Hàng nghìn tấn thanh long phải "quay đầu" về thị trường nội địa vì Trung Quốc đóng cửa khẩu cho thấy, doanh nghiệp lâu nay "quên" mất thị trường Việt Nam.

Hàng trăm xe hàng trái cây "quay đầu" tự tìm lối thoát

Theo bà Nguyễn Thị Thu - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NNPTNT) tỉnh Lạng Sơn, cho biết: Trong ngày 30.12 chỉ xuất đi được 81 xe, số lượng rất ít. Tại cửa khẩu Hữu Nghị xuất được 56 xe, cửa khẩu Tân Thanh từ ngày 18.12 đã dừng thông quan cho đến  nay; tại cửa khẩu Chi Ma được 25 xe và những xe hàng xuất khẩu qua cửa khẩu này hầu như là hàng hóa nông sản khô, hàng hoa quả rất ít. Các xe đang tồn tại các cửa khẩu của tỉnh Lạng Sơn đến ngày 30.12 có 2.971 xe, trong đó có 1.676 xe hoa quả chở bằng container lạnh. Tồn ở cửa khẩu Hữu Nghị 1.297 xe trong đó có 891 xe là hoa quả lạnh, còn lại là hoa quả chở bằng container nóng, hàng linh kiện, nông sản khô…

Ở khu vực cửa khẩu Tân Thanh tồn 1.063 xe, trong đó có 785 xe hoa quả chở bằng container lạnh; ở cửa khẩu Chi Ma tồn 611 xe, ở khu vực này chủ yếu là linh kiện điện tử, hàng nông sản khô, ván bóc và nhiều mặt hàng khác. Như vậy, tổng số xe tồn tại Lạng Sơn tính đến ngày 30.12.2021 là 2.971 xe, so với cuối ngày 29.12.2021 giảm 559 xe. 

Như vậy, có thể thấy rằng, nguyên nhân giảm ùn ứ không phải là các xe hàng được giải quyết thông quan, mà do thời gian chờ quá lâu, các chủ xe chủ hàng, doanh nghiệp phải quyết định cho xe “quay đầu” trở lại nội địa tiêu thụ để giảm nguy cơ thối hỏng của trái cây.

Theo Sở NNPTNT tỉnh Lạng Sơn, cơ quan chức năng của phía Trung Quốc cũng đã thông báo tạm dừng nhập khẩu thanh long từ 0 giờ ngày 29.12 đến 26.1. Cơ quan chức năng của Trung Quốc cũng thông báo tạm dừng làm các thủ tục thông quan hàng hóa nông sản trước và sau Tết Nguyên đán 14 ngày. Vì vậy, với mặt hàng thanh long, tình hình xuất khẩu từ nay tới Tết Nguyên đán rất khó khăn. Nắm được thông tin này, hầu như hiện nay, các xe chở không còn tiếp tục đưa lên cửa khẩu nữa.

Ông Nguyễn Văn Dương - Phó chi cục trưởng Hải quan cửa khẩu Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh cũng nhấn mạnh: Từ ngày 21.12.2021, thông  báo của Cục Thương vụ Đông Hưng (Trung Quốc) đã tạm dừng thủ tục hải quan qua các cặp cửa khẩu Đông Hưng, dẫn đến một lượng hàng hóa tương đối lớn, trong đó có  nhiều loại hoa quả tại cửa khẩu.

Đến ngày 30.12.2021 còn tồn 146 xe hoa quả Thái Lan quá cảnh từ Cha Lo (Quảng Bình) ra Móng Cái, một số xe này đang lên kế hoạch, nếu Lạng Sơn đi được sẽ về Lạng Sơn, còn nếu không sẽ tiêu thụ nội địa. Những xe thanh long tồn đang "quay đầu" để bán trong nước.

Sẵn sàng hỗ trợ tiêu thụ những nông sản "quay đầu"

Theo bà Nguyễn Thị Thu: "Có thông tin là có văn bản của thị trưởng Bằng Tường thông báo từ 0 giờ ngày 29.12.2021 đến 24 giờ ngày 26.1.2022 sẽ tạm dừng nhập khẩu thanh long nên các xe chở thanh long đã quay đầu về không tiếp tục đưa hàng lên khu vực cửa khẩu”.

Còn theo ông Nguyễn Văn Dương, ở Móng Cái còn tồn 34 xe từ các tỉnh Tiền Giang, Bình Thuận, một số doanh nghiệp đã di chuyển về nội địa để tiêu thụ, đặc biệt là những xe đã phải chờ 15-20 ngày. 

Như vậy có thể thấy rằng, hiện tại lượng xe hàng thanh  long "quay đầu" là rất lớn.

Sáng 31.12.2021, tại diễn đàn Diễn đàn kết nối nông sản 970 phiên thứ 18 do Bộ NNPTNT tổ chức, ông Lê Minh Tuấn - Giám đốc Công ty Transin cho biết: Doanh nghiệp của ông cung cấp dịch vụ vận tải và hải quan xuyên biên giới giữa Việt nam và Trung Quốc qua các cửa khẩu phía Bắc bằng đường bộ và mới đây là đường sắt từ ga Yên Viên-Đồng Đăng-Bằng Tường-Nam Ninh và Yên Viên-Hà Khẩu.

"Tần suất chạy tàu 4 chuyến một ngày, mỗi chuyến khoảng 20 container. Từ các điểm Bằng Tường, Nam Ninh và Hà Khẩu, Transin sẽ cung cấp dịch vụ vận tải đường bộ đi tất cả các thành phố trong lãnh thổ Trung Quốc, sẽ hỗ trợ giải tỏa bớt lượng hàng nông sản đang ách tắc".

Tuy nhiên, điều đáng tiếc là hiện nay Trancin chỉ vận chuyển bằng toa nóng, chưa có toa đông lạnh nên chỉ chở các mặt hàng nông sản khô, nguyên liệu sản xuất, cơ hội cho mặt hàng thanh long là rất ít.

Chính vì vậy, đã đến lúc doanh nghiệp cần thấy rõ tiềm năng và tính bền vững của thị trường nội địa để chăm sóc, quan tâm, bởi từ trước đến nay, hầu như doanh nghiệp xuất khẩu thanh long và cả người trồng loại cây đặc sản này đều chỉ "chăm chăm để xuất khẩu".

Ông Paul Lê – Phó Tổng Giám đốc Central Retail cho biết, thị trường gần 100 triệu dân là chỗ dựa vững chắc cho nông dân và doanh nghiệp. Central Retail sẵn sàng tiêu thụ nông sản giúp nông dân và đưa đến người tiêu dùng những sản phẩm chất lượng.