Cáo trạng truy tố Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát Trương Mỹ Lan và 85 bị can xác định, đây là vụ án có tính chất đặc biệt nghiêm trọng, được dư luận và xã hội quan tâm. 

Trương Mỹ Lan và đồng phạm, với những vị trí, vai trò khác nhau đã thực hiện nhiều tội phạm xâm phạm về sở hữu, xâm phạm hoạt động của ngân hàng, hoạt động đúng đắn của cơ quan Nhà nước, trong đó nhiều tội phạm được thực hiện dưới dạng đồng phạm có tổ chức, thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt, chiếm đoạt và gây thiệt hại số tiền đặc biệt lớn.

Tuy nhiên, trong quá trình điều tra, nhà chức trách không xem xét trách nhiệm hình sự đối với nhiều cá nhân tại Ngân hàng SCB, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, mặc dù những người này có tham gia vào chuỗi các hành vi, thủ đoạn của bà Trương Mỹ Lan.

Cụ thể, với nhóm đối tượng thuộc hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát, cơ quan tố tụng nhận định những người được thuê đứng tên ký tài khoản vay, đứng tên đại diện pháp luật công ty ký hồ sơ vay, đứng tên tài sản bảo đảm, ký chứng từ rút, chuyển tiền, làm nhân viên kế toán, nhân sự hành chính... liên quan đến các hồ sơ vay vốn không đảm bảo quy định đối với các khách hàng thuộc nhóm Vạn Thịnh Phát vay vốn SCB là các đối tượng có vai trò thứ yếu.

Ngoài tiền lương được trả, họ không được hưởng lợi gì khác, bản thân không nhận thức được hành vi đứng tên là giúp sức cho Trương Mỹ Lan rút tiền ngân hàng. Họ là những người lệ thuộc thực hiện nhiệm vụ do các đối tượng khác thuê, quá trình điều tra thành khẩn khai báo, do vậy VKSND Tối cao không xem xét trách nhiệm hình sự đối với những người này.

Đối với Nguyễn Ngọc Dương, Tổng Giám đốc Công ty Sài Gòn Peninsula thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, đã tham gia vào quá trình chỉ đạo tìm kiếm, thuê người đứng tên các khoản vay, đứng tên các pháp nhân, sở hữu cổ phần..., trực tiếp đứng tên hợp đồng vay vốn, hợp đồng thế chấp tài sản, là người giúp sức tích cực cho Trương Mỹ Lan thực hiện hành vi phạm tội. Tuy nhiên, Nguyễn Ngọc Dương đã chết nên không xem xét trách nhiệm hình sự.

Với nhóm người của Ngân hàng SCB, theo cơ quan tố tụng, nhóm cán bộ ở cấp đơn vị/chi nhánh cho vay, tái thẩm định cho vay, tham mưu cho ban Tổng giám đốc, cán bộ giúp việc cho HĐQT, ban kiểm soát có tham gia trong hồ sơ vay vốn không đảm bảo quy định, kiểm tra, kiểm soát hoạt động ngân hàng và những người ở cấp đơn vị/chi nhánh tham gia hạch toán liên quan đến tiền giải cân đối với các khoản vay của Trương Mỹ Lan, Tập đoàn vạn Thịnh Phát, đều là những người lệ thuộc, làm công ăn lương, không giữ chức vụ, vị trí chủ chốt, họ thực hiện nhiệm vụ chuyên môn theo yêu cầu của lãnh đạo ngân hàng.

Quá trình điều tra, họ tích cực phối hợp có hiệu quả vào việc điều tra, xử lý tội phạm, do vậy nhà chức trách không xem xét trách nhiệm hình sự đối với các cá nhân này.

Đối với Nguyễn Phương Hồng, Giám đốc SCB chi nhánh Sài Gòn; Nguyễn Tiến Thành, thành viên HĐQT SCB, đã tham gia xây dựng hồ sơ vay vốn, thực hiện việc xét duyệt, cấp tín dụng đối với các khoản vay của các khách hàng thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát trái quy định của pháp luật, của ngân hàng, giúp cho Trương Mỹ Lan thực hiện hành vi phạm tội để sử dụng, chiếm đoạt tiền trái phép của tổ chức tín dụng. Cả hai người trên đã chết nên cơ quan tố tụng cũng không xem xét trách nhiệm hình sự.

Đối với các bị can trong vụ án này, ngoài hành vi bị điều tra, truy tố họ còn thực hiện hành vi sai phạm khi giữ các vị trí, vai trò thứ yếu trong việc tạo lập hồ sơ vay vốn khống, giải ngân để Trương Mỹ Lan sử dụng.

Khi thực hiện hành vi sai phạm, theo cơ quan tố tụng, các bị can đều là những người lệ thuộc, làm công ăn lương, thực hiện nhiệm vụ theo yêu cầu của lãnh đạo SCB. Do vậy VKSND Tối cao cũng không xem xét trách nhiệm hình sự những người này đối với các khoản vay đã tham gia ở vai trò, vị trí thứ yếu.