Cụm tháp Dương Long - di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia đặc biệt - Ảnh: DŨNG NHÂN
Ngày 19-12, ông Tạ Xuân Chánh - giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Bình Định - cho biết đang triển khai các bước chuẩn bị cho việc đầu tư dự án tu bổ, tôn tạo cụm tháp Dương Long, tháp Chăm duy nhất ở Bình Định được xếp hạng là di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia đặc biệt.
Trước đó, HĐND tỉnh Bình Định đã ra nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư dự án do Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Bình Định làm chủ đầu tư này.
Mục tiêu đầu tư là nhằm đảm bảo độ ổn định lâu dài cho tháp, tránh nguy cơ mất mát và đổ vỡ nghiêm trọng; bảo tồn và phát huy giá trị lịch sử văn hóa, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa, tâm linh của người dân và gắn với phát triển du lịch của một di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia đặc biệt.
Theo nghị quyết, quy mô dự án là đầu tư tu bổ, tôn tạo, phục hồi (tháp nam, tháp giữa) từ cao độ 12m trở xuống, bao gồm các mặt hướng đông, tây, nam, bắc. Tu bổ, phục hồi, gia cố chân tháp và gia cường nền móng chống lún, làm sạch mặt tường tháp và diệt cây cỏ nấm mốc, xử lý vết nứt và neo giữ các mảng tường sạt lở, tu bổ tái định vị các chi tiết kiến trúc, tu bổ phục hồi nền tháp và các mặt bằng mặt đứng kiến trúc, bảo vệ các thành phần chưa có đủ căn cứ phục hồi và xử lý chống phong hóa bề mặt cho các tháp.
Quá trình tu bổ, phục hồi phải ưu tiên sử dụng vật liệu, kỹ thuật xây dựng truyền thống nhằm tránh những xung đột về chất liệu và hạn chế tối đa những hậu quả của việc không tương thích về vật liệu, đồng thời góp phần bảo tồn được giá trị văn hóa phi vật thể của di tích.
Ưu tiên hàng đầu việc bảo tồn tối đa các yếu tố gốc và vật liệu chính dùng cho công tác tu bổ loại gạch Chăm phục chế và đá cùng loại. Các giải pháp kỹ thuật dựa trên kết quả nghiên cứu về di tích như khảo sát, phân tích, thí nghiệm vật liệu, kết cấu, nền móng và kỹ thuật xây dựng. Dự án cũng sẽ thực hiện khảo cổ, khai quật trong phạm vi 9.150m2.
Tổng kinh phí đầu tư cho dự án này là gần 94 tỉ đồng từ nguồn vốn ngân sách trung ương và ngân sách tỉnh Bình Định. Trong đó, vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 bố trí 70 tỉ đồng, ngân sách tỉnh cân đối 24 tỉ đồng. Thời gian thực hiện dự án từ năm 2022 đến năm 2025.
Ông Tạ Xuân Chánh cho hay chủ đầu tư sẽ thực hiện dự án theo đúng các quy định pháp luật, trong đó việc lập hồ sơ thiết kế thi công dự án có sự thỏa thuận của Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, đồng thời tỉnh sẽ mời các chuyên gia đầu ngành về kiến trúc, văn hóa Chăm để tư vấn, hỗ trợ trong quá trình lập hồ sơ cho dự án này.
Theo các tài liệu, cụm tháp Chăm Dương Long nằm ở địa phận hai xã Tây Bình và Bình Hòa của huyện Tây Sơn, cách TP Quy Nhơn khoảng 50km. Tháp được xây dựng vào cuối thế kỷ XII, đây là thời kỳ phát triển rực rỡ nhất của nền văn hóa Champa. Cụm tháp này gồm ba tháp: tháp giữa cao 42m, tháp nam cao 36m và tháp bắc cao 34m. Phần thân của các tháp xây bằng gạch, các góc được ghép bởi những tảng đá lớn chạm trổ công phu.
Tính quy mô của cụm tháp Dương Long được thể hiện không chỉ ở chiều cao (cao nhất trong các tháp Chăm còn lại ở Việt Nam) mà còn ở lối kiến trúc độc đáo, đặc biệt là các hoa văn, họa tiết được khắc tạc trực tiếp trên những tảng đá đồ sộ đặt ngay trên đỉnh tháp với nghệ thuật điêu khắc chạm trổ điêu luyện, các đường nét thể hiện vừa hoành tráng vừa lộng lẫy, vừa tinh tế mềm mại, những con vật và họa tiết trang trí vừa sống động chân thực, vừa huyền ảo kỳ bí.
Tại Bình Định hiện có tám cụm tháp với 14 ngôi tháp, tất cả đều được xếp hạng là di tích cấp quốc gia. Vào ngày 23-12-2015, cụm tháp Dương Long được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng là di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia đặc biệt.
Bình Định kỳ vọng sự độc đáo của tháp Chăm ngàn năm sẽ thu hút mạnh du khách TTO - Xây dựng các tour riêng biệt, biểu diễn văn hóa văn nghệ, số hóa di tích 8 cụm tháp gồm 14 ngôi tháp Chăm niên đại trên dưới 1.000 năm, Bình Định kỳ vọng sẽ thu hút mạnh mẽ du khách.
Xem thêm: mth.73663205191212202-gnol-gnoud-mahc-paht-muc-oat-not-ob-ut-gnod-it-49-nag-ihc-hnid-hnib/nv.ertiout