Xuất khẩu cà phê 11 tháng ước đạt 3,5 tỷ USD

11 tháng năm nay, theo thống kê của ngành Hải quan, cà phê Việt Nam xuất khẩu đạt 1,36 triệu tấn, trị giá ước đạt 3,5 tỷ USD - tăng 3,4% so với cùng kỳ năm trước.

Theo báo Quân Đội Nhân Dân lượng cà phê xuất khẩu giảm dần trong 2 tháng gần đây do lượng tồn kho của cà phê Việt Nam hiện đã giảm đến mức thấp nhất từ trước đến nay. Việt Nam có diện tích cà phê lớn thứ 6 thế giới, nhưng sản lượng cà phê lại đứng thứ 2 thế giới. Nguyên nhân được các chuyên gia ngành cà phê đánh giá là do tồn kho của cà phê Việt Nam Nam hiện đã giảm đến mức thấp nhất từ trước đến nay.

Giá cà phê, sau thời gian chững lại, hiện đã đạt đến đỉnh, có thời điểm tăng lên 70.000 đồng/kg và dự báo trong vụ sau giá có thể tăng hơn nữa vì nguồn cung đang thiếu.

Hiện, cà phê Việt Nam vốn được người tiêu dùng thế giới lựa chọn bởi chất lượng. Tuy nhiên, ngành cà phê muốn tăng giá trị hơn nữa, từ khâu sản xuất đến chế biến luôn phải đặt chất lượng lên hàng đầu.

Theo ông Đỗ Hà Nam, Phó Chủ tịch Hiệp hội Cà phê, Ca cao Việt Nam (Vicofa), tính đến thời điểm này, sản lượng cà phê giảm 4 lần, nhưng giá lại tăng 3,4%. Có thời điểm giá cà phê tăng lên gần 70.000 đồng/kg và dự báo trong vụ sau giá có thể tăng hơn nữa vì nguồn cung đang thiếu.

Ông Đỗ Hà Nam cũng đánh giá, giá cà phê sẽ càng tăng hơn nữa nếu người nông dân chú trọng hơn đến chất lượng hạt cà phê nguyên liệu. Để hạt cà phê có chất lượng cà phê tốt nhất, cà phê phải được hái khi đã chín. Khi trái cà phê chín, trọng lượng sẽ tăng 10%. Điều này vừa giúp tăng sản lượng cà phê, vừa nâng chất lượng cà phê trong quá trình chế biến.

Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), những ngày giữa tháng 11/2023, giá cà phê Robusta tại thị trường nội địa tăng theo giá thế giới. Chuyên gia ngành hàng cà phê nhận định, giá mặt hàng này tiếp đà tăng do lo ngại thiếu hụt nguồn cung và báo cáo tồn kho trên toàn cầu tiếp tục giảm. Đáng chú ý, giá cà phê Robusta (loại cà phê được trồng phổ biến ở nước ta) được dự báo sẽ tăng vì nguồn cung khan hiếm, trong khi nhu cầu tăng dịp cuối năm.

Vừa qua, Bộ Nông nghiệp Mỹ cũng công bố một loạt báo cáo giữa niên vụ cho các quốc gia sản xuất cà phê hàng đầu. Đơn vị này đã hạ dự báo nguồn cung cà phê của hầu hết các quốc gia cung ứng cà phê hàng đầu thế giới như Brazil, Việt Nam và Indonesia với nguyên nhân thời tiết không thuận lợi cho cà phê phát triển tốt. Nguồn cung thiếu hụt là cơ hội cho xuất khẩu cà phê Việt Nam tiếp tục tăng cao về giá trị.

Giá cà phê tăng nhẹ

Đáng chú ý trên thị trường nội địa, ghi nhận trong sáng ngày 1/12, giá cà phê nhân xô tại Tây Nguyên và các tỉnh Nam Bộ cũng tăng 100 đồng/kg. Theo đó, cà phê trong nước đang được thu mua quanh mức 57.800 - 58.900 đồng/kg.

Theo nguồn tin tổng hợp, hiện nay tiến độ thu hoạch cà phê niên vụ 2023/24 tại Việt Nam đã đạt 30% kế hoạch và dự kiến tháng 12 này thu hoạch tập trung sẽ diễn ra. Như vậy, khả năng cao trong tháng đầu tiên của năm 2024, hoạt động thu hoạch cà phê của nông dân cơ bản hoàn thành và nguồn cung định hình rõ nét.

Báo Công Thương dẫn nguồn theo Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), khép lại phiên giao dịch 30/11, giá hai mặt hàng cà phê tăng đột biến với 6,95% của Arabica hợp đồng tháng 3 và 3,49% của Robusta hợp đồng tháng 1. Tồn kho trên Sở hàng hoá liên lục địa (ICE) bất ngờ giảm sâu với những tín hiệu tích cực trước đó, cùng lo ngại nông dân Brazil đang hạn chế bán hàng đã khiến giá cà phê tăng trong phiên hôm qua.

Cụ thể, tồn kho Arabica đạt chuẩn trên Sở Giao dịch Liên lục địa Châu Âu (ICE-US) kết phiên 29/11 bất ngờ tụt sâu 33.764 bao loại 60kg, đánh mất toàn bộ những gì khởi sắc trong hai tuần gần đây. Thậm chí mức giảm mạnh trong phiên hôm qua đã đẩy tổng lượng Arabica đã chứng nhận về còn 259.800 tấn, xác lập kỷ lục thấp mới trong hơn 24 năm.

Theo thông tin mới nhất ghi nhận, lượng Arabica đạt chuẩn sau phiên 30/11 đã giảm thêm 35.734 bao, về còn 224.066 bao. Đây là mức tồn kho đã chứng nhận thấp nhất kể từ tháng 3/1999.

Bên cạnh đó, giới quan sát nhận định nông dân Brazil dường như đang hạn chế bán cà phê sau khi đã đẩy mạnh bán hàng trong giai đoạn tháng 10 và đầu tháng 11. Điều này cũng góp phần thúc đẩy giá tăng mạnh hơn.

Trong khi đó, hoạt động xuất khẩu Robusta của Brazil có thể chững lại và lúc này tâm điểm chú ý chuyển sang Việt Nam. Tranh thủ giá cao, chỉ trong 4 tháng gần đây, Brazil đã xuất đi 2,51 triệu bao Robusta, tăng 171% so với tổng số trong niên vụ 2022/23 và gấp gần 5 lần so với cùng kỳ năm niên vụ trước, theo dữ liệu từ Hiệp hội Những nhà Xuất khẩu Cà phê Brazil (CECAFE). Điều này có thể khiến Brazil tạm thời hết hàng trước khi niên vụ mới bắt đầu từ tháng 7/2024.

Nâng cao giá trị cà phê xuất khẩu

Chia sẻ xoay quanh vấn đề này, ông Nguyễn Đức Dũng - Phó Tổng Giám đốc MXV nhận định những tháng đầu năm 2024 nguồn cung Robusta của Việt Nam có thể sẽ chiếm lĩnh thị phần trên thị trường toàn cầu. Với lượng cà phê sẵn có nhờ hoạt động thu hoạch, dự kiến giá cà phê sẽ có nhịp giảm trong ngắn hạn. Dù vậy, mức điều chỉnh sẽ tương đối nhẹ nhàng và giá có thể neo trên 2.300 USD/tấn.

Đáng chú ý, Việt Nam là quốc gia xuất khẩu cà phê đứng thứ hai thế giới chỉ sau Brazil, nhưng các mặt hàng cà phê được xuất khẩu chủ yếu là nguyên liệu thô.

Nắm bắt thời cơ và để nâng cao giá trị cà phê xuất khẩu, các doanh nghiệp Việt Nam đã nỗ lực đưa các sản phẩm với thương hiệu riêng ra thị trường.

Đánh giá về sản xuất và thị trường cà phê xuất khẩu hiện nay, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến cho biết, Việt Nam đang là nước xuất khẩu cà phê lớn thứ 2 thế giới nhưng kim ngạch khoảng 3,5-4 tỷ USD là con số còn hạn chế.

Sản xuất cà phê trong nước đối diện nhiều khó khăn khi diện tích ngày một giảm, sự chuyển dịch trồng cà phê chất lượng chưa đạt yêu cầu. Lượng cà phê xuất khẩu dù có sự chuyển dịch sang sản phẩm chế biến song tỷ lệ còn nhỏ - chiếm chưa đến 10% tổng sản lượng, chủ yếu tiêu thụ trong nước. Hơn nữa, các vùng trồng cà phê Việt Nam cần tuân thủ các quy định mới xuất khẩu tại nhiều thị trường.

Thông tin trên báo Hà Nội Mới, thực tế, nhiều vùng trồng cà phê của Việt Nam đang chủ động tái canh, đưa các giống cà phê chất lượng, năng suất tốt vào chế biến. Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến cho biết, Bộ cùng các địa phương có diện tích trồng cà phê lớn tiến hành khảo sát, quy hoạch vùng gắn với định danh vùng trồng, bảo đảm tiêu chuẩn xuất khẩu từ quá trình gieo trồng.

Bộ cũng sẽ cùng các bộ, ngành, địa phương kiến nghị Chính phủ hỗ trợ về sản xuất, đặc biệt là xây dựng nhà máy chế biến cà phê tại các vùng trồng. Mục tiêu đề ra từ nay đến năm 2025, cả nước sẽ tái canh 75.000ha, ghép cải tạo 32.000ha cà phê, trong đó cà phê Arabica chiếm khoảng 20% tổng diện tích. Ngoài ra, hầu hết diện tích cà phê tái canh được trồng bằng giống mới có năng suất cao và chất lượng vượt trội.

Trúc Chi (t/h)