Tạp chí Nature công bố danh sách NATURE'S 10 qua từng năm - Ảnh: NATURE
Tạp chí Nature - tạp chí khoa học 150 tuổi và uy tín nhất trong giới khoa học toàn cầu - vừa công bố danh sách "NATURE'S 10".
Kể từ khi thành lập cách đây hơn một thập kỷ, "NATURE'S 10" đã nêu bật tầm ảnh hưởng của 10 nhân vật trong năm thuộc lĩnh vực khoa học.
Ngoài 10 nhân vật được chọn, đặc biệt năm 2023 "NATURE'S 10" còn bổ sung một "sự kiện không phải con người": Trí tuệ nhân tạo (AI).
Kalpana Kalahasti: Đến Mặt trăng
Bà Kalpana Kalahasti - Ảnh: NATURE
Kỹ sư và nhà quản lý Kalpana Kalahasti đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tàu vũ trụ Chandrayaan-3 hạ cánh thành công xuống Mặt trăng, giúp Ấn Độ trở thành quốc gia thứ tư đạt được kỳ tích này.
“Chúng tôi đã đạt được mục tiêu một cách hoàn hảo”, bà Kalpana Kalahasti cho biết chỉ vài phút sau khi cơ quan vũ trụ Ấn Độ hạ cánh an toàn tàu thăm dò đầu tiên lên Mặt trăng vào ngày 23-8, một phần của sứ mệnh Chandrayaan-3.
Marina Silva: Người bảo vệ Amazon
Bà Marina Silva tự ví mình như sợi gỗ chắc chắn từ cây Amazonia, được dùng để buộc gỗ làm bè - Ảnh: NATURE
Với tư cách là bộ trưởng Môi trường Brazil, bà Marina Silva đã giúp kiềm chế phá rừng tràn lan và xây dựng lại các thể chế đã bị chính phủ tiền nhiệm làm suy yếu.
Katsuhiko Hayashi: Nhà khoa học tái tạo sự sống
Nhà khoa học Katsuhiko Hayashi của Đại học OSAKA, Nhật Bản - Ảnh: NATURE
Thành công của ông Katsuhiko Hayashi là tạo ra những quả trứng có thể sống được từ tế bào của chuột đực. Điều này có thể giúp cứu các loài đang trên bờ vực tuyệt chủng.
Làm việc tại Đại học OSAKA, Nhật Bản, khi Katsuhiko Hayashi và các đồng nghiệp công bố đã tạo ra chuột con từ tế bào của hai "bố mẹ" là chuột đực, một số nhà nghiên cứu đã thực sự choáng váng trước tin tức này.
Annie Kritcher: Bộ phận đánh lửa nhiệt hạch
Nhà vật lý Annie Kritcher giúp Cơ sở Đánh lửa quốc gia (NIF) của Bộ Năng lượng Mỹ đạt được mục tiêu mà các phòng thí nghiệm trên khắp thế giới đã lảng tránh trong nhiều thập kỷ - Ảnh: NATURE
Nhà vật lý Annie Kritcher đã giúp Cơ sở Đánh lửa quốc gia Mỹ tạo ra các phản ứng hạt nhân từng chỉ thấy ở bom hydro và các ngôi sao.
Eleni Myrivili: Người quản lý ấm áp
Bà Myrivili, cựu phó thị trưởng Athens - Ảnh: THE NEW YORK TIMES
Với tư cách là giám đốc Cơ quan nhiệt của Liên Hiệp Quốc, bà Eleni Myrivili, cựu phó thị trưởng Athens, hiện có vai trò toàn cầu trong việc giảm thiểu tác động thảm khốc của khí hậu nóng lên.
Cựu chính trị gia này đang giúp thế giới chuẩn bị cho các mối đe dọa của biến đổi khí hậu.
Ilya Sutskever: Người có tầm nhìn về AI
Ilya Sutskever, người tiên phong về ChatGPT và các hệ thống AI khác đang thay đổi xã hội - Ảnh: THE NEW YORK TIMES
Ông Ilya Sutskever là nhà khoa học trưởng tại OpenAI ở San Francisco, California - nơi ông giữ vai trò trung tâm trong việc phát triển ChatGPT. Nhưng ông cũng lo lắng về tương lai của AI.
James Hamlin: Thám tử siêu dẫn
Nhà vật lý James Hamlin - Ảnh: NATURE
Nhà vật lý James Hamlin đã giúp phát hiện những sai sót trong những tuyên bố giật gân về tính siêu dẫn ở nhiệt độ phòng.
Nhưng Hamlin không phải là thám tử toàn thời gian và muốn dành nhiều thời gian hơn cho nghiên cứu siêu dẫn của riêng mình. “Đó thực sự vẫn là chủ đề vật lý mà tôi thấy thú vị nhất”, ông nói.
Svetlana Mojsov: Nhà phát triển thuốc thầm lặng
Nhà hóa sinh Svetlana Mojsov - Ảnh: THE ROCKEFELLER UNIVERSITY
Bà Svetlana Mojsov hiện là nhà hóa sinh tại Đại học Rockefeller ở thành phố New York, Mỹ. Bà đóng vai trò then chốt trong việc xác định và mô tả đặc điểm dạng hoạt động của GLP-1, nền tảng tạo ra thuốc giảm cân trị giá hàng tỉ USD.
Halidou Tinto: Chiến binh sốt rét
Ông Halidou Tinto - Ảnh: NATURE
Ông Halidou Tinto điều hành một phòng khám ở vùng nông thôn Burkina Faso, nơi đóng vai trò quan trọng trong việc thử nghiệm vắc xin sốt rét đầu tiên trên thế giới. Nhờ quá trình thử nghiệm nghiêm ngặt của ông, loại vắc xin này cuối cùng đã được phê duyệt và sẽ sớm được tung ra thị trường.
Thomas Powles: Nhà khám phá ung thư
Bác sĩ Thomas Powles - Ảnh: NATURE
Thomas Powles là bác sĩ và nhà nghiên cứu ung thư làm việc tại Bệnh viện St. Bartholomew ở London, Anh. Ông đã dẫn đầu một thử nghiệm lâm sàng mang tính đột phá để điều trị ung thư bàng quang nặng, báo trước làn sóng thuốc trị liệu miễn dịch mạnh mẽ tiếp theo.
ChatGPT: Lợi ích và gánh nặng?
ChatGPT là điển hình của sự bắt chước con người một cách đáng kinh ngạc. Nó đại diện cho một kỷ nguyên mới đầy tiềm năng trong nghiên cứu, nhưng cũng ẩn chứa nhiều rủi ro mà khoa học chưa lường hết được - Ảnh: AFP
ChatGPT không phải là con người. Tuy nhiên theo nhiều cách, chương trình trí tuệ nhân tạo (AI) này đã có tác động sâu sắc và rộng khắp đến khoa học trong năm qua.
Mục tiêu duy nhất của ChatGPT là tiếp tục các cuộc trò chuyện một cách hợp lý theo dữ liệu mà nó được đào tạo. Nhưng khi làm như vậy, nó và các chương trình trí tuệ nhân tạo sáng tạo khác đang thay đổi cách các nhà khoa học làm việc.
Nó cũng làm dấy lên các cuộc tranh luận về giới hạn của AI, bản chất của trí thông minh con người và cách tốt nhất để điều chỉnh sự tương tác giữa hai bên.
Trường đại học Bách khoa TP.HCM đạt doanh thu 170 tỉ đồng từ chuyển giao công nghệSố liệu này được đưa ra tại Hội nghị Khoa học công nghệ lần thứ 18 của Trường đại học Bách khoa (Đại học Quốc gia TP.HCM) vào ngày 15-12.