Thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Tổng cục Hải quan về việc tăng cường kiểm tra, giám sát các chuyến bay giải cứu công dân từ Nga về Việt Nam, ngày 5-12-2020, Đội Kiểm soát chống buôn lậu khu vực miền Trung (Đội 2, thuộc Cục Điều tra chống buôn lậu - Tổng cục Hải quan) và Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng hàng không quốc tế Cam Ranh (Cục Hải quan Khánh Hòa) kiểm tra chuyến bay QH9195 từ Matxcơva (Nga) về.
Qua kiểm tra, Hải quan phát hiện hàng trăm chai rượu ngoại và thuốc lá trên chuyến bay. Cụ thể, hàng hóa đứng tên hành khách A.N.B.L. gồm 35 kiện hành lý ký gửi có 472 chai rượu Macallan Double Cask 18 years old; 6 chai rượu Macallan Rích Mahogany 25 years old; 7 chai rượu Beluga Transatlantic; 3 chai rượu Champane Martini; 122 hộp thuốc lá điện tử HEETS.
Hàng hóa đứng tên H.T.G. gồm 19 kiện hành lý ký gửi có 217 chai rượu Macallan Double Cask 18 years old; 7 chai rượu Macallan Rich Mahogany 25 years old và 302 hộp thuốc lá HEETS. Hàng hóa đứng tên B.X.T. là 1 kiện hành lý ký gửi có 12 chai rượu Macallan Sherry OAK CASK 18 year old. Tổng giá trị hàng hóa khoảng 9,2 tỷ đồng.
Sau 2 năm điều tra, cơ quan chức năng có đủ căn cứ xác định 3 người là nhân viên Đại sứ quán Việt Nam tại Nga lợi dụng chuyến bay giải cứu công dân Việt Nam về nước để vận chuyển trái phép số hàng trên. Ngày 30-11-2022, Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) có Quyết định khởi tố vụ án hình sự số 19/QĐ-ĐTCBL về tội “Vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới”.
Ngày 13-12, trao đổi với PV, ông Nguyễn Hùng Anh – Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu xác nhận, đầu tháng 12, đơn vị đã chuyển hồ sơ vụ án cùng tang vật đến Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Khánh Hòa để tiếp tục điều tra, xử lý.
Lãnh đạo Công an tỉnh Khánh Hòa cũng thông tin, đơn vị đã tiếp nhận vụ việc và đang tiến hành điều tra theo quy định.
Sau khi có quyết định khởi tố vụ án, Bộ GTVT ban hành kế hoạch tăng cường công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua cảng hàng không quốc tế nhằm kiểm soát chặt tình hình vận tải hàng không từ tháng 12-2022 đến cuối năm 2025.
Kế hoạch nhằm tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, phối hợp lực lượng phát hiện, xử lý kịp thời các hành vi buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua cảng hàng không.
Dư luận đặt câu hỏi vì sao sau gần 2 năm phát hiện vụ việc mới khởi tố vụ án, ông Nguyễn Hùng Anh lý giải, sau khi phát hiện sự việc thì tiến hành xác minh, điều tra. Vụ án kéo dài phần do ảnh hưởng của Covid-19 diễn biến phức tạp.
Vụ án liên quan đến cán bộ của Bộ Ngoại giao, các đối tượng liên quan là 3 nhân viên Đại sứ Việt Nam tại Nga lợi dụng chuyến bay giải cứu đã vận chuyển trái phép hàng hóa.
Ông Anh nói thêm, vụ việc cũng liên quan đến vụ án về “giải cứu chuyến bay” mà Cơ quan Cơ quan An ninh điều tra (ANĐT) - Bộ Công an đang tiếp tục mở rộng điều tra, nên có sự tách biệt nội dung, vụ việc, đối tượng liên quan để xác định phần nào của Cơ quan An ninh điều tra - Bộ Công an, phần nào của Hải quan.
Hiện 3 nhân viên Đại sứ quán Việt Nam tại Nga vi phạm chưa bị xử lý hình sự. Ngoài ra, việc giám định tang vật, xác minh tài liệu liên quan cũng cần có thời gian, kỹ càng nên sự việc kéo dài.
Ông Anh cho biết, vẫn đảm bảo về thời gian (không quá thời hạn điều tra) từ khi phát hiện vụ việc đến lúc khởi tố vụ án. Và việc này cũng đã được Đoàn kiểm tra số 2 của Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực làm việc, xem xét hồ sơ.
Quá trình điều tra vụ án sai phạm xảy ra tại Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao và các tỉnh, thành phố liên quan đến các "chuyến bay giải cứu" công dân đợt dịch Covid-19 từ nước ngoài về Việt Nam (gần 2.000 chuyến bay với hơn 120.000 người), từ tháng 1-2022 đến nay, Cơ quan ANĐT Bộ Công an đã khởi tố 32 bị can gồm nhiều cán bộ của Bộ Ngoại giao, Văn phòng Chính phủ, Bộ Y tế, Bộ GTVT, lãnh đạo các công ty lữ hành, du lịch... về các tội “Nhận hối lộ”, “Đưa hối lộ”, “Môi giới hối lộ”, “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”...