Chọn vấn đề còn ý kiến khác nhau để lấy ý kiến

Trình bày tờ trình của Chính phủ về dự thảo Nghị quyết, Thứ trưởng Bộ TN-MT Lê Minh Ngân cho biết, Chính phủ dự kiến thời gian lấy ý kiến từ 3.1 - 28.2.2023. Đối tượng lấy ý kiến bao gồm các tầng lớp nhân dân trong, ngoài nước; các cơ quan nhà nước, tổ chức ở T.Ư, địa phương, các tổ chức chính trị - xã hội, nghề nghiệp cũng như các học viện, trường đại học, viện nghiên cứu...

Nội dung lấy ý kiến là toàn bộ dự thảo luật Đất đai sửa đổi và các vấn đề liên quan được dư luận quan tâm. Chính phủ cũng dự kiến danh mục 12 nhóm nội dung trọng tâm trong luật Đất đai lấy ý kiến nhân dân. Các hình thức lấy ý kiến bao gồm: góp ý bằng văn bản; tổ chức hội nghị, hội thảo, tọa đàm; góp ý thông qua cổng thông tin điện tử Quốc hội, Chính phủ, Bộ TN-MT và các cơ quan thông tấn báo chí; điều tra xã hội học và các hình thức phù hợp khác…

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ, Môi trường Lê Quang Huy nêu ý kiến tại phiên họp Gia Hân

Thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho hay, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị cân nhắc việc đưa vào danh mục các nội dung về: nguyên tắc áp dụng pháp luật; quyền và trách nhiệm của nhà nước với vai trò đại diện chủ sở hữu về đất đai; điều tiết nguồn thu đất đai. Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị cơ quan soạn thảo lựa chọn những vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau, làm rõ ưu điểm, hạn chế của từng loại ý kiến, tạo cơ sở để nhân dân xem xét, góp ý như: vấn đề thu hồi đất để thực hiện dự án đô thị, dự án nhà ở thương mại; việc sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư thông qua việc thỏa thuận; nguyên tắc định giá đất…

Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị kéo dài thời gian lấy ý kiến đến hết 15.3.2023 vì thời gian dự kiến lấy ý kiến trùng với dịp Tết Nguyên đán, có thể gây khó khăn cho việc tổ chức lấy ý kiến.

Khách quan, minh bạch lấy ý kiến mới hiệu quả

Cho ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị làm rõ nội hàm “nhân dân” để xác định rõ đối tượng lấy ý kiến góp ý cho dự thảo luật Đất đai sửa đổi. “Doanh nghiệp có phải nhân dân không?”, Chủ tịch Quốc hội nêu và cho biết ông mới nhận được văn bản góp ý của các doanh nghiệp với những đề xuất rất cụ thể chứ không chỉ có những bình luận, đánh giá chung chung.

Chủ tịch Quốc hội cũng yêu cầu về hình thức lấy ý kiến, phải làm sao cho thực chất, hiệu quả. Dẫn ví dụ việc đăng tải dự thảo luật lên cổng thông tin để nhân dân góp ý, Chủ tịch Quốc hội cho rằng nhiều dự thảo đọc qua thì rất êm nhưng khi ban hành rồi nhiều người mới giật mình, “hóa ra cái này, hóa ra cái kia”. “Mình toàn chuyên gia đây đọc còn chả hiểu nữa thì người dân làm sao mà góp ý”, Chủ tịch Quốc hội nói và đề nghị cần có những người như “báo cáo viên” để nêu ra các vấn đề, sự tác động của chính sách tới người dân để người dân hiểu, góp ý kiến thì mới hiệu quả.

Chủ tịch Quốc hội cũng bày tỏ băn khoăn về chủ thể lấy ý kiến cũng như sử dụng kết quả lấy ý kiến. “Theo kế hoạch, chủ thể lấy ý kiến là Chính phủ, vậy Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan Quốc hội, đoàn đại biểu Quốc hội, đại biểu Quốc hội thì thế nào? Trong kế hoạch, Thường vụ Quốc hội lấy kết quả sử dụng, rất thụ động thế thôi thì có được không? Mình chỉ ban hành Nghị quyết rồi chờ Chính phủ gửi về? Chính phủ cũng chỉ chờ Bộ TN-MT. Tôi thấy các bước này trình tự, thủ tục có vẻ rất chặt chẽ nhưng khó hiệu quả”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Nhiều ý kiến của các ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội sau đó cũng cùng quan điểm nói trên. Tổng thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường đề nghị bổ sung một điều về kết quả lấy ý kiến vào dự thảo Nghị quyết. “Nhiều khi ý kiến sắc sảo, phù hợp với lợi ích chung nhưng không phù hợp với cơ quan quản lý nhà nước thì lại không được tổng hợp. Do đó, tôi đề nghị các góp ý phải gửi về cả Quốc hội để tiếp nhận, tổng hợp”, ông Cường kiến nghị.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ, Môi trường Quốc hội Lê Quang Huy cũng nhìn nhận việc đưa dự thảo lên cổng thông tin để lấy ý kiến góp ý chưa hiệu quả và đề nghị xác định cụ thể nội dung, hình thức, đối tượng, địa bàn lấy ý kiến. Ông Huy nhấn mạnh: “Cơ quan lấy ý kiến cần thực tâm lắng nghe, đồng thời phải khách quan, công tâm, minh bạch thì việc lấy ý kiến mới có hiệu quả”.

Về thời gian tổ chức lấy ý kiến, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất tổ chức lấy ý kiến từ 3.1.2023 - 15.3.2023, kéo dài thêm 15 ngày so với dự kiến của Chính phủ.