyền” như Việt Á thật sự không dễ dàng. Liệu có thế lực nào đứng sau tiếp tay, trải đường cho Việt Á chiếm lĩnh vị thế “độc quyền” này để bắt tay nhau trục lợi trên tính mạng và tài sản của nhân dân hay không?
2. Năng lực sản xuất kit xét nghiệm của Công ty Việt Á thực sự ra sao? Theo điều tra ban đầu của Bộ Công an, Việt Á đã cung ứng các bộ kit xét nghiệm COVID-19 cho Trung tâm Kiểm soát bệnh tật và các cơ sở y tế khác của 62 tỉnh, TP trên cả nước với doanh thu khổng lồ: Gần 4.000 tỉ đồng. Tuy nhiên, những ngày qua, nhiều cơ quan báo chí đã tìm đến nơi đặt nhà xưởng/văn phòng của công ty này thì thấy quy mô sản xuất không tương xứng, từ đó dấy lên nghi vấn về nguồn gốc/xuất xứ của những bộ kit xét nghiệm dán nhãn Công ty Việt Á sản xuất. Đây là điều mà cơ quan chức năng cần tiếp tục điều tra làm rõ để có câu trả lời minh bạch trước dư luận.
3. Trách nhiệm của Bộ Y tế đến đâu trong đại án này? Tháng 4-2020, Bộ Y tế với tư cách bộ quản lý chuyên ngành đã cấp phép đăng ký lưu hành cho sản phẩm kit xét nghiệm COVID-19 của Công ty Việt Á - bộ kit made in Vietnam đầu tiên được cấp phép. Bộ Y tế cũng là cơ quan thực hiện việc công bố/cập nhật công khai giá bộ kit xét nghiệm (trong đó bộ kit của Việt Á được Bộ Y tế giới thiệu giá 470.000 đồng/kit). Đây là cơ sở để nhiều địa phương tham chiếu khi mua hàng của Việt Á.
Tuy nhiên đến nay, theo điều tra ban đầu của Bộ Công an, Việt Á đã có hành vi “nâng khống giá thiết bị, chi phí nguyên vật liệu đầu vào đưa vào thuyết minh cơ cấu giá xác định giá bán là 470.000 đồng/kit”. Vậy trách nhiệm của Bộ Y tế như thế nào trong vấn đề này khi chính bộ đã giới thiệu cho các địa phương cũng với mức giá này, hay cứ để mặc doanh nghiệp kê giá trên trời và “chúng tôi vô can”?
4. Bộ KH&CN chịu trách nhiệm gì khi cung cấp thông tin “WHO chấp thuận”?
Đối với Bộ KH&CN, tháng 4-2020, bộ này đã gửi thông cáo báo chí, phát ngôn chính thức tại các cuộc họp và đăng tải công khai trên cổng thông tin điện tử của bộ về bộ kit xét nghiệm COVID-19 của Việt Nam sản xuất (là bộ kit của Công ty Việt Á - NV) được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chấp thuận. Tuy nhiên, thông tin đến thời điểm này cho biết WHO chưa từng chấp thuận bộ kit xét nghiệm của Việt Á như nội dung Bộ KH&CN công bố. Đường link chứa nội dung “WHO chấp thuận” cũng đã không tìm thấy trên website của Bộ KH&CN vào thời điểm này. Như vậy, Bộ KH&CN sẽ trả lời trước dư luận ra sao về sự “nhầm lẫn” trên và chịu trách nhiệm gì khi cung cấp thông tin “WHO chấp thuận”?
Những câu hỏi và nghi vấn này, dư luận trông chờ câu trả lời sẽ sớm được trả lời từ sự sáng suốt, công tâm và trách nhiệm của Bộ Công an!