Dự kiến ngày 27/12, Tòa án Quân sự Thủ đô Hà Nội sẽ đưa 7 bị cáo ra xét xử liên quan vụ án Việt Á, trong đó có cựu Thượng tá Hồ Anh Sơn, Phó Giám đốc Viện Nghiên cứu y dược học quân sự, Học viện Quân y.
Cáo trạng của Viện Kiểm sát Quân sự Trung ương thể hiện, khoảng tháng 7/2020, do thị trường khan hiếm các vật tư y tế nên Phan Quốc Việt, Tổng Giám đốc Công ty Việt Á, nói với ông Hồ Anh Sơn tìm mua các dụng cụ lấy dịch tỵ (tăm bông và ống môi trường) cung cấp cho Công ty Việt Á để bán lại.
Việt cam kết sẽ cho ông Sơn hưởng toàn bộ lợi nhuận từ việc Công ty Việt Á bán số vật tư y tế này.
Sau đó, ông Sơn đã nhờ cấp dưới tìm mua giúp các ống Falcon, tăm bông cứng và tăm bông mềm của các cửa hàng, đại lý trên địa bàn Hà Nội.
Sau khi mua các vật tư y tế, ông Sơn nhờ cấp dưới và một số sinh viên thực tập tại Viện Nghiên cứu y dược học quân sự pha chế các dung dịch vào ống Falcol (lúc này gọi là ống môi trường, có tác dụng bảo quản mẫu bệnh phẩm chứa vi rút SARS-CoV-2).
Để hợp thức nguồn gốc cho các vật tư này tiêu thụ trên thị trường, cựu Thượng tá Hồ Anh Sơn đã trực tiếp in các tem có hình logo của Viện Nghiên cứu y dược học quân sự rồi nhờ cấp dưới và một số sinh viên thực tập dán lên các ống môi trường (mục đích để thể hiện là hàng của Học viện Quân y).
Hai bị cáo Hồ Anh Sơn và Phan Quốc Việt (Ảnh: Ng.Ph.).
Khi giao hàng cho Công ty Việt Á, trong mỗi thùng xốp, cựu Thượng tá Hồ Anh Sơn đều để một tờ hướng dẫn sử dụng có chữ Viện Nghiên cứu y dược học quân sự, Học viện Quân y.
Tổng số các vật tư y tế mà cựu Phó Giám đốc Viện Nghiên cứu y dược học quân sự đã cung cấp cho Công ty Việt Á trong khoảng thời gian từ tháng 7/2020 đến tháng 3/2021 là 103.500 ống môi trường, 87.000 tăm bông cứng và 571.000 tăm bông mềm.
Trong số này, có hơn 65.000 ống môi trường, 35.130 bộ lấy mẫu, 35.130 tăm bông cứng và 35.130 tăm bông mềm dán tem in hình logo Viện Nghiên cứu y dược học quân sự Học viện Quân y.
Số ống môi trường, tăm bông còn lại không gắn nhãn mác gì.
Sau khi tiếp nhận số vật tư y tế có dán tem in hình logo Viện Nghiên cứu y dược học quân sự Học viện Quân y, Công ty Việt Á đã ký hợp đồng bán cho Phòng Y tế thị xã Đông Triều (Quảng Ninh), Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Bệnh viện Đa khoa quốc tế Hải Phòng, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hải Dương...
Tổng số tiền thu được sau khi Việt Á bán 100.152 ống môi trường, hơn 35.000 que tăm bông cứng, hơn 35.000 que tăm bông mềm cho các đơn vị trên là hơn 3,6 tỷ đồng.
Cáo trạng xác định, từ tháng 8/2020 đến tháng 12/2021, Công ty Việt Á đã chuyển khoản cho Sơn 6 lần với tổng số tiền hơn 7 tỷ đồng.
Trong số tiền này có hơn 3,1 tỷ đồng tiền bán tăm bông, ống môi trường; 400 triệu đồng tiền giải thưởng Bảo Sơn (Việt tự nguyện cho ông Sơn); 58 triệu đồng tiền Công ty Việt Á gửi cho ông Sơn vì đã hỗ trợ xét nghiệm.
Số tiền còn lại là tiền tăm bông, ống môi trường nhưng không gắn nhãn hiệu Viện Nghiên cứu y dược Quân sự, Học viện Quân y.
Từ đó, cáo trạng xác định cựu Thượng tá Hồ Anh Sơn được hưởng lợi bất chính qua việc bán số tăm bông, ống môi trường gắn nhãn mác Viện Nghiên cứu y dược học quân sự, Học Viện Quân y hơn 2,1 tỷ đồng.
Cáo trạng còn xác định, ông Hồ Anh Sơn là người lợi dụng chức vụ quyền hạn, vụ lợi cá nhân trong quá trình thực hiện nhiệm vụ và là người thực hành tích cực hành vi trên.
Theo cáo trạng, trong bối cảnh dịch Covid-19 có nguy cơ lây lan ở Việt Nam, Ban Giám đốc Học viện Quân Y có công văn gửi Bộ Khoa học và Công nghệ về việc "đề xuất nhiệm vụ phát triển kit chẩn đoán viêm phổi do vi rút corona".
Do vụ lợi cá nhân, Trịnh Thanh Hùng, cựu Phó vụ trưởng Vụ Các ngành kinh tế - kỹ thuật (Bộ KH&CN), đã thông đồng với Phan Quốc Việt và Hồ Anh Sơn, đưa Công ty Việt Á vào tham gia đề tài với vai trò là cơ quan phối hợp, sản xuất 20.000 test kit thử nghiệm.
Quá trình nghiên cứu đề tài, Hùng, Sơn, Việt, xác định kit Việt Á cung cấp tốt hơn nên thống nhất không đặt ra vấn đề Học viện Quân y chuyển giao quy trình nghiên cứu của mình để Việt Á sản xuất 20.000 test kit thử nghiệm.
Hồ sơ vụ án kết luận, hành vi gian dối của các bị can trong việc tiếp nhận, nghiên cứu, nghiệm thu đã gây thiệt hại gần 18,5 tỷ đồng.
Trong vụ án trên, cựu Thượng tá Hồ Anh Sơn bị Viện kiểm sát đánh giá là người lợi dụng chức vụ quyền hạn, vụ lợi cá nhân khi thực hiện nhiệm vụ, phạm tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ. Ông Sơn cũng là người thực hành tích cực, được Phan Quốc Việt chi hoa hồng gần 2,5 tỷ đồng.
Ngoài ra, ông Sơn còn bị cáo buộc mua bán tăm bông, ống môi trường ở bên ngoài, dán nhãn Viện Nghiên cứu y dược học quân sự Học viện Quân y và cung cấp cho Công ty Việt Á, hưởng lợi trái phép 2,1 tỷ đồng.