Nguyên tắc phát triển điện mặt trời mái nhà là phù hợp với quy hoạch điện lực quốc gia, kế hoạch triển khai quy hoạch. Tổng công suất điện mặt trời mái nhà có liên kết lưới điện quốc gia không vượt quá công suất được duyệt tại cơ cấu nguồn điện. Việc phát triển nguồn điện mái nhà phải đảm bảo an toàn điện, xây dựng, môi trường, phòng cháy chữa cháy…

Quy định về trường hợp phát điện và không phát điện lên lưới

Về chính sách phát triển, dự thảo quy định về điện mặt trời mái nhà có liên kết với lưới điện quốc gia để tự sử dụng, không bán điện cho tổ chức, cá nhân khác và không bán điện vào lưới điện quốc gia.

Theo đó, tổ chức cá nhân khi đầu tư lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà được sử dụng tại chỗ, không bán điện cho tổ chức, cá nhân khác, không đầu tư kinh doanh điện, hoạt động kinh doanh mua bán điện.

Tuy nhiên, dự thảo quy định việc cho phép tổ chức, cá nhân lựa chọn phát hoặc không phát sản lượng điện dư của hệ thống điện mặt trời mái nhà vào hệ thống điện. Trường hợp phát sản lượng điện dư vào hệ thống điện thì Nhà nước ghi nhận sản lượng điện với giá 0 đồng.

Có nghĩa là lượng điện phát lên lưới không được thanh toán, đổi lại Nhà nước cho phép tổ chức, cá nhân được bám lưới điện, được liên kết với lưới điện quốc gia để điện mặt trời mái nhà vận hành, hoạt động ổn định.

Nếu tổ chức, cá nhân không phát lượng điện dư lên lưới, thì phải tự đầu tư, lắp đặt thiết bị hạn chế tối đa phát điện dư vào hệ thống điện. Công suất điện mặt trời mái nhà của mỗi tổ chức, cá nhân phải phù hợp với phụ tải hiện có khi đăng ký đầu tư, lắp đặt.

Đối với hệ thống điện mặt trời mái nhà tự sử dụng, không liên kết với lưới điện quốc gia, không bán điện cho tổ chức, cá nhân khác, phải đảm bảo cả nguồn phát điện và phụ tải không liên kết với lưới điện quốc gia. Quy mô công suất lắp điện mặt trời mái nhà sẽ không giới hạn khi đăng ký lắp đặt.

Để thúc đẩy phát triển nguồn điện mặt trời mái nhà, dự thảo quy định các cơ chế ưu đãi, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển.

Cụ thể, công suất điện mặt trời mái nhà được lắp đặt sẽ phải phù hợp với quy hoạch phát triển điện lực. Tại miền Bắc, hệ thống điện mặt trời mái nhà sẽ phải phù hợp với định hướng phát triển vùng và liên kết vùng.

Hệ thống điện mặt trời mái nhà lắp đặt tại nhà ở riêng lẻ sẽ không phải thực hiện việc phê duyệt, chấp thuận chủ trương đầu tư, không phải lập dự án đầu tư. Đây là nguồn điện chỉ sử dụng tại chỗ, không bán điện cho tổ chức, cá nhân khác và không hoạt động kinh doanh điện, không có yếu tố nước ngoài.

Với trường hợp khác, phải thực hiện theo quy định hiện hành, như việc cần xin ý kiến có hay không phê duyệt, chấp thuận chủ trương đầu tư.

Cơ chế ưu đãi gì cho điện mặt trời mái nhà

Đất và công trình xây dựng có mái nhà không phải thực hiện bổ sung đất năng lượng, công năng cho công trình năng lượng. Các dự án lắp đặt cũng được hưởng chính sách ưu đãi thuế, phí, lệ phí theo quy định; các cơ quan nhà nước ưu tiên bố trí ngân sách để thực hiện phát triển điện mặt trời mái nhà.

Tuy nhiên, các tổ chức cá nhân thực hiện phát triển điện mặt trời mái nhà phải tuân thủ đúng quy định về xây dựng, môi trường, phòng chống cháy nổ và các quy định khác liên quan…

Để thực hiện lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà, các tổ chức, cá nhân gửi hồ sơ đăng ký đến đơn vị điện lực địa phương, sau đó được trả kết quả trong vòng 7 ngày. UBND tỉnh sẽ phê duyệt công suất phát triển điện mái nhà tại địa phương, công suất điện mái nhà có liên kết với lưới điện quốc gia.

Với nguồn điện mái nhà được gọi là “tự sản, tự tiêu”, Bộ Công Thương cho rằng đây là nguồn tiêu thụ tại chỗ. Vì vậy dù nguồn điện này có đấu nối hay liên kết với lưới điện quốc gia, nhưng không bán điện vào hệ thống thì tổng công suất tăng thêm trên cả nước đến năm 2030 là 2.600 MW. Trường hợp không đấu nối hay liên kết với lưới điện quốc gia, công suất phát triển là không giới hạn.

Theo bộ này, do nguồn điện tự sản, tự tiêu chưa có quy định hoặc không thuộc đối tượng phát triển điện lực trong Luật Điện lực. Vì vậy bộ này đề xuất nội hàm tự sản, tự tiêu trong thời gian tới để tạo hành lang pháp lý áp dụng trong thực tiễn, dễ quản lý và kiểm tra, giám sát các chủ thể tham gia.

Đề xuất khuyến khích điện mặt trời mái nhà của Bộ Công Thương bị đánh giá 'chưa hấp dẫn'

Các đề xuất cơ chế khuyến khích điện mặt trời mái nhà của Bộ Công Thương được đánh giá là còn chung chung, chưa thực sự tạo ra cơ chế mang tính hấp dẫn.