1. Quản lý điều hành chính sách tài khóa mở rộng, hiệu quả

Đây là năm thứ 4 liên tiếp, Bộ Tài chính tiếp tục trình cấp có thẩm quyền và ban hành theo thẩm quyền các chính sách hỗ trợ với quy mô khoảng 200.000 tỷ đồng.

Có thể kể đến một số chính sách hỗ trợ tài chính tiêu biểu như Trình Chính phủ trình Quốc hội giảm 2% thuế suất thuế VAT từ ngày 1/7/2023 đến hết ngày 31/12/2023; Ban hành Thông tư số 44 giảm mức thu 36 khoản phí, lệ phí nhằm hỗ trợ, tiết giảm chi phí của doanh nghiệp, người dân; Ban hành Nghị định số 41 giảm lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước; Ban hành Nghị định số 12 gia hạn thời hạn nộp thuế VAT, thuế TNDN, thuế TNCN và tiền thuê đất trong năm 2023.

2. Chuyển đổi số, hướng tới nền tài chính thông minh

Năm 2023 là năm thứ 9 liên tiếp Bộ Tài chính nằm trong nhóm 3 bộ, cơ quan ngang bộ dẫn đầu về PAR Index với kết quả Chỉ số cải cách hành chính đạt 89,76%. Về chỉ số cải cách tài chính công, Bộ Tài chính tiếp tục là một trong số các bộ dẫn đầu, đạt tỉ lệ trên 96%. 

Trong công tác quản lý thuế, năm 2023 đã tiếp tục tiến trình đẩy mạnh chuyển đổi số, điện tử hóa công tác quản lý thuế, điển hình như: Hệ thống khai thuế điện tử được triển khai tại 63/63 tỉnh, thành phố và 100% Chi cục Thuế trực thuộc; 99,9% doanh nghiệp tham gia sử dụng dịch vụ khai thuế điện tử, tiếp nhận hơn 15,6 triệu hồ sơ.

3. Tổ chức Xếp hạng tín nhiệm Fitch Ratings nâng xếp hạng tín nhiệm quốc gia dài hạn của Việt Nam lên mức BB+, triển vọng “Ổn định”; Có nhiều giải pháp quản lý, giám sát kịp thời thị trường chứng khoán

Ngày 8/12/2023, Tổ chức Xếp hạng tín nhiệm Fitch Ratings (Tổ chức Fitch) nâng xếp hạng tín nhiệm quốc gia dài hạn của Việt Nam lên mức BB+, triển vọng “Ổn định”.

Bộ Tài chính cũng đã đưa vào vận hành hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại HNX vào ngày 19/7/2023. Giá trị giao dịch qua hệ thống ngày càng tăng và đạt gần 1.300 tỷ đồng/phiên. Việc tổ chức giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ qua hệ thống do nhà nước quản lý đã góp phần cải thiện tính minh bạch, tính thanh khoản và lòng tin của công chúng đầu tư.

Đồng thời, đã tích cực làm việc với các tổ chức xếp hạng thị trường như FTSE Russell và MSCI nhằm tiếp tục đẩy nhanh quá trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam.

4. Quản lý nợ công chặt chẽ, hiệu quả

Quy mô nợ công đến cuối năm 2023 khoảng 37% GDP, thấp hơn nhiều so với mức trần 60% Quốc hội đề ra. Nợ Chính phủ khoảng 34% GDP, thấp hơn nhiều so với trần 50%. Mức dư nợ này thấp hơn nhiều so với mức trung bình năm 2023 của các quốc gia có mức xếp hạng tín nhiệm BB là 52,8% GDP và BBB là 54,9% GDP.

Cơ cấu nợ tích cực, dư nợ trong nước tăng lên, chiếm khoảng 71% dư nợ Chính phủ góp phần giảm thiểu rủi ro tỉ giá.

Nợ nước ngoài giảm dần trong cơ cấu vay của Chính phủ. Danh mục nợ nước ngoài hiện hành chủ yếu vẫn là các khoản vay kỳ hạn dài, lãi suất ưu đãi; góp phần tăng tính bền vững trước biến động tỷ giá của các ngoại tệ mạnh trên toàn cầu.

5. Hoàn thiện pháp luật và giảm nhiều khoản phí, lệ phí khi thực hiện điều hành dịch vụ công trực tuyến

Tính đến ngày 26/12/2023, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ trình Quốc hội thông qua 1 Luật, 1 Nghị quyết; trình Chính phủ ban hành 19 Nghị định và đang xem xét ban hành 15 Nghị định; trình Thủ tướng Chính phủ ban hành 6 Quyết định; ban hành theo thẩm quyền 64 Thông tư.

Bên cạnh đó, nhằm khuyến khích sử dụng dịch vụ công trực tuyến, Bộ Tài chính ban hành Thông tư số 63 giảm một số khoản phí, lệ phí thực hiện dịch vụ công trực tuyến. Theo đó, kể từ ngày 1/12/2023 đến hết 31/12/2025 sẽ có 8 khoản phí, lệ phí khi thực hiện dịch vụ công trực tuyến  với mức giảm từ 10 - 50%. Theo ước tính, số ước lượng hỗ trợ người dân, doanh nghiệp khi thực hiện chính sách này khoảng 100 tỷ đồng/năm.

6. Quốc hội thông qua Nghị quyết về thuế tối thiểu toàn cầu

Ngày 29/11/2023, tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV đã chính thức thông qua Nghị quyết số 107 về thuế tối thiểu toàn cầu. Đây là một bước đi cần thiết và với việc áp dụng từ ngày 1/1/2024, Việt Nam khẳng định vị thế và quyền đánh thuế của quốc gia, góp phần tăng nguồn thu cho ngân sách Nhà nước từ phần thu thuế bổ sung, góp phần tăng cường hội nhập quốc tế và cải cách hệ thống thuế phù hợp với thông lệ quốc tế. 

Theo đó, Việt Nam sẽ áp dụng 2 quy định: Quy định tổng hợp thu nhập chịu thuế tối thiểu IIR áp dụng đối với các Tập đoàn của Việt Nam có đầu tư ra nước ngoài và Quy định thuế tối thiểu bổ sung nội địa đạt chuẩn QDMTT áp dụng đối với các Tập đoàn đa quốc gia có hoạt động sản xuất kinh doanh tại Việt Nam.

7. Kiểm soát lạm phát, quản lý bội chi ngân sách chặt chẽ, hiệu quả

Để có thêm nguồn lực tăng chi đầu tư phát triển, thúc đẩy phục hồi kinh tế, Bộ Tài chính đã trình cấp có thẩm quyền quyết định dự toán bội chi ngân sách Nhà nước năm 2023 ở mức 4,42% GDP.

Trong quá trình điều hành đã kiểm soát chặt chẽ bội chi, điều hành vay, phát hành trái phiếu Chính phủ phù hợp với tiến độ thu, khả năng giải ngân vốn đầu tư và tồn quỹ ngân sách Nhà nước, qua đó tiết kiệm chi phí lãi vay cho ngân sách Nhà nước. Ước tính bội chi ngân sách Nhà nước thực hiện khoảng 4% GDP (giảm 40.300 tỷ đồng so dự toán).

Năm 2023 cũng là năm thứ 8 liên tiếp Bộ Tài chính kiểm soát lạm phát dưới mục tiêu Quốc hội đề ra. CPI 11 tháng tăng 3,2%, lạm phát cơ bản tăng 4,38%. Ước tính cả năm CPI tăng khoảng 3,5% (mục tiêu khoảng 4,5%).

8. Phát hiện, bắt giữ thành công nhiều vụ buôn lậu, gian lận thương mại, ma túy với số lượng lớn

Trong năm 2023, toàn ngành Hải quan đã bắt giữ, xử lý gần 16.000 vụ vi phạm trong lĩnh vực hải quan, với trị giá hàng hóa vi phạm khoảng 12.500 tỷ đồng; trong đó có nhiều vụ tiêu biểu, như: thu giữ trên 65.000 lít dầu D/O, FO và xăng các loại, 8,3 tấn ngà voi, 37 kg sừng tê giác, 2,8 tấn ma túy các loại... Cơ quan hải quan đã khởi tố 40 vụ, chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 186 vụ.

9. Tăng cường quan hệ hợp tác quốc tế sâu sắc, toàn diện trong lĩnh vực tài chính

Năm 2023, Bộ Tài chính đã triển khai nhiều hoạt động thúc đẩy quan hệ hợp tác sâu sắc và toàn diện trong lĩnh vực tài chính. Đáng chú ý là các hoạt động đối ngoại của Bộ trưởng Bộ Tài chính  như: Làm việc tại Đại Công quốc Luxembourg và Vương quốc Bỉ vào tháng 7/2023; Các hoạt động tại Hoa Kỳ trong khuôn khổ chuyến công tác của Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dẫn đầu tham gia Tuần lễ Cấp cao khóa 78 Đại hội đồng Liên Hợp quốc, ngày 20/9.

Trong tháng 11/2023, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc đã tham dự Hội nghị Bộ trưởng Tài chính APEC 2023 tại San Francisco thuộc tiến trình Hội nghị Bộ trưởng Bộ Tài chính APEC 2023 do Hoa Kỳ chủ trì. Ngoài ra, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc đã chủ trì các Hội nghị Xúc tiến đầu tư tài chính do Bộ Tài chính Việt Nam tổ chức tại Los Angeles, thu hút đông đảo các nhà đầu tư gồm các quỹ đầu tư lớn, các tập đoàn, doanh nghiệp Hoa Kỳ tham dự. 

10. Công tác an sinh xã hội được triển khai thiết thực, hiệu quả

Trước tình hình thiên tai, lũ lụt diễn biến phức tạp, khó lường, thực hiện các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, năm 2023, Bộ Tài chính đã thực hiện xuất cấp lương thực, các trang thiết bị dự trữ quốc gia với tổng trị giá khoảng 1.448 tỷ đồng.

Ngoài ra, Bộ Tài chính cùng các đơn vị, doanh nghiệp thuộc Bộ đã xây dựng 100 nhà tình nghĩa cho hộ nghèo tại Bắc Kạn; 50 nhà tình nghĩa cho hộ nghèo, cận nghèo trên địa bàn tỉnh tại Nghệ An; 141 nhà tình nghĩa xây tặng hộ nghèo, cận nghèo, gia đình hoàn cảnh đặc biệt khó khăn tại huyện Mường Ẳng, Điện Biên; Xây tặng trường cho các em học sinh tại Trường Tiểu học Vĩnh An, Tây Sơn, Bình Định.