Hội đồng xét xử gồm 5 người: 2 thẩm phán, 3 hội thẩm quân nhân, do Trung tá Vũ Đức Việt làm Chủ tọa phiên tòa. Hai kiểm sát viên của Viện Kiểm sát Quân sự Thủ đô Hà Nội được phân công thực hành quyền công tố tại phiên tòa.

Trong số 7 bị cáo, có 4 cựu sỹ quan Học viện Quân y gồm: Hồ Anh Sơn (cựu Thượng tá, Phó Giám đốc, Viện nghiên cứu Y-Dược học Quân sự), Nguyễn Văn Hiệu (cựu Đại tá, Trưởng Phòng Trang bị - Vật tư), Ngô Anh Tuấn (cựu Thiếu tá, Trưởng Phòng Tài chính), Lê Trường Minh (cựu Thiếu tá, Trưởng Ban Hóa dược, Phòng Trang bị - Vật tư). Hai bị cáo thuộc Công ty Cổ phần công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á) là Phan Quốc Việt, Tổng Giám đốc Công ty và Vũ Đình Hiệp, Phó Tổng Giám đốc Công ty. Bị cáo còn lại là Trịnh Thanh Hùng, cựu Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ các ngành Kinh tế - Kỹ thuật (Bộ Khoa học và Công nghệ).

Ba bị cáo Trịnh Thanh Hùng, Hồ Anh Sơn, Phan Quốc Việt bị Viện Kiểm sát Quân sự Trung ương truy tố về tội "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ" theo quy định tại Điều 356, khoản 3 - Bộ luật Hình sự; 4 bị cáo còn lại bị truy tố về tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" theo quy định tại Điều 222, khoản 3 - Bộ luật Hình sự.

Tại phiên tòa, 15 luật sư tham gia bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho các bị cáo và nhiều người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan được triệu tập tới phiên xử.

Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát Quân sự Trung ương, khi COVID-19 xuất hiện ở nước ngoài và có nguy cơ cao lây lan vào Việt Nam, Ban Giám đốc Học viện Quân y có văn bản gửi Bộ Khoa học và Công nghệ về việc đề xuất nhiệm vụ phát triển kit chẩn đoán viêm phổi do virus corona.

Do vụ lợi cá nhân nên từ tháng 1/2020, Trịnh Thanh Hùng đã thông đồng với Phan Quốc Việt và Hồ Anh Sơn để đưa Công ty Việt Á vào tham gia đề tài với vai trò là cơ quan phối hợp, sản xuất 20.000 kit test (kit xét nghiệm) thử nghiệm, sau đó, để Việt Á được cấp phép, sản xuất thương mại trái pháp luật bộ kit.

Ngày 6/2/2020, Học viện Quân y ký hợp đồng thực hiện Đề tài khoa học và công nghệ với Văn phòng các chương trình trọng điểm cấp Nhà nước, Vụ Khoa học và Công nghệ các ngành Kinh tế - Kỹ thuật. Tổng kinh phí đề tài là gần 19 tỷ đồng. Quá trình nghiên cứu đề tài, Trịnh Thanh Hùng, Hồ Anh Sơn, Phan Quốc Việt xác định kit Công ty Việt Á cung cấp tốt hơn nên Hùng, Sơn, Việt thống nhất không đặt vấn đề Học viện Quân y chuyển giao quy trình nghiên cứu của mình để Công ty Việt Á sản xuất 20.000 kit test thử nghiệm. Việt không yêu cầu Học viện Quân y chuyển giao quy trình nghiên cứu để Công ty Việt Á sản xuất 20.000 kit test thử nghiệm theo nhiệm vụ của đề tài. Trịnh Thanh Hùng đã thông đồng với Phan Quốc Việt, Hồ Anh Sơn đưa bộ kit do Công ty Việt Á cung cấp (không được sản xuất theo quy trình nghiên cứu của Học viện Quân y) đi thử nghiệm tại Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương và sử dụng sản phẩm này để nghiệm thu giai đoạn 1 của đề tài, nghiệm thu đề tài.

Hội đồng nghiệm thu giai đoạn 1 của đề tài và nghiệm thu đề tài không biết Hùng, Việt, Sơn gian dối trong việc sử dụng bộ kit Công ty Việt Á cung cấp (không được sản xuất theo quy trình nghiên cứu của Học viện Quân y) và quy trình nghiên cứu của Học viện Quân y không liên quan đến bộ kit Công ty Việt Á để nghiệm thu thông qua đề tài, dẫn đến quy trình nghiên cứu của Học viện Quân y không có sản phẩm được thử nghiệm, đánh giá. Hậu quả là đề tài của Học viện Quân y không hoàn thành.

Trong vụ án này, Việt đã gian dối trong làm thủ tục cấp phép bộ sản phẩm kit tại Bộ Y tế để được Bộ Y tế ra Quyết định cấp phép tạm thời và Quyết định cấp phép lưu hành bộ kít cho Công ty Việt Á trái pháp luật. Hành vi gian dối này của các bị cáo trong việc tiếp nhận, nghiên cứu, nghiệm thu, quyết toán số tiền Bộ Khoa học và Công nghệ giao Học viện Quân y nghiên cứu đề tài, đã gây thiệt hại gần 18,5 tỷ đồng.

Hùng và Việt còn thông đồng trong việc gian dối để Công ty Việt Á được cấp phép và sản xuất thương mại trái phép bộ kit.

Viện Kiểm sát đánh giá, Trịnh Thanh Hùng là người lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao để vụ lợi cá nhân trong quá trình thực hiện nhiệm vụ; thông đồng với các cá nhân khác đưa Công ty Việt Á vào tham gia đề tài; chỉ đạo, thống nhất việc không sử dụng quy trình nghiên cứu của Học viện Quân y để sản xuất 20.000 kit test theo nhiệm vụ đề tài.

Hùng còn yêu cầu Sơn làm văn bản của Học viện Quân y đề nghị Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương đánh giá thử nhiệm kít của đề tài nhưng Hùng lại thống nhất với Sơn, Việt sử dụng kit của Công ty Việt Á cung cấp (không sản xuất theo quy trình nghiên cứu của Học viện Quân y) để đưa đi thử nghiệm, nghiệm thu đề tài trái pháp luật và vi phạm hợp đồng ký giữa các cơ quan của Bộ Khoa học và Công nghệ với Học viện Quân y… Do vậy, Hùng bị Viện Kiểm sát xác định là người khởi xướng, giữ vai trò, trách nhiệm chính trong vụ án, phải chịu trách nhiệm với tổng thiệt hại của đề tài là gần 18,5 tỷ đồng.

Đối với Hồ Anh Sơn, Viện Kiểm sát cho rằng, Sơn đã thông đồng với Trịnh Thanh Hùng, Phan Quốc Việt trong việc không sử dụng quy trình nghiên cứu của Học viện Quân y để Công ty Việt Á sản xuất 20.000 test thử nghiệm theo nhiệm vụ đề tài. Một mặt, Sơn thực hiện yêu cầu của Hùng làm văn bản của Học viện Quân y đề nghị Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương đánh giá thử nghiệm kit của đề tài, nhưng mặt khác Hồ Anh Sơn lại thống nhất với Hùng và Phan Quốc Việt sử dụng kit của Việt Á cung cấp (không sản xuất theo quy trình nghiên cứu của Học viện Quân y) để đưa đi thử nghiệm, nghiệm thu đề tài trái pháp luật. Cáo trạng đánh giá bị cáo Sơn là người thực hành tích cực, được Phan Quốc Việt chi "bồi dưỡng" hơn 2,4 tỷ đồng.

Viện Kiểm sát xác định bị cáo Sơn còn là người lợi dụng chức vụ, quyền hạn, vụ lợi cá nhân trong việc mua, bán tăm bông, ống môi trường dán nhãn Viện Nghiên cứu Y - Dược học Quân sự (Học viện Quân y) và cung cấp cho Việt Á để bán cho các cơ quan, tổ chức sử dụng phòng, chống dịch, qua đó được hưởng lợi trái phép hơn 2,1 tỷ đồng.

Dự kiến, phiên tòa sẽ diễn ra trong 3 ngày.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!