Sự xuất hiện của mẫu xe Mitsubishi Xpander hồi đầu tháng 8/2019 đã góp phần làm thay đổi xu hướng tiêu dùng ôtô của người Việt ở phân khúc xe MPV. Diễn ra đồng thời là cuộc nhường ngôi của mẫu xe Toyota Innova sau gần 14 năm tại vị.

Tháng 1/2006, Toyota Việt Nam bất ngờ tung ra thị trường mẫu xe hoàn toàn mới Innova. Khi ấy, Innova được xem là sự thay thế hoàn hảo cho mẫu xe Zace đã không còn được ưa chuộng. Tuy nhiên, Innova lại nằm ở một phân khúc hoàn toàn khác. Khái niệm xe MPV (Multi Purpose Vehecle) cũng bắt đầu nổi lên từ khi Innova xuất hiện trên thị trường. Trong khi trước đó, Zace lại nằm ở phân khúc SUV (Sport Utility Vehicle) mà sau này Fortuner mới là mẫu xe thay thế.

CHỦ ĐỘNG NHƯỜNG NGÔI

Ngay sau khi ra mắt, Innova đã được mệnh danh là mẫu xe "bom tấn". Innova đã giúp cho doanh số của Toyota bùng nổ mặc dù thời kỳ ấy, các mẫu xe sedan như Camry, Corolla Altis và Vios vẫn là những sản phẩm chủ lực của liên doanh ôtô Nhật Bản và phân khúc xe sedan vẫn là một trào lưu. Trong suốt một thập niên kể từ lần đầu ra mắt, Toyota Innova luôn là mẫu xe MPV đắt khách nhất bất kể đã từng có những thách thức từ Nissan Livina, Chevrolet Vivant hay Kia Carens... Thậm chí giai đoạn này, hầu như không lúc nào Innova chịu rời bỏ vị trí trong nhóm 5 mẫu xe bán chạy nhất thị trường ôtô Việt Nam.

Hào quang rực sáng của Innova trong suốt hơn một thập niên đã khiến nhiều mẫu xe MPV khác lần lượt đến rồi lại ra đi. Chevrolet Vivant từng được kỳ vọng sẽ cạnh tranh tốt. Nissan Livina cũng có thời điểm được nhiều người tiêu dùng ca tụng. Thế rồi, Vivant phải rời cuộc chơi và sau này có Orlando thay thế song cũng sớm phải quay đầu. Nissan Livina cũng chỉ cạnh tranh chừng 3 năm rồi lặng lẽ rút lui khỏi danh mục sản phẩm của hãng xe Nhật Bản. Chỉ còn Kia Carens vẫn âm thầm hiện diện nhưng sản lượng bán hàng quá ít ỏi và số phận của kẻ thay thế Kia Rondo sau này cũng không khá hơn nhiều.

10 năm tròn một thế hệ của Innova thống trị phân khúc xe MPV. Đến tháng 7/2016, Toyota Việt Nam chính thức giới thiệu Innova thế hệ mới ra thị trường với một diện mạo hoàn toàn thay đổi.

Ngoại thất của Innova 2016 trau chuốt hơn hẳn, kích thước mở rộng thêm so với trước. Khoang nội thất cũng sang trọng hơn, mượt mà hơn, phong cách thiết kế gần gũi hơn với nhóm khách hàng gia đình và nhóm khách hàng kinh doanh dịch vụ lữ hành. Thế hệ mới của Innova theo đó cũng được định vị lên phân khúc cao hơn so với trước. Điều này thể hiện rõ ở việc hãng xe Nhật Bản cập nhật thêm phiên bản 7 chỗ ngồi với lối đi riêng xuống hàng ghế thứ 3. Các phiên bản khác có 8 chỗ ngồi. 

Những nâng cấp mới đã hướng Innova đến gần hơn với phân khúc "đàn anh" nơi mẫu xe Sienna có giá quá cao còn Kia Sedona đang làm mưa làm gió trên thị trường. Ngay giá bán lẻ của Innova 2016 cũng cao hơn hẳn so với thế hệ trước. Phiên bản thấp nhất có giá bán lẻ 783 triệu đồng trong khi giá của phiên bản cao nhất áp sát ngưỡng 1 tỷ đồng.

Những nâng cấp mạnh mẽ và toàn diện vô hình trung đã đẩy Toyota Innova tách dần khỏi nhóm khách hàng dịch vụ vận tải taxi. Đây cũng chính là nhóm khách hàng từng góp phần không nhỏ giúp Innova luôn duy trì doanh số áp đảo suốt một thập niên trước đó. Giá bán được đẩy lên cũng khiến nhiều người tiêu dùng khó khăn trong việc lựa chọn cho mình một chiếc xe MPV sử dụng cho gia đình.

Như vậy, có thể thấy rằng đã không hề có một cuộc "đảo chính" nào ở phân khúc xe MPV dù "ngôi vương" doanh số hiện nay đang thuộc về cái tên mới Mitsubishi Xpander. Toyota Innova dường như đã chủ động thoái vị.

MITSUBISHI XPANDER – ĐA DỤNG VÀ HỢP TÚI TIỀN

Không phải ngẫu nhiên mà MPV được định vị là phân khúc xe gia đình. Tính đa dụng và giá bán vừa phải chính là điểm mạnh của Innova, tất nhiên là không bao gồm một vài mẫu xe MPV cao cấp "tiền tỷ" như Toyota Sienna, Kia Sedona hay Honda Odyssey. Thế nhưng, khi mẫu xe Nhật Bản rời bỏ vị trí của mình, người tiêu dùng thời điểm ấy hầu như không còn lựa chọn nào khả dĩ trong nhóm những mẫu xe 7 chỗ ngồi và tầm giá khoảng 700 triệu đồng. Đó cũng là lý do để dù sau khi ra mắt thế hệ mới nhiều nâng cấp và giá bán đẩy lên cao hơn, Innova vẫn là cái tên được lựa chọn nhiều nhất trong phân khúc.

Cho đến khi Mitsubishi Việt Nam đưa về nước mẫu xe Xpander vào ngày 8/8/2018. Mitsubishi Xpander ban đầu được nhập khẩu nguyên chiếc từ Indonesia, hưởng thuế suất thuế nhập khẩu 0% và do vậy, giá bán lẻ chỉ từ 550 – 650 triệu đồng tuỳ từng phiên bản.

Ngay tháng đầu tiên ra mắt, Mitsubishi Xpander đã đạt sản lượng bán hàng vượt ngưỡng 1.000 chiếc, con số kỷ lục của liên doanh ôtô Nhật Bản. Sức mua mạnh bất ngờ ngay với chính Mitsubishi. Sau đó, hãng xe này đã quyết định đưa Xpander về lắp ráp trong nước nhằm chủ động nguồn cung hơn cho thị trường.

Nhân viên bán hàng của một số đại lý Mitsubishi cho biết, có đến trên 70% khách mua xe Xpander là những người tiêu dùng dưới 40 tuổi. Đây vốn là nhóm khách hàng được xem là trẻ tại Việt Nam và họ thường có xu hướng lựa chọn những mẫu xe sở hữu thiết kế cá tính, thể thao, trẻ trung và khả năng vận hành mạnh mẽ. Xpander là mẫu xe đáp ứng được những yêu cầu đó và tất nhiên, còn một yếu tố chi phối lớn nữa là mức giá bán lẻ hợp túi tiền với đa số người tiêu dùng trẻ mong muốn một chiếc xe đa dụng có thể chở được đến 7 người. Khi Innova khoác lên mình một "tấm áo" xịn sò hơn, Xpander cũng trở thành mẫu xe ưu tiên với nhóm khách hàng taxi công nghệ.

Xu hướng tiêu dùng mới với các dòng xe MPV giá thấp và thiết kế trẻ trung cũng phần nào thấy rõ hơn khi một mẫu xe cùng cỡ khác là Suzuki XL7 đang ngày càng đắt khách. Sản lượng bán hàng của Suzuki XL7 liên tục tăng kể từ khi ra mắt hồi cuối tháng 4/2020. Đến tháng 10/2020, mẫu MPV 5+2 chỗ ngồi này đã đạt sản lượng bán hàng 799 chiếc, một con số kỷ lục của Suzuki.

Theo báo cáo của Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), cộng dồn 10 tháng năm 2020, mẫu xe Mitsubishi Xpander đã đạt tổng sản lượng bán hàng 11.589 chiếc. Trong khi đó, "cựu vương" Toyota Innova đạt sản lượng bán hàng 3.843 chiếc. Suốt quãng thời gian từ đầu năm, Innova luôn bị Xpander bỏ xa về lượng xe bán ra thị trường.

Hiện nay, nhóm các mẫu xe MPV 5+2 chỗ ngồi đang có khá nhiều mẫu xe cùng cạnh tranh, trong đó có thể kể đến Kia Rondo, Toyota Avanza, Toyota Rush, Suzuki XL7 và Mitsubishi Xpander. Sự khác biệt dẫn đến hiện tượng tách nhóm về doanh số giữa các mẫu xe này chính là xu hướng thiết kế trẻ trung, nhiều công nghệ hiện đại và khả năng vận hành mạnh mẽ. Sức hấp dẫn của Mitsubishi Xpander và một phần nào đó là Suzuki XL7 có thể sẽ là một chỉ dẫn để các mẫu xe MPV khác sớm thay đổi nhằm "đánh" trúng trọng tâm thị hiếu của nhóm khách hàng gia đình có khả năng tài chính chưa thực sự dồi dào.