Người tiêu dùng cũng nên có thói quen lựa chọn đồ nội thất đạt chuẩn để bảo vệ sức khỏe gia đình, quy định này giúp nhà sản xuất đạt chuẩn cạnh tranh công bằng hơn với sản phẩm thiếu chất lượng.

Thông tin trên được nhiều nhà quản lý, doanh nghiệp và chuyên gia đưa ra tại hội thảo "Sử dụng vật liệu nội thất bền vững và an toàn" do báo Tuổi Trẻ tổ chức vào chiều 15-12.

Bảo vệ người tiêu dùng: không thể chậm hơn

Ông Trần Khánh Trung, phó chủ tịch Hội Kiến trúc sư TP.HCM, thừa nhận thực tế còn khá ít người Việt quan tâm đến tiêu chuẩn, chất lượng của đồ nội thất.

Nguyên nhân là các quy định, quy chuẩn chất lượng với đồ nội thất của VN cũng còn thiếu và chưa áp dụng rộng rãi trong khi nhiều nước trên thế giới đã áp dụng từ lâu. Hơn thế nữa, thói quen của người dân là xây xong nhà rồi đi ra chợ, cửa hàng nội thất mua những vật dụng phù hợp với ngôi nhà.

"Rất ít người tiêu dùng quan tâm đến gỗ làm ra sản phẩm đó đạt chuẩn gì, chứng nhận ra sao. Điều này rất nguy hiểm vì nhiều vật liệu không đạt chuẩn sẽ gây ra những vấn đề sức khỏe trong quá trình sử dụng. Vì vậy, thông tư 04 của Bộ Xây dựng quy định quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về sản phẩm, hàng hóa vật liệu xây dựng là cần thiết", ông Trung nhấn mạnh.

Bàn sâu hơn về những ảnh hưởng của việc "qua loa" trong chọn nội thất mà quên chất lượng, ông Đỗ Văn Dũng, trưởng khoa y tế cộng đồng Trường đại học Y Dược TP.HCM, cho biết ảnh hưởng từ đồ nội thất trong nhà đã được nghiên cứu từ lâu tại các nước phát triển.

Tác hại của những khí có hại tỏa ra từ đồ nội thất tới sức khỏe người sống trong nhà được gọi là "sick building" (hội chứng khó chịu tòa nhà) thường xuất hiện khi con người ở trong tòa nhà như văn phòng, trường học... có các triệu chứng đau yếu, khó chịu mà không rõ lý do.

"Nó thường gây ra các khó chịu ở mắt, mũi, họng khiến cơ thể mệt mỏi, đau đầu, khó thở và sẽ tăng độ nặng khi kéo dài thời gian ở trong tòa nhà. Đây là một vấn đề y tế gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người, ảnh hưởng khả năng làm việc, giao tiếp, giảm hiệu suất công việc và gây tổn thất về kinh tế. Nguyên nhân từ formaldehyde. Đây là chất ô nhiễm không khí trong nhà phổ biến do được sử dụng trong nhiều sản phẩm gia dụng và vật liệu xây dựng", ông Dũng phân tích.

Để bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, thông tư 04 đã đưa ra các ngưỡng về phát thải kim loại nặng đối với giấy dán tường, phát tán hàm lượng formaldehyde đối với các loại ván gỗ công nghiệp gồm ván sợi, ván dăm và ván thanh.

Và ngưỡng phát thải của các chất hữu cơ dễ bay hơi cho sơn tường dạng nhũ tương, còn một chỉ tiêu nữa là hàm lượng S02 dễ bay hơi đối với vật liệu thạch cao.

Ví dụ như đối với sản phẩm gỗ công nghiệp ván sợi thì hàm lượng formaldehyde phát tán đối với phân loại E1 không lớn hơn 0,124 mg/m3 hoặc không lớn hơn 9 mg/100g; còn đối với phân loại E2 thì hàm lượng formaldehyde lớn hơn 0,124 mg/m3 hoặc không lớn hơn 30 mg/100g.

Tương tự, với sản phẩm gỗ công nghiệp ván dăm hàm lượng formaldehyde phát tán không lớn hơn 0,124 mg/m3 hoặc 0,7 mg/l, hoặc 8 mg/100g.

Ông Lê Trung Thành, viện trưởng Viện Vật liệu xây dựng - Bộ Xây dựng, cho biết vật liệu xây dựng có nhóm chịu lực công trình như: cốt, thép, bê tông... Còn nhóm 2 là vật liệu không mang tính chất chịu lực, bao gồm đồ nội thất.

Nếu nhóm 1 nguy hiểm khi sập đổ gây chết người, thậm chí là thảm họa thì nhóm 2 nếu không đạt chuẩn sẽ làm suy yếu sức khỏe và "chết từ từ". "Từ đó dẫn đến năng suất lao động yếu, gánh nặng cho hệ thống y tế nên nhiều nước phát triển đã đặt ra quy định giới hạn các hóa chất trong đồ nội thất để bảo vệ sức khỏe người dân", ông Thành nói.

Do đó, việc ban hành thông tư 04 là cần thiết để đảm bảo sức khỏe của người tiêu dùng, là cơ sở để phân biệt doanh nghiệp làm sản xuất tuân thủ yêu cầu với doanh nghiệp không đảm bảo, tăng tính minh bạch cho môi trường kinh doanh, công bằng cho các doanh nghiệp.

Doanh nghiệp sản xuất mong cạnh tranh công bằng

Ông Trịnh Hữu Kiên, tổng giám đốc Tập đoàn KES - một trong những doanh nghiệp sản xuất gỗ công nghiệp quy mô lớn đến Mỹ, cho biết để bán được sản phẩm qua thị trường Mỹ phải trải qua rất nhiều vòng đánh giá của khách hàng và bên thứ ba.

Hằng năm công ty đều phải tái đánh giá, thậm chí đánh giá trước mỗi lô hàng khi xuất khẩu bởi quy mô xuất khẩu của tập đoàn rất lớn (mỗi tháng 200 container), nếu có bất kỳ vấn đề gì rủi ro sẽ là cực kỳ thiệt hại.

Theo ông Kiên, mặc dù tất cả đặc tính của sản phẩm và các yếu tố bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng sản phẩm của KES đều đạt chuẩn quốc tế nhưng việc tiêu thụ ở thị trường trong nước vẫn gặp khó khăn.

Bởi thị trường Việt Nam hiện tại có vài trăm thương hiệu khác nhau với tiêu chuẩn không rõ ràng, gây khó khăn cho các nhà sản xuất chân chính. Vì vậy, thông tư 04 sẽ hỗ trợ những doanh nghiệp làm ăn bài bản, chất lượng cao cạnh tranh được với sản phẩm kém chất lượng.

Thông qua các chương trình như hội thảo của báo Tuổi Trẻ, người tiêu dùng sẽ nhận thức và lựa chọn những sản phẩm nội thất tốt vì chính sức khỏe của họ.

"Mong cơ quan chức năng có biện pháp thanh tra, kiểm tra các sản phẩm phân phối trên thị trường để mang lại sản phẩm đạt chuẩn. Và cũng mong các cơ quan truyền thông thông tin làm sao để người tiêu dùng nhận biết các sản phẩm đạt chuẩn mà tin dùng, làm cho thị trường ngày càng minh bạch hơn", ông Kiên nói.

Ông Khánh Trung kể lại cách đây 25 năm, các nước đã hỏi sản phẩm có đạt tiêu chuẩn E1, có đạt tiêu chuẩn sơn không mùi không, mà VN tiêu chuẩn này mới công bố.

Nếu như các công trình thuộc nguồn vốn nhà nước phải chịu rất nhiều quy chuẩn, nghị định, có nghiệm thu, bài bản... mới được đưa vào sử dụng thì công trình dân dụng rất khó kiểm soát chất lượng.

"Người dân khi mua sản phẩm vật liệu xây dựng cần phải chủ động chú ý đến chất lượng vật liệu, để ý các chỉ số trên sản phẩm. Chúng ta cần kiểm tra nhãn mác của cả giấy dán tường, miếng dán sàn chứ không chỉ tivi, tủ lạnh... Nếu người sử dụng không chủ động quan tâm tới vấn đề này thì đơn vị thi công dễ đánh tráo, đơn vị nội thất sẽ không nghiêm túc", ông Thành khuyên.