Ông Phạm Ngọc Duy - chánh văn phòng TAND TP.HCM - Ảnh: HOÀNG ĐIỆP

Phiên tòa xét xử vụ án Công ty Alibaba lừa đảo khách hàng dự kiến diễn ra ngày mai 8-12 sẽ lập "kỷ lục" trong lịch sử tố tụng với nhiều điều chưa có tiền lệ.

Đây là phiên tòa có nhiều bị hại nhất với 4.500 người, các bị hại phân bố đều ở tất cả các tỉnh thành trong cả nước và tất cả các quận huyện của TP.HCM; hồ sơ vụ án có hơn 1 triệu bút lục và để thực hiện xét xử kéo dài, TAND TP.HCM đã phải chi ra hàng tỉ đồng cho công tác tổ chức.

Và không chỉ thế, công tác "hậu cần" cho phiên tòa cũng phát sinh nhiều chuyện "có một không hai"...

Ông PHẠM NGỌC DUY - chánh văn phòng TAND TP.HCM - cho biết như vậy khi trao đổi với Tuổi Trẻ trước ngày mở phiên tòa.

* Thưa ông, với số lượng bị hại hơn 4.500 người, rải rác ở tất cả các tỉnh thành trên cả nước, TAND TP.HCM đã chuẩn bị những gì cho phiên xử kéo dài một tháng sắp tới?

- Để bảo vệ quyền lợi cho người bị hại trong vụ án, ngay sau khi tiếp nhận hồ sơ và ra quyết định xét xử, TAND TP.HCM đã huy động nhân lực tập trung hướng dẫn các bị hại nộp các giấy tờ và yêu cầu đối với từng hợp đồng.

Dù vụ án đã kết thúc điều tra nhưng trong khoảng một tháng nay các bị hại vẫn tiếp tục đến tòa để cung cấp các tài liệu quan trọng và nêu các yêu cầu của từng người.

Phương châm giải quyết của tòa là không để bị hại nào mất quyền lợi hoặc phải khởi kiện một vụ án dân sự khác, vì phải giải quyết bằng một vụ án dân sự nữa thì mất rất nhiều thời gian và công sức của công dân.

Về tổ chức xét xử, trụ sở tòa đang trùng tu nên các phòng xử không đủ sức chứa hết các bị hại và người liên quan, do đó phải dành nguyên khoảng sân trước tòa để dựng ba nhà bạt với sức chứa khoảng 2.000 người để các bị hại và lực lượng hỗ trợ phiên tòa có chỗ làm việc.

Đến nay, việc dựng nhà bạt, trang bị ghế ngồi, quạt gió đã cơ bản hoàn thành. Tòa cũng đặt màn hình và camera để truyền các hình ảnh trực tiếp từ phiên tòa ra ngoài sân để các bị hại theo dõi.

Tại khu vực sân tòa cũng đặt bục khai báo và camera để các bị hại cung cấp thông tin từ đây chứ không phải vào phòng xử để tránh mất thời gian và đi lại lộn xộn.

Do sân tòa được tận dụng để dựng nhà bạt làm nơi xét xử nên các bị hại đến tòa phải gửi xe bên ngoài. TAND TP đã làm việc với các cơ quan chức năng quận 1 đề nghị hỗ trợ lực lượng thanh niên xung phong và CSGT hướng dẫn chỗ gửi xe cho các bị hại để vào tham gia phiên tòa.

Trước mắt, những người tham gia phiên tòa có thể gửi xe tại công viên Tao Đàn và công viên 30-4 rồi đi bộ vào.

Ngoài ra, để hàng ngàn người làm việc liên tục gần một tháng, tòa sẽ bố trí nước uống miễn phí tại các khu vực diễn ra phiên xử.

* Sân tòa có sức chứa 2.000 người, trong khi số bị hại là hơn 4.500 người, vậy thì tòa sắp xếp như thế nào để đảm bảo đủ chỗ ngồi cho các bị hại?

- Vì số bị hại đông, tòa cũng không thể nào thẩm vấn trong một ngày mà xong hết nên phải chia thành các nhóm bị hại theo từng dự án.

Các bị hại đều đã nhận được giấy triệu tập và cần đến đúng ngày để tòa thẩm vấn. Do đó, lượng bị hại chia ra trong nhiều ngày chứ không tập trung tất cả các ngày để tránh mất thời gian đi lại và tòa cũng không bị quá tải.

* Công tác đảm bảo an toàn sức khỏe, an ninh phiên tòa được triển khai ra sao, thưa ông?

- Riêng nhân sự phục vụ phiên tòa này khoảng 200 người, trong đó có lực lượng cảnh sát tư pháp, cảnh sát PCCC, bảo vệ, y tế (chăm sóc sức khỏe cho các bị cáo và những người tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng) túc trực tại chỗ.

Phiên tòa đông người nên ngoài việc chăm sóc sức khỏe cho bị cáo thì TAND TP cũng mời lực lượng y tế của Trung tâm 115 đến chăm sóc sức khỏe cho người tham dự phiên tòa, đề phòng các tình huống phát sinh không mong muốn.

* Cụ thể, TAND TP.HCM đã phải chi bao nhiêu tiền cho công tác xét xử phiên tòa này?

- Hàng tỉ đồng, từ công tác in ấn tài liệu, giấy triệu tập, hướng dẫn gửi đến những người tham gia phiên tòa và tất cả các chi phí khác nữa. Con số 200 người phục vụ phiên tòa liên tục cũng phải được chăm lo bảo đảm. Tiền này từ nguồn do TAND tối cao và TP.HCM hỗ trợ.

* Ông TRẦN MINH CHÂU (thẩm phán chủ tọa phiên tòa):

Vụ án có hơn 1 triệu bút lục

* Thưa ông, đối với công tác nghiên cứu hồ sơ và chuẩn bị xét xử, có bao nhiêu nhân sự xử lý hồ sơ này?

- Vụ án này có hơn 1 triệu bút lục, TAND TP.HCM đã dành riêng một phòng để đựng hồ sơ và lắp camera giám sát 24/24 số hồ sơ này.

Ngay sau khi hồ sơ được Viện KSND TP.HCM chuyển sang, TAND TP.HCM đã phân công bốn thư ký và bốn thẩm phán làm việc liên tục (kể cả thứ bảy, chủ nhật) để tiếp đương sự, nghiên cứu, sắp xếp hồ sơ và thống kê số người bị hại, số tiền thiệt hại.

Đến nay, gần như tất cả các bị hại đều có nhu cầu được tham gia trực tiếp phiên tòa, chỉ khoảng 100 người vì lý do sức khỏe, đường sá xa xôi xin xét xử vắng mặt và có yêu cầu cụ thể trong đơn. Bởi vậy, tòa sắp xếp để hỏi bị hại từng dự án một thì khu vực xét xử cũng như công tác phục vụ phiên tòa cũng không quá tải.

* Đây là phiên tòa có nhiều bị hại nhất với 4.500 người, liệu công tác xét xử có quá tải không, thưa ông?

- Về cơ bản, nhìn tổng thể thì các bị hại rất đông nhưng ngày khai mạc phiên tòa sẽ không có nhiều bị hại tới bởi vì ngay sau khi TAND TP.HCM có quyết định đưa vụ án ra xét xử thì các bị hại đã lần lượt đến tòa để làm việc, điền vào đơn yêu cầu cũng như bổ sung các giấy tờ liên quan đến việc bị lừa mua bán các dự án ảo của Alibaba.

Các yêu cầu này đã được tòa ghi nhận và HĐXX sẽ đánh giá trong quá trình xét xử nhằm đảm bảo quyền lợi của các bị hại nên tòa triệu tập đến ngày nào thì bị hại đến ngày đó, không nhất thiết phải đến tất cả các ngày để đỡ mất thời gian.

Đến nay và kể cả trước khi phiên tòa kết thúc, nếu còn khách hàng nào của Alibaba chưa từng cung cấp thông tin về việc mình bị lừa mua dự án và có yêu cầu thì tòa tiếp tục ghi nhận và xem xét để không bị hại nào bị bỏ sót.

Tòa án lên lịch xét hỏi hàng ngàn bị hại tại 58 dự án 'ma' của Alibaba trong hơn 1 tuần

TTO - TAND TP.HCM vừa ra thông báo về thời gian tham gia phiên tòa và kế hoạch xét hỏi đối với các bị hại trong vụ án Alibaba, trong đó Nguyễn Thái Luyện và đồng phạm bị truy tố về các tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, rửa tiền.