Sáng 28/12, ông Diệp Dũng, 55 tuổi, nguyên chủ tịch HĐQT Công ty Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TP HCM (Saigon Co.op) cùng Nguyễn Thành Nhân (46 tuổi, nguyên tổng giám đốc); Hồ Mỹ Hòa (nguyên giám đốc tài chính) bị TAND TP HCM xét xử về tội Lạm quyền trong khi thi hành công vụ.
Bị cáo Võ Thành Trung, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển Đô Thị Mới và Tôn Thất Hào, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Địa ốc Đại Á, bị truy tố về cùng tội danh. 4 người khác là cán bộ Saigon Co.op bị cáo buộc Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Ông Diệp Dũng được đưa đến tòa sáng nay. Ảnh: Trần Quỳnh.
Đầu năm 2016, Sagon Co.op có công văn xin Thường trực UBND TP HCM chủ trương mua lại chuỗi siêu thị Big C Việt Nam. Sau khi được thành phố chấp thuận chủ trương, ông Diệp Dũng đã ký công văn gửi nhà đầu tư thông báo huy động 10.000 tỷ đồng vốn để mua lại chuỗi Big C. Trong đó, đợt đầu sẽ huy động 3.000 tỷ nộp vào tài khoản mở tại ngân hàng để đặt cọc cho thương vụ mua BigC. Nếu thương vụ mua bán không thành, số tiền vốn sẽ được hoàn lại cho nhà đầu tư hoặc dùng bổ sung vào vốn của Sàigon Co.op để phát triển mở rộng.
Trong vòng một tháng, tài khoản huy động vốn này đã ghi nhận 3.000 tỷ đồng của nhà đầu tư thông qua 60 giao dịch của hàng chục công ty và cá nhân. Tuy nhiên, đến cuối tháng 5/2016, Saigon Co.op đấu giá mua Big C bất thành và nhà đầu tư không rút tiền.
Các luật sư tham gia phiên tòa. Ảnh: Quỳnh Trần
Theo cáo trạng, do thương vụ mua Big C bất thành, nên 3.000 tỷ đồng của nhà đầu tư trở thành nguồn vốn hoạt động và là tài sản của Saigon Co.op. Tháng 7/2016, ông Diệp Dũng chỉ đạo Hồ Mỹ Hòa thực hiện thủ tục lấy 1.000 tỷ đồng trong tổng số 3.000 tỷ từ tài khoản huy động vốn của công ty để đầu tư. Quá trình thực hiện, Hòa báo cáo Nhân và được Tổng giám đốc đồng ý.
Một tháng sau, ông Dũng với danh nghĩa Chủ tịch HĐQT Saigon Co.op đã tự ý ký hợp đồng "hợp tác đầu tư" với Công ty Đại Á số tiền 300 tỷ đồng, Đô Thị Mới 700 tỷ đồng (mà không thông qua HĐQT). Ông Dũng sau đó ký ủy nhiệm chi chuyển 1.000 tỷ đồng từ tài khoản huy động vốn của Saigon Co.op sang một tài khoản khác của công ty. Tiếp đó, ông này ký ủy nhiệm chi chuyển lần lượt 300 tỷ và 700 tỷ cho Công ty Đại Á và Đô Thị Mới để thực hiện hợp đồng.
Theo thỏa thuận, Saigon Co.op được nhận tỷ lệ lợi nhuận cố định là 7% một năm, thời hạn 3 tháng và được thanh toán (gốc + lãi) vào cuối kỳ hợp tác. Sau khi nhận được tiền từ Saigon Co.op, Tôn Thất Hào và Võ Thành Trung mang đi gửi tiết kiệm tại ngân hàng nhận được hơn 9,4 tỷ đồng tiền lãi.
Hết thời hạn 3 tháng hợp tác, Hào và Trung thỏa thuận với ông Dũng tiếp tục ký 4 phụ lục hợp đồng để gia hạn thời gian hợp tác (12 tháng); tiếp tục sử dụng tiền của Saigon Co.op ký hợp đồng đầu tư với các công ty khác.
Theo VKS, lấy lý do việc đầu tư không hiệu quả, năm 2018 Hào và Trung đề nghị ông Dũng cho điều chỉnh lãi suất khoản đầu tư. Tháng 3 năm đó, ông Dũng không thông qua HĐQT, tự ký thỏa thuận bổ sung để điều chỉnh tỷ lệ lợi nhuận từ 7% xuống 0% một năm kể từ tháng 8/2016 - tức Saigon Co.op không nhận được khoản tiền nào kể cả khoản lãi mà Đại Á và Đô Thị Mới được hưởng.
Hồ Mỹ Hòa sau đó đã chuyển các thỏa thuận này cho phòng kế toán để thực hiện việc hoạch toán giảm lợi nhuận đối với 2 hợp đồng trên. Nguyễn Thành Nhân đã thông qua báo cáo tài chính có nội dung hạch toán giảm doanh thu như trên.
Cơ quan công tố xác định, việc này khiến Saigon Co.op thiệt hại số tiền lợi nhuận của hai hợp đồng, sau đó bị Cục Thuế TP HCM truy thu thuế và phạt tiền. Ông Diệp Dũng đã lạm quyền, tự ý ký kết hợp đồng hợp tác đầu tư gây thiệt hại cho Saigon Co.op hơn 115 tỷ đồng, trong đó thiệt hại về thuế là gần 30 tỷ. Hồ Mỹ Hòa, Nguyễn Thành Nhân, Tôn Thất Hào và Võ Thành Trung có vai trò giúp sức ông Dũng.
Co.opmart là hệ thống bán lẻ mang lại nguồn doanh thu lớn cho Saigon Co.op. Ảnh: Quỳnh Trần
Ngoài vụ án này, tháng 4/2022, ông Diệp Dũng bị TAND TP HCM tuyên phạt 2 năm tù về tội Chiếm đoạt tài liệu bí mật Nhà nước theo Điều 337 Bộ luật Hình sự.
Chiều nay, tòa bước sang phần thẩm vấn.
Hải Duyên