Nghệ sĩ Camille Huyền, từ Thụy Sĩ về định cư Huế, biểu diễn ca khúc Đi núi của Cung Tiến - Ảnh: M.TỰ

Họ là những nghệ sĩ từ Mỹ bay về, từ Cần Thơ bay ra. Họ là nghệ sĩ, giảng viên và sinh viên ở Huế, đủ các thế hệ. Họ gặp nhau để tưởng niệm nhạc sĩ Cung Tiến vào cuối tuần qua.

Nhiều năm trước, nhạc sĩ Cung Tiến đã có ý định mang âm nhạc của mình về quê nhà và biểu diễn ở Nhà hát Bến Xuân. Đại dịch COVID-19 đã ngăn bước, và rồi ông đã giã từ cõi đời (tháng 5-2022) khi chưa thực hiện được ý định đó. 

Chủ nhân Nhà hát Bến Xuân là ca sĩ Camille Huyền - người đã thực hiện đĩa nhạc Cung Tiến art songs vào 15 năm trước - cùng chồng là ông Trương Đình Ngộ - một viên chức ngân hàng từ Thụy Sĩ trở về định cư tại Huế - đã quyết thực hiện ý nguyện đó. 

Đêm nhạc "Hạc vàng tung cánh về trên quê hương" đã diễn ra như mong ước của nhạc sĩ Cung Tiến.

Đó cũng là cơ hội để khán thính giả trong nước biết đến tài sản âm nhạc quý giá của Cung Tiến với những nhạc phẩm đặc sắc và độc đáo. 

Nghệ sĩ Bích Liên từ Mỹ bay về để hát những art songs của Cung Tiến trong đêm ở Bến Xuân - Ảnh: M.TỰ

Lâu nay, người Việt hầu như chỉ biết đến một Cung Tiến tài hoa, lãng mạn và sang trọng với Thu vàng, Hoài cảm, Hương xưa. 

Ít người biết đến một Cung Tiến điêu luyện, hàn lâm và mới lạ với những ca khúc nghệ thuật (art songs) phổ thơ kinh điển, những tổ khúc sáng tạo từ chất liệu âm nhạc dân tộc và những tác phẩm nhạc khí hòa quyện âm nhạc hiện đại Tây phương với với âm giai ngũ cung cổ xưa của nước Việt. 

Đó là tổ khúc Bắc Ninh, tấu khúc Chinh phụ ngâm, Lơ thơ tơ liễu buông mành, Hoàng hạc lâu, Ta về... Nếu đã từng nghe Phạm Đình Chương phổ nhạc Đôi mắt người Sơn Tây - thơ của Quang Dũng, Nửa hồn thương đau - phổ thơ Lệ đá xanh của Thanh Tâm Tuyền như những khúc bi ca thiết tha sầu đau, bạn sẽ hết sức ngạc nhiên khi nghe Cung Tiến biến hóa thành những ca khúc nghệ thuật (art songs) thăng hoa, siêu thoát.

Cung Tiến của giai đoạn art songs cách tân táo bạo nhưng rất đỗi gần gũi với chúng ta vì mang đậm hồn cốt dân tộc. 

Ông nói từ khi rời Việt Nam sang Tây phương du học, ông nhận thấy trong kho tàng văn hóa dân tộc đã có những "âm thanh riêng biệt". "Bây giờ tôi muốn làm cái gì của Đông phương, của Việt Nam... Tôi khoái nhất là làn điệu quan họ Bắc Ninh", Cung Tiến từng nói.

Ca sĩ Quỳnh Hương (Huế) và guitarist Khưu Đức Hải (Cần Thơ) cùng biểu diễn nhạc Cung Tiến - Ảnh: M.TỰ

"Những ngày này chúng ta vui mừng hồi hương những di vật lịch sử của đất nước như áo mão cân đai, ngọc tỷ, kim ấn. Để hồi hương những di sản tinh thần như âm nhạc, chúng ta cần hồi sinh tình yêu với những tác phẩm thấm nhuần cổ điển Tây phương mà vẫn giữ nguyên vẹn cốt cách Đông phương và tâm hồn dân tộc. Cần nhiều lắm những đêm âm nhạc Cung Tiến như đêm nay!" - chủ nhân Nhà hát Bến Xuân, ông Trương Đình Ngộ, chia sẻ ước mong cháy bỏng.

Nghe Cung Tiến và lời tâm tình thiết tha của các nghệ sĩ, ai cũng thấy cần phải đưa âm nhạc Cung Tiến về với công chúng Việt Nam. "Hạc vàng" Cung Tiến tung cánh bay về quê hương và nơi đậu xuống đầu tiên phải là Hà Nội - nơi sinh thành của chàng trai tài hoa Cung Thúc Tiến, nơi ông viết Thu vàng vào năm 14 tuổi và Hoài cảm năm 15 tuổi.

Nhà hát Bến Xuân - Ảnh: M.TỰ

Nhạc sĩ Cung Tiến: Dạt dào gọi những âm xưa

TTO - Một trong những điều thú vị nhất khi tìm hiểu về khung cảnh văn hóa một thời đại, ta gặp được những mối liên kết đa văn bản, phản ánh sự tương hợp giữa thi sĩ, nhạc sĩ hay họa sĩ.