Sau nhiều năm tăng mạnh, giá lúa mì, ngô và đậu nành toàn cầu có xu hướng giảm vào năm 2023 do các nút thắt chuỗi cung ứng ở Biển Đen giảm bớt và lo ngại về suy thoái kinh tế toàn cầu, mặc dù giá vẫn dễ tăng cao trở lại trước những cú sốc nguồn cung và lạm phát lương thực trong năm tới.
Ole Houe, giám đốc dịch vụ tư vấn tại công ty môi giới nông nghiệp IKON Commodities cho biết: “Bức tranh nguồn cung ngũ cốc chắc chắn được cải thiện vào năm 2023 với vụ mùa bội thu hơn ở một số nơi quan trọng. Nhưng chúng ta vẫn chưa thực sự thoát khỏi khó khăn…Chúng tôi có dự báo thời tiết El Nino cho đến ít nhất là từ tháng 4 đến tháng 5 năm tới, Brazil gần như chắc chắn sẽ sản xuất ít ngô hơn và Trung Quốc đang gây bất ngờ cho thị trường khi mua khối lượng lớn lúa mì và ngô từ thị trường quốc tế”.
Hiện tượng El Nino và sản xuất thực phẩm
Hiện tượng thời tiết El Nino đã gây khô hạn ở phần lớn châu Á trong năm nay và được dự báo sẽ tiếp tục diễn ra trong nửa đầu năm 2024, gây nguy hiểm cho nguồn cung gạo, lúa mì, dầu cọ và các nông sản khác ở một số nhà xuất khẩu và nhập khẩu nông nghiệp hàng đầu thế giới.
Các nhà phân tích dự đoán sản lượng gạo châu Á trong nửa đầu năm 2024 sẽ giảm do điều kiện trồng trọt khô hạn và các mực nước của các hồ chứa thu hẹp có khả năng làm giảm sản lượng.
Nguồn cung gạo thế giới đã thắt chặt trong năm nay sau khi hiện tượng thời tiết El Nino làm giảm sản lượng, khiến Ấn Độ - quốc gia xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới - hạn chế xuất khẩu.
Trong khi các mặt hàng ngũ cốc khác giảm giá thì giá gạo lại tăng lên mức cao nhất trong 15 năm vào năm 2023, trong đó giá tại một số trung tâm xuất khẩu gạo châu Á tăng 40%-45%.
Vụ lúa mì tiếp theo của Ấn Độ cũng đang bị đe dọa do thiếu độ ẩm và điều này có thể buộc nước tiêu thụ lúa mì lớn thứ hai thế giới phải tìm kiếm nhập khẩu lần đầu tiên sau 6 năm do tồn kho trong nước tại các kho nhà nước đã giảm xuống mức thấp nhất trong 7 năm.
Đến tháng 4/2024, nông dân ở Úc - quốc gia nước xuất khẩu lúa mì số 2 thế giới - có thể gieo vụ mùa trên đất khô, sau nhiều tháng nắng nóng gay gắt đã hạn chế năng suất vụ mùa năm nay và chấm dứt chuỗi thu hoạch kỷ lục.
Điều này có thể sẽ thúc đẩy người mua - bao gồm cả Trung Quốc và Indonesia - tìm kiếm khối lượng lúa mì lớn hơn từ các nhà xuất khẩu khác ở Bắc Mỹ, Châu Âu và khu vực Biển Đen.
Báo cáo của Commerzbank cho biết: “Tình hình cung cấp lúa mì trong niên vụ 2023/24 hiện tại có thể sẽ xấu đi so với niên vụ trước…Điều này là do xuất khẩu từ các nước sản xuất quan trọng có thể sẽ thấp hơn đáng kể”.
Về mặt tích cực đối với nguồn cung ngũ cốc, sản lượng ngô, lúa mì và đậu tương ở Nam Mỹ dự kiến sẽ cải thiện vào năm 2024, mặc dù thời tiết thất thường ở Brazil đang để lại một số nghi ngờ.
Ở Argentina, lượng mưa dồi dào tại các vùng trung tâm nông nghiệp có khả năng thúc đẩy sản xuất đậu nành, ngô và lúa mì tại một trong những quốc gia xuất khẩu ngũ cốc lớn nhất thế giới.
Theo sàn giao dịch ngũ cốc Rosario (BCR) của Argentina, 95% ngô và 75% đậu nành trồng sớm đang ở trong điều kiện “tuyệt vời đến rất tốt”, nhờ mưa kể từ cuối tháng 10 trên khắp vùng Pampas của nước này.
Brazil dự kiến sẽ đạt sản lượng nông nghiệp gần kỷ lục vào năm 2024, mặc dù ước tính sản lượng đậu tương và ngô của nước này đã giảm trong những tuần gần đây do thời tiết khô hạn.
Sản lượng dầu cọ toàn cầu cũng có khả năng giảm trong năm tới do thời tiết El Nino, điều này có thể khiến giá dầu cọ hồi phục sau khi giảm hơn 10% vào năm 2023. Sản lượng sụt giảm trong bối cảnh kỳ vọng nhu cầu sản xuất dầu diesel sinh học và dầu ăn từ dầu cọ tăng cao.
CoBank, ngân hàng hàng đầu trong lĩnh vực nông nghiệp Mỹ cho biết: “Chúng tôi nhận thấy rủi ro giá tăng nhiều hơn là giảm”.
“Tồn kho ngũ cốc và hạt có dầu toàn cầu đang bị thắt chặt do các biện pháp lịch sử, Bắc bán cầu có thể sẽ có kiểu thời tiết El Nino mạnh trong mùa trồng trọt lần đầu tiên kể từ năm 2015, đồng đô la sẽ tiếp tục giảm gần đây và và nhu cầu toàn cầu sẽ quay trở lại xu hướng tăng trưởng dài hạn”, báo cáo của ngân hàng này cho biết.