Trước tình trạng ùn tắc tại các cửa khẩu biên giới Việt - Trung những ngày qua, Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV, thuộc Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ) đã có văn bản khẩn gửi Thủ tướng Chính phủ đề xuất một số biện pháp để cải thiện tình hình này.
Theo đó, Ban IV đề xuất Chính phủ tiến hành một cuộc trao đổi cấp cao hơn giữa hai bên để cùng nhận diện nút thắt và đưa ra giải pháp tháo gỡ phù hợp.
Cụ thể, Ban IV đề xuất lãnh đạo Chính phủ trao đổi, đàm phán với phía Trung Quốc để bố trí cửa khẩu thông quan riêng cho hàng linh kiện điện tử, hàng nguyên phụ liệu phục vụ sản xuất trong nước so với hàng nông, thủy sản.
Cùng với đó, phối hợp lực lượng chuyên môn hai nước để bàn giao theo đợt, giải phóng các xe hàng, tài xế đang kẹt tại cửa khẩu hai bên.
Hàng nghìn xe đang ùn tắc trên cửa khẩu chờ thông quan. Ảnh: C.T
Bên cạnh hoạt động đàm phán, Ban IV đề xuất Chính phủ xem xét giao các địa phương có các cửa khẩu đường bộ với Trung Quốc khẩn trương rà soát, khảo sát, thiết lập vùng đệm đối với hàng hóa trao đổi với Trung Quốc. Mục đích nhằm phát hiện sớm và cách ly người/vật mắc COVID-19 ngay tại đầu vùng đệm, không để xảy ra tình huống phát hiện người/vật mắc COVID-19 ở điểm giáp biên dẫn tới hành động đóng cửa biên giới tức thời của phía Trung Quốc. Ban IV đề xuất triển khai thí điểm mô hình vùng đệm tại Móng Cái, Quảng Ninh.
Biện pháp tiếp theo, Ban IV kiến nghị Chính phủ giao Bộ NN&PTNT nhanh chóng làm việc với các địa phương dừng tạm thời các chuyến hàng đang có kế hoạch vận chuyển lên cửa khẩu. Nếu có thể thì hướng dẫn người nông dân trì hoãn thu hoạch, hoặc tiếp tục bảo quản tại kho, chờ giải phóng bớt hàng ùn ứ hiện nay.
Đề xuất Bộ NN&PTNT khẩn trương phối hợp với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức, đoàn thể huy động thời sự hỗ trợ từ các kênh báo đài trong nước để khởi động gấp rút chiến dịch tuyên truyền "Người Việt hỗ trợ tiêu thụ nông sản Việt" dịp cận Tết.
Cùng với các biện pháp cấp bách trên, Ban IV cho rằng các Bộ NN&PTNT, Công Thương đẩy mạnh tìm kiếm, mở rộng thị trường, tuyên truyền người dân chuyển sang kinh doanh xuất khẩu theo hình thức chính ngạch, đầu tư hạ tầng logistics, mở rộng kho bãi tại các cửa khẩu.
Tính đến sáng ngày 21-12, tổng lượng xe hàng hóa tồn tại các cửa khẩu chờ xuất sang Trung Quốc là hơn 6.300 xe, chủ yếu là hàng nông sản và thủy sản. Tại sáu tỉnh biên giới phía bắc, hiện chỉ còn 6/71 cửa khẩu, lối mở còn thực hiện thông quan. Năng lực thông quan cũng giảm 4,5 lần so với bình thường.
Với thời gian thông quan lên đến 20-30 ngày như hiện nay, hầu hết hàng hóa nông, thủy sản sẽ bị hỏng, dự kiến phải đổ bỏ, không còn khả năng tiêu thụ. Thiệt hại về tiền hàng, theo ước tính của Hiệp hội Rau quả Việt Nam lên đến 2.000 tỷ đồng, chưa kể chi phí vận chuyển.
