Sau 2 ngày xét xử vụ án Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng, chiều nay (22/12), TAND Tp.Hà Nội đã tuyên phạt Lại Hồng Thái (SN 1980), cựu Giám đốc Ngân hàng VIB - Chi nhánh Nguyễn Huệ (nay là Ngân hàng VIB - Chi nhánh Văn Phú) mức án 13 năm tù.
Về trách nhiệm dân sự, tòa buộc Thái bồi thường cho Ngân hàng khoản tiền hơn 12 tỷ đồng.
Quá trình đưa vụ án ra xét xử, bị cáo Thái đề nghị HĐXX triệu tập thêm những người tham gia tố tụng khác và vì lý do sức khỏe, bị cáo đề nghị hoãn phiên tòa.
Tuy nhiên, sau ít phút hội ý, HĐXX thấy rằng do vụ án đã được đưa ra xét xử nhiều lần, trong trường hợp cần thiết, tòa sẽ triệu tập những người liên quan. Riêng về vấn đề sức khỏe của bị cáo, HĐXX thấy rằng bị cáo vẫn đủ sức khỏe để tham gia tố tụng, đồng thời cho phép bị cáo ngồi để trả lời thẩm vấn.
Tuy nhiên, bị cáo Thái khăng khăng bản thân không đủ sức khỏe để tham gia phiên tòa và sẽ không trả lời bất kỳ câu hỏi nào của HĐXX.
Dù vậy, căn cứ vào tiến trình thẩm vấn một số người liên quan khác có mặt tại phiên tòa, căn cứ vào các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án, tòa cấp sơ thẩm đủ cơ sở kết luận: Lại Hồng Thái được bổ nhiệm chức vụ Giám đốc Ngân hàng VIB Chi nhánh Nguyễn Huệ từ tháng 6/2013 đến tháng 7/2015.
Quá trình quản lý, điều hành hoạt động của VIB chi nhánh Nguyễn Huệ, Thái đã trực tiếp nhận 68 hồ sơ đề nghị vay vốn của khách hàng, rồi chỉ đạo nhân viên dưới quyền là Nguyễn Thị Hoàng Yến, Trần Ngọc Hoàng, Trần Thị Hoài và Tưởng Việt Anh lập hồ sơ tín dụng cho khách hàng cá nhân vay vốn dưới hình thức vay tiêu dùng, tài sản thế chấp bằng quyền sử dụng đất. Điều đáng nói là trong số 68 hồ sơ cấp tín dụng, thì có tới 59 hồ sơ sai phạm.
Khi tiếp nhận hồ sơ, Thái chỉ đạo nhân viên tự lập các tài liệu báo cáo thẩm định, tờ trình thẩm định, hợp đồng khế ước, hợp đồng thể chấp và biên bản thẩm định giá theo biểu mẫu do Thái gửi để đảm bảo hồ sơ đầy đủ thủ tục.
Các báo cáo thẩm định giá và biên bản thẩm định giá đều thể hiện, tổ định giả sử dụng phương pháp so sánh để tiến hành thẩm định giá của tài sản bảo đảm.
Thái chỉ đạo Yến, Hoàng, Hoài không cần đi khảo sát thực trạng của tài sản bảo đảm, không cần đi khảo sát giá của các tài sản so sánh mà chỉ dựa vào khung giá đất do Ngân hàng VIB quy định để tự đưa ra giá của 3 tài sản so sánh tương tự gần bằng giá do tổ chức tín dụng này quy định và từ đó kết luận giá của tài sản bảo đảm.
Ngoài ra, Thái còn yêu cầu các nhân viên Yến, Hoài, Hoàng căn cứ vào độ rộng của mặt đường đến tài sản bảo đảm ghi trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và khung giá đất tại khu vực có tài sản đảm bảo do Ngân hàng quy định để tự đưa ra mức giá của tài sản bảo đảm phù hợp với số tiền vay vốn của khách hàng, không vượt quá 70% giá trị tài sản bảo đảm.
Đối với các thông tin về tài sản so sánh, Thái chỉ đạo các nhân viên không cần trực tiếp đi khảo sát để lấy thông tin trên thực tế mà tự đưa ra mức giá của tài sản so sánh sao cho tương tự với giá trị của tài sản bảo đảm. Thế nên kết quả định giá do Thái chỉ đạo đưa ra cao hơn gấp nhiều lần giá trị thực của tài sản bảo đảm.
Theo kết quả định giá, tổng giá trị 59 tài sản đảm bảo trong 59 hợp đồng tín dụng tại thời điểm cho vay là hơn 7,6 tỷ đồng nhưng Thái đã nâng khống giá trị lên thành hơn 43 tỷ đồng để cho khách hàng không đủ điều kiện vay tổng số tiền 25,7 tỷ đồng.
Các khách hàng sau khi được giải ngân chi trả tiền gốc, lãi trong thời gian rất ngắn sau đó không thực hiện việc trả nợ gốc và lãi theo kỳ hạn quy định trong hợp đồng, giá trị tài sản đảm bảo không đủ đảm bảo phần vốn vay, làm thiệt hại cho Ngân hàng số tiền hơn 13 tỷ đồng.
Quá trình điều tra, Thái không thừa nhận hành vi phạm tội. Tuy nhiên, các cơ quan tố tụng căn cứ vào lời khai các nhân viên tại chi nhánh ngân hàng, lời khai của các khách hàng đứng tên vay vốn, chứng thư thẩm định giá và kết quả định giá tài sản đảm bảo của Hội đồng định giá trong tố tụng hình sự… để xác định Thái chỉ đạo các nhân viên dưới quyền nâng khống giá trị tài sản đảm bảo trái với quy định của ngành Ngân hàng.
Hành vi của Thái được HĐXX đánh giá gây nguy hiểm cho tổ chức xã hội, phạm tội trong thời điểm đang giữ chức vụ, có khả năng điều hành một số hoạt động trong Ngân hàng. Xét tính chất, mức độ của hành vi cần phải áp dụng hình phạt tù nghiêm khắc.
Từ các phân tích trên, HĐXX của TAND Tp.Hà Nội quyết định tuyên phạt Lê Hồng Thái mức án 13 năm tù theo đúng tội danh bị truy tố.
Cơ quan tố tụng xác định, một số nhân viên Chi nhánh VIB Nguyễn Huệ liên quan đến hành vi sai phạm của Thái và một số khách hàng chỉ thực hiện theo sự chỉ đạo của Thái, chứ họ không được hưởng lợi ích vật chất từ việc đề xuất và giải ngân các hợp đồng cho vay. Do đó cơ quan tố tụng không đề nghị xử lý hình sự đối với các nhân viên này.