Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết, nghị định thư về kiểm dịch thực vật với dưa hấu tươi giữa bộ này và Tổng cục Hải quan Trung Quốc được thực hiện trong khuôn khổ chuyến thăm cấp nhà nước tới Việt Nam của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình.
Nhiều năm qua, xuất khẩu dưa hấu của Việt Nam sang Trung Quốc đa phần là đường tiểu ngạch nên luôn trong tình trạng bấp bênh. Kể từ tháng 5/2018, Trung Quốc đã tăng cường công tác quản lý, truy xuất nguồn gốc với trái cây nhập khẩu nên dưa hấu xuất qua thị trường này luôn gặp khó.
Do đó, ký kết nghị định thư là một bước quan trọng trong việc thúc đẩy xuất khẩu chính ngạch sản phẩm nông nghiệp truyền thống của Việt Nam và chuẩn hóa các quy định về xuất khẩu nông sản giữa hai nước.
Nghị định thư lần này yêu cầu Việt Nam tuân thủ các luật, quy định và tiêu chuẩn liên quan đến vệ sinh an toàn thực phẩm của Trung Quốc cũng như yêu cầu về kiểm dịch thực vật, từ đó tạo cơ sở cho các đơn vị sản xuất, đóng gói và xuất khẩu của Việt Nam tuân thủ.
Theo nghị định này, quả dưa hấu tươi của Việt Nam không được nhiễm 5 loài đối tượng kiểm dịch thực vật còn sống mà Trung Quốc quan tâm. Tất cả vùng trồng và cơ sở đóng gói dưa hấu xuất khẩu sang Trung Quốc phải đăng ký và được cả nhà chức trách 2 quốc gia phê duyệt.
Vườn trồng phải áp dụng thực hành nông nghiệp tốt (GAP), phải đảm bảo giám sát vườn trồng và quy trình đóng gói tại cơ sở đóng gói. Cơ sở đóng gói phải xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc để đảm bảo dưa hấu quả tươi xuất khẩu sang Trung Quốc có thể truy xuất ngược đến vùng trồng đã được cấp mã số.
Bên cạnh đó, các lô hàng dưa hấu của Việt Nam sẽ được qua tất cả cửa khẩu của Trung Quốc được hải quan nước này cho phép nhập khẩu trái cây và phải tiến hành kiểm dịch thực vật lấy mẫu 2%.
Tuy nhiên, từ 2021 đến nay, Việt Nam nâng cao chất lượng nông sản. Nhờ đó, hàng có truy xuất nguồn gốc và an toàn, kim ngạch xuất dưa hấu sang Trung Quốc tăng trưởng mạnh. 10 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu dưa hấu của Việt Nam sang Trung Quốc đạt 44 triệu USD, tăng 162% so với cùng kỳ năm ngoái. Trung Quốc là thị trường ưa chuộng mặt hàng này.
Mùa vụ, thu hoạch dưa hấu tại đây kéo dài từ cuối tháng 4 đến tháng 9 hàng năm. Từ tháng 11 hàng năm đến tháng 4 năm sau, nước này có xu hướng tăng cường nhập khẩu dưa hấu nên đây được xem là cơ hội cho Việt Nam.
Nhu cầu dưa hấu của người dân Trung Quốc dịp Tết nguyên đán cũng tăng cao vì theo quan niệm của họ, dưa hấu có màu đỏ, màu của sự may mắn. Trái dưa khoảng 3-4 kg một quả được ưa thích vì dễ bảo quản.
Hiện, 14 loại nông sản, trong đó 9 trái cây được xuất chính ngạch gồm thanh long, nhãn, chôm chôm, xoài, mít, dưa hấu, chuối, măng cụt, sầu riêng.
Thi Hà