Theo tìm hiểu của PV Tiền Phong, hiện đang là thời điểm “vàng” tiêu thụ hàng nông sản của Việt Nam tại Trung Quốc. Sự kiện đón Noel, Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022 sắp tới, nhu cầu tiêu thụ trái cây tươi nước ta ở thị trường nước bạn là rất lớn, tuy nhiên do khan hiếm hàng, các chủ hàng, đối tác Trung Quốc sẵn sàng trả giá cao nếu đưa được nông sản của ta sang biên giới. Cũng chính vì vậy, nhiều xe chở nông sản vẫn đổ về biên giới Lạng Sơn, bất chấp tình trạng ùn ứ kéo dài.

Chi Ma, Tân Thanh: Có thể sẽ nối lại trong vài ngày tới

Ngày 22/12, cửa khẩu Hữu Nghị làm thủ tục thông quan cho khoảng 100 xe chở hàng nông sản, trái cây sang bãi sang tải hàng Pò Chài (Quảng Tây, Trung Quốc). Đoàn xe container đỗ dài trên đường dẫn đến cửa khẩu chờ đợi, có xe đã gần 20 ngày xếp “nốt”.

Sau khi có ý kiến của Chính phủ, các bộ ngành trung ương và tỉnh Lạng Sơn đã có những động thái để sớm cải thiện tình hình.

Vấn đề căn bản để xuất nhập khẩu hàng hóa qua biên giới Việt- Trung giai đoạn này là làm tốt công tác phòng, chống dịch COVID-19. Tỉnh Lạng Sơn đã triển khai việc khảo sát lắp đặt thêm trạm khử khuẩn theo yêu cầu của phía bạn từ chiều 21/12.

Ông Hoàng Khánh Duy, Phó trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn cho biết, các ngành chức năng địa phương vừa tiến hành hội đàm với phía Trung Quốc và có những gợi mở tích cực .

“Có thể một vài ngày tới, các cửa khẩu Tân Thanh (huyện Văn Lãng), Chi Ma (huyện Lộc Bình) sẽ nối lại hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa bình thường. Nếu được như vậy sẽ giảm tải tình trạng ùn ứ nông sản hiện nay ở Lạng Sơn”, ông Duy nói.

Sẵn sàng tiếp nhận thông tin

Ông Hoàng Khánh Duy cho biết, đã nhận được thông tin về việc một số lái xe đang ở Khu phi thuế quan cửa khẩu Tân Thanh khó khăn về nước sinh hoạt và mỗi lần tắm phải trả 20.000 đồng/lượt. Ngoài ra, lợi dụng tình trạng tài xế nằm lại cùng xe hàng lâu ngày, một số hộ kinh doanh tăng giá lương thực, thực phẩm.

“Thiết kế lúc đầu của Khu phi thuế quan chỉ đáp ứng cho nhu cầu ăn nghỉ của 400 người. Nhưng khi tình trạng xe hàng ùn ứ tăng đột biến lên hàng nghìn người, chúng tôi đã gấp rút điều chỉnh và đưa ra những giải pháp tốt nhất cho các lái xe”, ông Duy nói.

Ông Duy cho biết thêm, hiện Ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu đã lắp đặt 23 nhà vệ sinh công cộng, phục vụ nước nóng và tắm miễn phí 24/24. Mỗi buổi chiều tối hằng ngày đã dự trữ thêm 18.000 lít nước phục vụ nhu cầu vệ sinh của các lái xe.

Hiện nay, Trung tâm Quản lý cửa khẩu tiếp tục gấp rút đầu tư thêm một khu vệ sinh nữa để đáp ứng nhu cầu sinh hoạt cho người tạm trú trên biên giới.

Trả lời câu hỏi của phóng viên Tiền Phong, theo phản ánh của nhiều lái xe, thời gian qua ở một số bãi ở cửa khẩu Tân Thanh, họ bị thu phí 400.000 đồng/ngày đêm, vượt nhiều lần quy định của tỉnh Lạng Sơn, ông Hoàng Khánh Duy cho biết: Theo quy định số 59 của UBND tỉnh Lạng Sơn, hiện nay, mức thu cao nhất đối với xe ô tô 18 tấn trở lên: Từ 6h đến 22h là 35.000 đồng; từ 22h đến 6h sáng hôm sau là 52.000 đồng; cả ngày đêm là 87.000 đồng. Theo quy định, không có bất cứ khoản thu nào thêm ngoài mức trên. Tất cả các khoản thu này đều được niêm yết công khai và có hạch toán bằng biên lai thu của ngành tài chính.

“Chúng tôi sẽ kiểm tra thông tin mà lái xe đã phản ánh. Hiện nay Trung tâm Quản lý cửa khẩu có số điện thoại đường dây nóng tiếp nhận những thông tin phản ánh trực tiếp, để cùng lái xe xử lý những vấn đề phát sinh”, ông Hoàng Duy Khánh cho biết thêm.

Bà Đoàn Thu Hà, Phó chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn cho biết, trên cơ sở cân đối nguồn thu, tỉnh sẽ có cơ chế, chính sách để hỗ trợ phần nào khó khăn cho chủ hàng, lái xe đường dài chở hàng nông sản xuất khẩu qua địa bàn Lạng Sơn.

Không còn đường lùi

Có mặt tại bãi xe Lục Lầm, TP. Móng Cái từ đầu tháng 12/2021, anh Lâm, lái xe chở mít từ Tây Nguyên ra vẫn vạ vật từng ngày chờ đến lượt thông quan. Mỗi ngày anh và phụ xe phải sinh hoạt tại chỗ và thường xuyên kiểm tra độ ẩm, nhiệt độ của thùng xe phòng trường hợp mít chín hỏng trước khi được thông quan.

Không chỉ trường hợp anh Lâm, tại cửa khẩu Móng Cái, hơn 1.000 container vẫn đang mắc kẹt chưa có lịch thông quan cụ thể. Mặc dù được chính quyền và các doanh nghiệp cho thuê bãi đỗ hỗ trợ tối đa các chi phí nhưng nỗi lo chưa được thông quan vẫn canh cánh đối với các doanh nghiệp có hàng nông sản, nhất là mặt hàng hoa quả.

Tài xế vạ vật từng ngày chờ đến lượt thông quan

Xếp hàng, đợi chờ cả chục ngày nay, khi sắp đến lượt thông quan thì phía Trung Quốc phát đi thông báo tạm dừng thông quan tại các cửa khẩu của TP. Móng Cái. Việc tạm dừng bắt đầu từ hôm 21/12 và chưa có thời gian cụ thể khi nào sẽ hoạt động trở lại. Việc thông quan hàng hóa vẫn chưa khôi phục, nhiều tài xế mòn mỏi tiếp tục xếp hàng chờ đợi.

"Ngay khi xảy ra tình trạng ách tắc tại cửa khẩu ở Lạng Sơn, chúng tôi đã liên hệ phía bạn hàng và cho xe quay đầu về cửa khẩu Móng Cái đồng thời tạm dừng chuyển hàng từ miền Nam ra. Giờ họ thông báo dừng hẳn thì quả thực khó cho chúng tôi quá. Chờ đợi tiếp không được vì để lâu hoa quả sẽ không đảm bảo, quay đầu thì không có mối thu mua. Tết này chỉ chờ vào mấy xe hàng để trả lương cho công nhân" - anh Lương Ngọc Hùng, chủ 5 container chở hoa quả bị mắc kẹt tại Móng Cái nói.

Theo đại diện Chi cục Hải quan TP. Móng Cái, phía Trung Quốc áp dụng việc truy vết trong vòng 24 giờ kể từ khi phát hiện F0, đến nay cơ bản đã kiểm soát được tình hình. Khả năng việc thông quan sẽ được mở lại trong vòng một vài ngày tới. Yêu cầu của phía Trung Quốc là tất cả tài xế xe container đều phải tuân thủ các biện pháp phòng, chống dịch, xét nghiệm và mặc áo bảo hộ khi làm thủ tục thông quan.

"Hiện nay tất cả tài xế khi đến TP. Móng Cái đều được đưa vào khu Lục Lầm để làm xét nghiệm và xếp chỗ đỗ xe, thời điểm hiện tại TP. Móng Cái đã bố trí thêm nhiều bãi đỗ xe, giải quyết tình trạng ùn ứ xe chở nông sản", đại diện Chi cục Hải quan TP. Móng Cái nói.

Được biết, tại các cửa khẩu của Quảng Ninh đang ùn ứ hơn 1.500 xe container. Trong số này phần lớn là hàng nông sản gồm: Hơn 400 xe container hoa quả của Việt Nam, khoảng 100 container hoa quả Thái Lan và trên 700 container hàng thủy sản cấp đông.

Hoàng Dương

Nguyễn Duy Chiến