Thanh tra Bộ Công Thương vừa có kết luận thanh tra về việc chấp hành pháp luật trong kinh doanh xăng dầu của 11 thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu ở phía Nam.

Các thương nhân đầu mối thuộc diện thanh tra gồm: Tổng công ty Dầu Việt Nam, Công ty cổ phần Dầu khí Đông Phương, Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Long Hưng, Công ty TNHH MTV dầu khí TP HCM, Công ty cổ phần Tập đoàn Dương Đông, Công ty cổ phần Đầu tư Nam Phúc, Công ty xuất nhập khẩu xăng dầu Tín Nghĩa, Tổng công ty xuất nhập khẩu Thanh Lễ, Công ty TNHH xăng dầu Hùng Hậu, Công ty cổ phần Thương mại đầu tư khí Nam Sông Hậu, Công ty cổ phần Thương mại Dầu khí Đồng tháp.

Kết luận thanh tra nêu rõ một số thương nhân đầu mối báo cáo về kho chứa xăng dầu chưa đúng với thực tế. Cá biệt trong giai đoạn ngắn, có thương nhân thuê kho với sức chứa chưa đáp ứng theo quy định. Còn có tình trạng một số thương nhân "không đáp ứng điều kiện về hệ thống phân phối xăng dầu theo quy định" của Nghị định 83 và Nghị định 95 về kinh doanh xăng dầu.

Cơ quan thanh tra cũng phát hiện tình trạng các thương nhân phân phối bán xăng dầu cho thương nhân đầu mối. Theo đó, việc "bán ngược" này là chưa thực hiện đúng quy định về quyền, nghĩa vụ của thương nhân, tuy nhiên hiện nay quy định hiện tại chưa có chế tài xử lý.

Đối với việc nhập khẩu xăng dầu, thanh tra Bộ Công Thương kết luận có trường hợp thương nhân đầu mối không hoạt động nhập khẩu trong quý I và quý II năm 2021. Ở tình huống này, đoàn thanh tra cho biết theo quy định, Bộ Công Thương có thẩm quyền thu hồi Giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu.

Kết luận thanh tra cũng nêu rõ một số thương nhân đầu mối không nhập khẩu xăng hoặc nhập khẩu xăng dầu ít hơn mức tối thiểu do Bộ Công Thương phân giao và có xảy ra việc một đơn vị ký hợp đồng làm đại lý cho nhiều thương nhân đầu mối. Phần lớn các thương nhân đầu mối bán xăng dầu cho các thương nhân phân phối với sản lượng thấp hơn nhiều so với mức bình quân 1 tháng năm 2021.

Kết luận thanh tra cho thấy việc dự trữ xăng dầu tại một số thương nhân đầu mối chưa đáp ứng về mức dự trữ tối thiểu bắt buộc 15 ngày. Hiện có 2 thương nhân đầu mối làm nhiệm vụ dự trữ quốc gia mặt hàng xăng dầu. 

Có một thương nhân có tồn kho xăng dầu tại một số thời điểm thấp hơn mức quy định, chưa đảm bảo mức dự trữ quốc gia tại kho tuyến sau, nhưng lượng tổng tồn sổ sách tại cùng thời điểm của các kho Công ty đều cao hơn mức dự trữ quy định.

Kết luận thanh tra cũng chỉ rõ tại các báo cáo của các thương nhân đầu mối gửi về hàng năm đã thể hiện có hành vi vi phạm hành chính trong kinh doanh xăng dầu, việc duy trì hệ thống phân phối theo quy định.

Tuy nhiên, một số vụ, cục thuộc Bộ Công Thương với vai trò là cơ quan quản lý đã chưa kịp thời kiểm tra, đối chiếu, rà soát các báo cáo này; chậm trễ trong việc phát hiện các hành vi vi phạm hành chính và kiến nghị người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính, áp dụng các hình phạt theo quy định.

Bên cạnh đó, qua công tác kiểm tra hồ sơ cấp phép, kiểm tra thực tế tại đơn vị trước khi cấp phép của một số thương nhân đầu mối, Đoàn kiểm tra do Vụ Thị trường trong nước chủ trì đã phát hiện hành vi vi phạm hành chính, việc chưa đáp ứng điều kiện để cấp giấy phép kinh doanh xuất, nhập khẩu xăng dầu nhưng không chuyển hồ sơ và kiến nghị người có thẩm quyền giải quyết theo quy định của pháp luật.

Cơ quan thanh tra cũng kết luận một số vụ, cục thuộc Bộ Công Thương với vai trò cơ quan tham mưu đã chưa tham mưu đầy đủ với lãnh đạo bộ, để thực hiện chức năng hướng dẫn thực hiện hoạt động kinh doanh, phân phối xăng dầu; kiểm tra, giám sát thương nhân tuân thủ các điều kiện và các quy định tại Nghị định số 83.

Trên cơ sở kết quả thanh tra, Chánh Thanh tra Bộ Công Thương đã ban hành 23 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với 11 thương nhân đầu mối, các công ty con, đơn vị trực thuộc thương nhân đầu mối.