Truyền thông Mỹ gần đây cho hay nhu cầu xét nghiệm COVID-19 thông qua các biện pháp PCR, xét nghiệm nhanh (LFT) và xét nghiệm kháng thể đang gia tăng đột biến trong bối cảnh ca nhiễm biến thể mới Omicron tăng nhanh vào thời điểm kỳ nghỉ Giáng sinh và năm mới đang đến gần. Việc nhu cầu xét nghiệm tăng kéo theo lượng tiêu thụ các kit xét nghiệm tại nhà và điểm xét nghiệm gia tăng, khiến một số quan chức Mỹ cảnh báo đang tạo động cơ để các doanh nghiệp tư nhân sản xuất, thương mại hóa mặt hàng này tăng giá một cách không chính đáng.

Người dân Mỹ xét nghiệm COVID-19 tại một trạm xét nghiệm lưu động
ở TP New York hồi tháng 11. Ảnh: NEWSCOM

Báo động tình trạng tăng giá kit xét nghiệm COVID-19 ở Mỹ

Đài ABC cho biết Tổng chưởng lý bang New York - bà Letitia James ngày 21-12 đã ra tuyên bố tình trạng một doanh nghiệp kê giá cao không chỉ đối với kit xét nghiệm COVID-19 mà còn nhiều vật tư y tế thiết yếu khác như khẩu trang, đồ bảo hộ hay nước sát khuẩn. Bà khẳng định đây là một thực tế không thể chấp nhận được khi tình hình dịch trên cả nước đang diễn biến tiêu cực, ngày càng nhiều người cần những vật tư này để tự bảo vệ bản thân.

“Khi New York chứng kiến sự gia tăng số ca nhiễm theo cấp số nhân những ngày qua, ngày càng có nhiều người mua bộ xét nghiệm tại nhà và các thiết bị khác để phòng ngừa dịch bệnh. Người dân được khuyến khích thông báo cho văn phòng của tôi ngay lập tức nếu phát hiện giá những mặt hàng trên tăng cao một cách bất thường” - bà Letitia James nêu rõ, đồng thời nhấn mạnh sẽ xử lý quyết liệt nếu phát hiện bất kỳ đối tượng nào nâng khống giá không chính đáng.

Hiệp hội America’s Health Insurance Plans (AHIP), đại diện cho các công ty bảo hiểm của Mỹ, mới đây cũng lên tiếng cảnh báo hành vi nâng khống giá vật tư y tế, nhất là các kit xét nghiệm COVID-19, đang làm gia tăng chi phí sức khỏe cá nhân của người dân Mỹ - đến mức nhiều người có đăng ký bảo hiểm nhưng vẫn không được hỗ trợ chi trả vì các công ty bảo hiểm phải gồng gánh rất nhiều bệnh nhân khác cũng bị tính giá cao tương tự.

Hãng tin Bloomberg cũng dẫn dữ liệu thống kê của AHIP cho thấy từ tháng 4-2020 đến tháng 3 năm nay, giá kit xét nghiệm COVID-19 ở Mỹ liên tục tăng, mức tăng trung bình khoảng 12%.

Các chuyên gia AHIP còn cho rằng việc nâng giá này xuất phát từ một lỗ hổng trong luật liên bang. Cụ thể, một điều khoản trong Đạo luật Viện trợ, cứu trợ và an ninh kinh tế COVID-19 (CARES) 2020 cho phép các cơ sở xét nghiệm tư nhân và bên bán kit xét nghiệm COVID-19 tự áp đặt giá và yêu cầu các công ty bảo hiểm tư nhân phải chi trả toàn bộ chi phí này. Đạo luật CARES cũng yêu cầu các công ty bảo hiểm phải trả toàn bộ phí xét nghiệm ngay cả khi người xét nghiệm không có triệu chứng hoặc không được bác sĩ chỉ định.

“Khi Mỹ vẫn đang phải đối phó với dịch bệnh từng ngày, việc xét nghiệm với giá phải chăng là chìa khóa giúp làm giảm sự lây lan của dịch bệnh. Hành vi nâng khống giá đang đe dọa những thành quả mà chúng ta đạt được trong cuộc chiến chống lại virus SARS-CoV-2 và các biến thể nguy hiểm của nó. Chúng tôi kêu gọi chính quyền liên bang thực hiện ngay những bước đi cần thiết để đảm bảo tất cả người dân Mỹ được tiếp cận dịch vụ xét nghiệm tin cậy với giá thành hợp lý” - phát ngôn viên của AHIP - bà Kristine Grow khẳng định.

Nhà chức trách bắt đầu hành động

Để khắc phục tình trạng trên, Tổng thống Joe Biden ngày 21-12 đã thông báo về việc mở thêm một số địa điểm xét nghiệm COVID-19 công cộng miễn phí tại một số bang đang ghi nhận số ca nhiễm mới tăng cao, theo đài CNN.

Đồng thời, ông cũng cho biết khoảng 500 triệu kit xét nghiệm nhanh COVID-19 tại nhà sẽ được cung cấp miễn phí cho người dân Mỹ bắt đầu từ tháng 1 năm sau. Nhà lãnh đạo này khẳng định đang làm việc với các đối tác của chính phủ để đảm bảo công suất sản xuất kit xét nghiệm được đảm bảo, không gián đoạn để đáp ứng nhu cầu chung của cả nước.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng đây mới chỉ là giải pháp tạm thời và Mỹ vẫn cần một khung pháp lý rõ ràng để chấm dứt hoàn toàn tình trạng kê khống giá vật tư y tế như hiện nay.

Theo tờ The New York Times, Thượng nghị sĩ Dân chủ của bang Minnesota - bà Tina Smith cùng một số nghị sĩ khác đang đề xuất một dự thảo luật mới, trong đó yêu cầu Bộ Y tế và các cơ quan y tế khác có liên quan tiến hành khảo sát các cơ sở xét nghiệm và nơi bán cũng như công khai nêu tên những bên nào đang tính giá cao hơn so với mức giá trung bình của thị trường.

Hạ nghị sĩ Dân chủ của bang California - bà Jackie Speier cùng cộng sự cũng đã đệ trình một dự thảo luật khác yêu cầu các doanh nghiệp tư nhân không được tăng giá bán vật tư y tế quá 10% giá gốc khi bán cho các đối tượng là cơ quan liên bang hoặc các tổ chức phi lợi nhuận.•