Cơ quan điều tra VKSND Tối cao kết luận, không có hành vi xâm phạm hoạt động tư pháp đối với các bị can và không có căn cứ khởi tố tội Đưa hối lộ và Nhận hối lộ.
Theo đó, Cơ quan điều tra VKSND Tối cao tiếp tục đề nghị truy tố 13 bị can nguyên là cán bộ Công an phường Phú Thọ Hòa, quận Tân Phú, Tp.HCM về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, quy định tại điểm b khoản 2 Điều 356 BLHS 2015.
Những "con sâu làm rầu nồi canh"
Trước đó, ngày 6/11/2020, Cơ quan CSĐT Công an Tp.HCM ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, thi hành lệnh bắt và khám xét chỗ ở, nơi làm việc của 7 bị can nguyên là cán bộ, chiến sĩ Công an phường Phú Thọ Hòa, quận Tân Phú.
7 người bị bắt giữ gồm: Thiếu tá Phạm Thanh Tuấn, Trưởng Công an phường; Trung tá Lê Văn Quý và Trung tá Lê Văn Hòa, là 2 Phó Trường Công an phường; Thượng úy Nguyễn Đăng Chiến; Đại úy Nguyễn Đức Hiền; Đại úy Võ Quang Kế; Thượng úy Phạm Ngọc Vy để điều tra về hành vi lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Quá trình điều tra, Công an Tp.HCM tiếp tục khởi tố 6 bị can khác nguyên là cán bộ, chiến sĩ Công an phường Phú Thọ Hòa.
Theo kết luận điều tra, từ năm 2018 đến tháng 4/2020, các cán bộ Nguyễn Đăng Chiến, Phạm Ngọc Vy, Lê Đình Vũ, Nguyễn Minh Nhựt, Võ Quang Kế, Trịnh Hoàng Dương, Điền Đức Quang, Huỳnh Văn Tuấn, Nguyễn Đức Hiền là cảnh sát khu vực phụ trách các địa bàn phường Phú Thọ Hòa, quận Tân Phú.
Với chức trách, nhiệm vụ được giao, nhóm cán bộ nói trên đã tổ chức đi tuần tra trên địa bàn phường. Nếu phát hiện các đối tượng liên quan đến hành vi mua bán, sử dụng, tàng trữ trái phép chất ma túy thì phải bắt giữ, lập hồ sơ, tạm giữ tang vật và ghi lời khai.
Tuy nhiên, quá trình làm việc, nhóm cán bộ này không tiến hành xử lý theo quy định của pháp luật mà yêu cầu những người vi phạm về trụ sở công an phường.
Tại đây, họ yêu cầu người có hành vi vi phạm sử dụng điện thoại di động liên hệ với người thân mang tiền đến trụ sở công an phường để “chung chi”, sau đó thả về và không xử lý vi phạm.
Theo cơ quan điều tra, để xảy ra các hành vi vi phạm nói trên, ngoài các cán bộ cảnh sát khu vực nói trên thì trách nhiệm còn thuộc về Phạm Thanh Tuấn (Trưởng Công an phường Phú Thọ Hòa), Phan Văn Hòa và Lê Văn Quý (Phó Công an phường).
Các hành vi vi phạm nêu trên tại Công an phường Phú Thọ Hòa sau đó bị tố cáo.
Theo đơn tố cáo và tài liệu do cơ quan cảnh sát điều tra thu thập được từ năm 2018 đến tháng 4/2020, 9 cảnh sát khu vực đã tham gia tuần tra, phát hiện, bắt giữ đưa về trụ sở công an phường ghi lời khai 51 đối tượng liên quan đến hành vi mua bán, sử dụng, tàng trữ trái phép chất ma túy.
Trong số 51 người bị bắt giữ có 48 người có biên bản ghi lời khai, 1 người có bản tự khai, 1 người không có tài liệu. Tất cả 51 trường hợp này sau khi “chung chi” đều được thả về mà không bị xử lý theo quy định pháp luật.
Quá trình điều tra, cơ quan điều tra đã truy tìm và ghi lời khai được 30 đối tượng, trong đó có 29 người thừa nhận việc bị Công an phường Phú Thọ Hòa bắt vì có hành vi mua bán, tàng trữ trái phép chất ma túy.
Tất cả đều thừa nhận, bản thân họ hoặc gia đình đã đưa tiền cho cán bộ tại trụ sở công an phường để được tha về và sau đó không bị xử lý.
Đáng chú ý, người tố cáo hành vi sai phạm và một số cán bộ chiến sĩ công an phường Phú Thọ Hòa khai nhận, về việc ban chỉ huy có chủ trương thành lập các đội tuần tra, bắt giữ người có hành vi vi phạm liên quan ma túy; phân công nhóm cán bộ trực tiếp làm việc với nhóm người vi phạm sau đó báo cáo, xử lý với lãnh đạo công an phường.
Kết luận điều tra xác định, nhóm 13 bị can trong đó có Phạm Thanh Tuấn, nguyên Trưởng Công an phường, Phan Văn Hòa và Lê Văn Quý, nguyên Phó Công an phường đã lợi dụng chức vụ quyền hạn được giao để kiểm tra bắt giữ người mua bán, tàng trữ, sử dụng chất ma túy trên địa bàn phường Phú Thọ Hòa.
Sau đó lập biên bản nhưng không làm hồ sơ vi phạm, không đề xuất xử lý theo quy định của pháp luật, có dấu hiệu tiêu cực nhằm mục đích không áp dụng biện pháp xử lý đối với các đối tượng vi phạm.
Theo kết luận, hành vi của nhóm 13 cán bộ công an phường Phú Thọ Hòa đã gây thiệt hại đến lợi ích Nhà nước, làm mất uy tín, hình ảnh của lực lượng công an nhân dân, làm giảm uy tín của nhân dân với lực lượng công an, ảnh hưởng đến tính nghiêm minh của pháp luật trong công tác đấu tranh phòng chống tội phạm nên cần xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.
Không có cơ sở khởi tố vụ án Đưa và nhận hối lộ
Kết luận điều tra và hồ sơ vụ án nêu trên từng được Cơ quan điều tra Công an Tp.HCM chuyển sang VKSND cùng cấp, đề nghị truy tố đối với 13 cán bộ Công an phường Phú Thọ Hòa. VKSND Tp.HCM sau đó ban hành cáo trạng, chuyển hồ sơ quan TAND Tp.HCM để cấp tòa này lên lịch xét xử.
Tuy nhiên, ngày 28/10, TAND Tp.HCM ra quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung đối với các bị can về hành vi làm sai lệch hồ sơ vụ án, vụ việc; tha trái pháp luật người phạm tội và xác định thẩm quyền điều tra vụ án.
Ngày 24/11, Vụ 6 - VKSND Tối cao đã có yêu cầu điều tra bổ sung, đề nghị Viện Kiểm sát nhân dân Tp.HCM chuyển hồ sơ vụ án đến Cơ quan điều tra Viện Kiểm sát nhân dân tối cao để điều tra theo thẩm quyền.
Qua tài liệu điều tra của Cơ quan CSĐT Công an Tp.HCM và tài liệu điều tra bổ sung của Cơ quan điều tra VKSND Tối cao, xác định các đối tượng hầu hết khai có bị ghi lời khai, lý lịch những không thấy niêm phong ma túy bắt giữ.
Tổng số tiền của các đối tượng khai bị bắt nộp “chung chi” cho các cán bộ, Công an phường Phú Thọ Hòa là hơn 1 tỷ đồng, 2 chỉ vàng miếng và 100 USD, nhưng cơ quan CSĐT không thu được số tiền này, chỉ thu giữ được một số tài liệu, số sách và biên bản ghi lời khai các đối tượng bị bắt quả tang còn lưu giữ tại trụ sở Công an phường Phú Thọ Hòa làm vật chứng để chứng minh hành vi phạm tội của 13 bị can.
Mặc dù, các đối tượng ma túy có thừa nhận việc đưa tiền cho cán bộ Công an phường Phú Thọ Hòa để được tha về, không bị xử lý về hành vi mua bán, tàng trữ trái phép chất ma túy, tuy nhiên không đủ căn cứ để khởi tố vụ án “Đưa hối lộ”, “Nhận hối lộ”, vì việc giao nhận tiền chỉ có lời khai của đối tượng bị bắt vì liên quan đến ma túy.
Ngoài ra, không có tài liệu, chứng cứ vật chất khác để chứng minh.
Do không có vật chứng để giám định ma túy để phân loại xử lý hành chính hay hình sự, nên không đủ cơ sở chứng minh dấu hiệu “không truy cứu trách nhiệm hình sự người có tội”.
Việc câu lưu các đối tượng tại trụ sở không quá quy định 24 giờ là để ghi lời khai, ghi lý lịch; sau đó thả về thuộc thẩm quyền “Tạm giữ hành chính” của Công an phường nên không đủ cơ sở xác định tội Tha trái pháp luật người bị bắt.
Việc bắt quả tang đối tượng liên quan đến ma túy đưa về trụ sở ghi lời khai, không niêm phong tang vật và chưa làm hồ sơ thụ lý để chuyển cho Công an quận Tân Phú theo quy định, nên chưa đủ cơ sở xác định hành vi làm sai lệch hồ sơ vụ án, vụ việc.
Do đó, Cơ quan điều tra VKSND Tối cao kết luận, vi phạm của các bị can trong vụ án này thể hiện dấu hiệu làm trái công vụ, vì động cơ vụ lợi và động cơ cá nhân khác gây hậu quả thiệt hại đến lợi ích Nhà nước... nên việc khởi tố về tội danh Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ là có căn cứ và đúng quy định của pháp luật.