Vụ Thị trường châu Âu- châu Mỹ (Bộ Công thương) vừa tổ chức tọa đàm “Thúc đẩy thu hút các nguồn lực cho các khu công nghiệp (KCN) công nghệ cao với thị trường Mỹ”.

Mỹ vẫn dẫn đầu cuộc chơi về bán dẫn

Bà Phạm Châu Giang, Giám đốc đối ngoại VinaCapital cho biết, trên toàn cầu hiện nay Mỹ vẫn dẫn đầu cuộc chơi về bán dẫn, doanh nghiệp (DN) Mỹ định vị sâu hơn vai trò của mình trong chuỗi này.

Theo bà Giang, ngành bán dẫn chia nhiều công đoạn như lên ý tưởng; nghiên cứu phát triển; thiết kế, sản xuất hàng loạt; kiểm nghiệm và đóng gói.

Về kiểm nghiệm và đóng gói chip, thời điểm này có khá nhiều DN nước ngoài đặt nhà máy tại Việt Nam.

“Đáng chú ý, thời gian tới Chính phủ những nước như Malaysia, Indonesia, Thái Lan, Ấn Độ đều có chiến lược phát triển ngành bán dẫn. Việt Nam đã thu hút các nhà đầu tư đến rồi, nếu có chính sách phù hợp, nhà đầu tư sẽ mở rộng sản xuất tại Việt Nam”- bà Giang nói.

Về thiết kế, đây là lĩnh vực Việt Nam có tiềm năng phát triển, sẽ sớm đón các nhà đầu tư nước ngoài. Hiện nay Chính phủ có chiến lược đào tạo 50.000 kỹ sư công nghệ cao.

Đơn cử, thời gian qua nhiều nhà đầu tư lớn của Mỹ như NVIDIA, Synopsys …có những tiếp xúc, nghiên cứu về việc đặt trung tâm nghiên cứu và phát triển ở Việt Nam.

Doanh nghiệp Việt có thể sản xuất chip thế hệ cũ, giá trị không cao nhưng phù hợp.

Việt Nam trở thành điểm đến cho nhà đầu tư chip thế hệ cũ

Theo bà Giang, đối với công đoạn lên ý tưởng, nghiên cứu phát triển, thì triển vọng để DN Việt tham gia vào là hơi khó.

“Chúng ta có định hướng thành lập các công ty nghiên cứu phát triển nhưng chuyên sâu về một lĩnh vực. Việt Nam khó có thể xây dựng những trung tâm nghiên cứu phát triển lớn, toàn diện, tạo ra những công nghệ mang tính đột phá”- bà Giang chia sẻ.

Đối với công đoạn sản xuất, lĩnh vực sản xuất chip thế hệ mới, chip hi-end, trước mắt Việt Nam khó thu hút nguồn lực bởi đầu tư một nhà máy yêu cầu vốn 10-20 tỉ USD, thậm chí có nhà máy lên đến 30-50 tỉ USD đồng thời kèm nhiều điều kiện.

Tuy nhiên, Việt Nam được đánh giá có khả năng trở thành điểm đến cho các nhà đầu tư chip thế hệ cũ hơn như chip sử dụng trong ô tô, điện thoại.

“Bước đầu chúng ta có thể sản xuất chip thế hệ cũ, giá trị không cao nhưng là “vừa miếng”. Chúng ta muốn đi nhanh nhưng ban đầu cần đi vững, có những bước đi phù hợp”- bà Giang nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Thắng Vượng - Vụ thị trường châu Âu - châu Mỹ cho biết, vừa qua Bộ Công thương đã mời tập đoàn Boeing đến dự hội nghị kết nối chuỗi cung ứng hàng hóa quốc tế và trước đó tập đoàn này có nhu cầu tìm các nhà cung ứng Việt Nam cho hàng triệu linh kiện của họ.

“Chúng tôi đã thu xếp để họ gặp rất nhiều nhà cung ứng từ Nam tới Bắc, nhất là đến Thaco Chu Lai của Trường Hải, Boeing cực kỳ ấn tượng với năng lực sản xuất của tập đoàn nhưng năng lực sản xuất xe hơi khác năng lực sản xuất hàng không vũ trụ, tiêu chuẩn khác, đầu tư sẽ khác.

Tuy nhiên, tập đoàn Boeing ủng hộ Trường Hải đầu tư chuyên sâu để có thể tham gia sản xuất một vài linh kiện trong chuỗi cung ứng của Boeing. Muốn làm được DN cần thời gian, vốn, đặc biệt sự hỗ trợ chính sách của nhà nước là rất quan trọng.

Bà Giang gợi ý, Việt Nam muốn thu hút nhà đầu tư nước ngoài đến các KCN công nghệ cao, KCN mới thì đầu tiên hạ tầng phải tốt.

Bên cạnh đó, những ngành công nghệ cao yêu cầu điện năng rất lớn và ổn định. Nếu DN đang sản xuất chẳng may đột ngột cúp điện thì nhà đầu tư trước sau cũng phải “chào từ biệt”.

Song song là nguồn nhân lực. Ví dụ Việt Nam muốn đào tạo 50.000 kỹ sư phục vụ ngành bán dẫn nhưng giảng viên chưa có kinh nghiệm, bằng kiến thức "chay" liệu có đáp ứng được yêu cầu nhân lực của các tập đoàn hay không.

Do đó, để giải quyết vấn đề này, Việt Nam có thể trao đổi với DN các nước có chương trình giao lưu, trao đổi sinh viên, giảng viên, liên kết DN nước ngoài sẽ sử dụng nhân lực của ngành này.