Cục Quản lý Y dược cổ truyền - Bộ Y tế đã có chỉ đạo tăng cường quản lý, xử phạt các cơ sở sử dụng sản phẩm không có nguồn gốc. Thế nhưng, dược liệu đông y không nguồn gốc vẫn bán tràn lan vỉa hè ở TPHCM.

Mới đây, Thanh tra Sở Y tế TPHCM cho biết, cơ quan này vừa ra quyết định xử phạt một phòng khám chẩn trị y học cổ truyền tại địa chỉ 104/107 đường 18, phường Bình Hưng Hòa, quận Bình Tân, do cơ sở này sử dụng thuốc chưa được cấp giấy chứng nhận đăng ký lưu hành.

Trước đó, Cục Quản lý Y dược cổ truyền (Bộ Y tế) cũng đã đề nghị Sở Y tế TPHCM tăng cường kiểm tra các sản phẩm có trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh (bao gồm cả cơ sở công lập và tư nhân) và cơ sở kinh doanh, sản xuất trên địa bàn. Xử lý nghiêm các cơ sở sử dụng sản phẩm không có nguồn gốc, xuất xứ theo quy định của pháp luật.

Mặc dù vậy, tình trạng nhập lậu, mua bán thuốc đông y không rõ nguồn gốc, không rõ xuất xứ và kém chất lượng, vẫn diễn ra tràn lan ở TPHCM.

Tại một số tuyến đường tại TPHCM như Trường Chinh (quận Tân Bình), Quốc lộ 1 (quận Bình Tân),... tình trạng buôn bán dược liệu, thuốc đông y thường xuyên diễn ra.

Ghi nhận tại đường Trường Chinh gần khu công nghiệp Tân Bình, dược liệu như nghệ vàng, nghệ đen, mật ong rừng, mật ong nguyên tổ, rễ cây thuốc, cam thảo, cây an xoa,... cho đến cả nấm linh chi đều được bày bán lề đường với giá rẻ chưa tới 100.000 đồng/kg.

"Cam kết hàng thật 100%, không lo bị pha trộn. Khách mua với số lượng lớn sẽ có giá ưu đãi" - Người bán hàng tại đây mời chào.

Khi được hỏi đến nguồn gốc của các loại dược liệu này, người bán hàng khẳng định rằng một số là nhà trồng được chặt và phơi tại chỗ, còn như cây an xoa, nghệ thì được nhập từ một số tỉnh Tây Nguyên về bán.

Theo quan sát của PV, một số lá cây thuốc bị nát, bị ẩm mốc. Phần lớn các loại dược liệu hay đã được bào chế, sao khô không có nguồn gốc rõ ràng về chất lượng, trên bao bì không có dòng chữ nào chứng minh nguồn gốc sản phẩm và đã được chứng nhận đăng ký chất lượng tại đâu.

Trong khi đó tháng 10.2020 vừa qua, Cục CSĐT tội phạm về tham nhũng kinh tế, buôn lậu (C03) đã tiến hành khám xét các kho chứa hàng thuộc nhà thuốc y học cổ truyền dân tộc tư nhân Dũ Hưng, đường Hải Thượng Lãn Ông, quận 5, TPHCM.

Lực lượng chức năng đã phát hiện dược liệu được đựng trong các bao tải, xô nhựa, thùng... lên đến con số hàng trăm kilogram. C03 yêu cầu chủ nhà thuốc Dũ Hưng dẫn đến một kho chứa hàng khác. Ở đây, cơ quan chức năng cũng phát hiện có chứa hàng chục bao dược liệu đông y (còn gọi là thuốc bắc) không hóa đơn chứng từ, không có chứng minh nguồn gốc - xuất xứ; cùng nhiều chứng từ, tài liệu liên quan đến hoạt động nhập khẩu, mua bán nguyên liệu thuốc bắc từ Trung Quốc.

Theo ước tính ban đầu của C03, mỗi ngày, các đối tượng thông quan từ 3 - 5 container. Mỗi container, chứa hàng chục tấn hàng. Nếu trừ đi số hàng hóa ngụy trang, thì mỗi ngày, các đối tượng đã vận chuyển trót lọt hàng chục tấn nguyên liệu thuốc bắc vào Việt Nam tiêu thụ.

Các cơ sở, chuyên gia y tế cũng đã nhiều lần cảnh báo về việc người dân tự ý sử dụng các loại thuốc đông y không rõ nguồn gốc dẫn đến hậu quả khôn lường như: ngộ độc cấp, mạn tính, suy gan, thận, đặc biệt là đối với trẻ em, trong số đó, tổn thương gan và thận là 2 loại tác dụng phụ được khuyến cáo nhiều nhất.