Ảnh minh họa
Được biết, lãnh đạo các trung tâm đăng kiểm nói trên đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn để nhận tiền cấp giấy đăng kiểm phương tiện cho những xe cơ giới không đảm bảo tiêu chuẩn. Ít nhất đã có khoảng 70.000 xe không đảm bảo điều kiện lưu thông được 9 trung tâm này cho “lọt lưới” ra đường.
Đây là những hành vi đặc biệt nghiêm trọng, gây mất an toàn, đe dọa tính mạng người dân tham gia giao thông trên cả nước, ảnh hưởng tiêu cực tới trật tự quản lý công cộng; gây dư luận xấu cho xã hội...
Cần phải nói thêm rằng, không phải đợi đến khi những sai phạm nghiêm trọng tại 9 trung tâm đăng kiểm bị Công an TP.HCM phanh phui, trong thời gian qua, với trách nhiệm là cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành, Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT) cũng đã chủ động tổ chức nhiều đoàn thanh, kiểm tra các trung tâm đăng kiểm trên phạm vi cả nước.
Trong hầu hết các đợt thanh tra, kiểm tra, Bộ GTVT đều phát hiện những vi phạm liên quan đến việc đăng kiểm viên lợi dụng “góc khuất” để nhận tiền của các chủ xe, làm sai lệch kết quả kiểm định và đã áp dụng hình thức xử lý nghiêm, thậm chí đình chỉ có thời hạn cả trung tâm đăng kiểm để xảy ra nhiều sai sót. Điều này ít nhiều cho thấy tính chất phức tạp của hoạt động đăng kiểm xe cơ giới, đặc biệt là tại các trung tâm đăng kiểm được đầu tư từ nguồn xã hội hóa.
Theo quy định tại Nghị định số 139/2018/NĐ-CP của Chính phủ về kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới, những tổ chức đáp ứng điều kiện về cơ sở vật chất, dây chuyền kiểm định, nhân lực theo quy định tại nghị định này và Quy chuẩn Kỹ thuật quốc gia về đơn vị đăng kiểm do Bộ GTVT ban hành, thì được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động kiểm định xe cơ giới. Quy định thông thoáng trên đã tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư tư nhân tham gia lĩnh vực dịch vụ vốn xưa nay chỉ do các đơn vị trực thuộc Cục Đăng kiểm Việt Nam cung cấp.
Chỉ tính riêng năm 2019 - năm bắt đầu xóa bỏ quy hoạch, đã có tới 32 trung tâm mới ra đời và hàng chục đơn vị khác đăng ký thành lập. Con số này tương đương với số trạm đăng kiểm của 3 - 4 năm cộng lại vào thời điểm trước năm 2019.
Do có thêm sự cạnh tranh, nên phần lớn đơn vị đăng kiểm đã phải tập trung đầu tư cơ sở vật chất, dây chuyền công nghệ hiện đại; tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; đổi mới tinh thần, thái độ, phong cách phục vụ hướng đến khách hàng.
Ở chiều ngược lại, việc có quá nhiều trung tâm đăng kiểm thành lập trên cùng địa bàn mà không tính toán đến tổng lượng phương tiện đăng kiểm đã khiến nhiều đơn vị đăng kiểm rơi vào tình cảnh “ngồi chơi xơi nước” dù đã đầu tư khá nhiều tiền của. Điều này dễ dẫn đến nguy cơ cạnh tranh không lành mạnh, bỏ qua các tiêu chuẩn kỹ thuật để giữ chân khách hàng nhằm tăng doanh thu và lợi nhuận. Bên cạnh đó, việc giám sát hoạt động một lượng lớn trung tâm đăng kiểm (gần 250 đơn vị như hiện nay) cũng là một thách thức lớn đối với các cơ quan quản lý chuyên ngành.
Trong khi đợi cơ quan điều tra đưa ra kết luận chính thức, Cục Đăng kiểm Việt Nam phải tạm dừng ngay việc cấp mới thành lập các trung tâm đăng kiểm; đồng thời khẩn trương rà soát, nhận diện từng khâu, từng vị trí công tác tiềm ẩn, dễ phát sinh tiêu cực, từ đó xây dựng, thực hiện các giải pháp, biện pháp cụ thể để kiểm tra, giám sát hoạt động kiểm định.
Cùng với tăng cường công tác hậu kiểm thường xuyên, áp dụng công nghệ giám sát hiện đại, các cơ quan chức năng cần mạnh tay xử lý nghiêm vi phạm. Ngoài việc thu hồi giấy phép vĩnh viễn đối với những trung tâm đăng kiểm có tần suất xảy ra vi phạm cao, Bộ GTVT cần xem xét trách nhiệm của lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam - cơ quan được giao quản lý nhà nước về đăng kiểm xe cơ giới trên phạm vi toàn quốc liên quan đến những tiêu cực có hệ thống xảy ra tại 9 trung tâm đăng kiểm.
Chỉ có làm nghiêm, thẳng tay đối với các vi phạm thì mới có thể xóa đi những điểm mù, góc khuất nhạy cảm trong hoạt động đăng kiểm xe cơ giới vốn được đầu tư nhiều công nghệ hiện đại, nhưng vẫn rất dễ bị tác động, làm sai lệch kết quả bởi các yếu tố liên quan đến con người.