Việt Nam và Anh ký FTA mới

Lan Nhi

(TBKTSG Online)- Do đã rời khỏi Liên minh châu Âu (sau Brexit), Vương quốc Anh và Việt Nam đã rút ngắn hơn thời gian nhờ có các cuộc đàm phán trực tiếp và thống nhất ký kết Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - Vương quốc Anh (UKVFTA) để có thể tiếp nối những cam kết đã có giữa Anh và Việt Nam trong FTA Việt Nam - EU.

Việc ký kết UKFTA năm 2020 sẽ thúc đẩy xuất khẩu từ Việt Nam sang Anh mạnh hơn mà không bị ảnh hưởng bởi việc Anh rời Liên minh châu Âu Ảnh: TL

Tin từ Bộ Công Thương cho biết, ngày 10-12, tại Hà Nội sẽ diễn ra lễ ký kết Biên bản kết thúc đàm phán Hiệp định thương mại Việt Nam - Vương quốc Anh (UKFTA). Lý do dẫn đến FTA này là vì Anh rời EU nên Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU có hiệu lực vào ngàu 1/8 vừa qua sẽ không còn áp dụng đối với Vương quốc Anh sau ngày 31/12/2020. Cả Anh và Việt Nam đều mong muốn hoàn tất thỏa thuận này càng sớm càng tốt để thúc đẩy sự phục hồi kinh tế sau Covid-19. Các điều khoản của UKFTA 2020 phần lớn sẽ giống với FTA Việt Nam - EU, nghĩa là hai nước không cần phải tiến hành một thập kỷ đàm phán.
Hiện Anh có hàng trăm văn phòng đại diện thương mại thường trú và chi nhánh kinh doanh tại Việt Nam. Năm 1998, Anh thành lập Hiệp hội doanh nghiệp Anh tại Việt Nam (BBGV) nhằm thúc đẩy quan hệ kinh tế với Việt Nam và các hoạt động từ thiện tại Việt Nam.

Về thương mại, theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, kết thúc năm 2019, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Anh đạt 6,6 tỉ đô la Mỹ. Trong những năm gần đây, Anh cũng là đối tác thương mại lớn thứ 3 của Việt Nam tại khu vực châu Âu (sau Đức và Hà Lan). Tuy nhiên, sản phẩm “made in Vietnam” được tiêu dùng tại Anh lớn hơn rất nhiều số liệu thống kê vì có một số lượng đáng kể hàng hóa Việt Nam được nhập qua các hải cảng lớn tại Hà Lan, Bỉ, Đức, Pháp và Séc trước khi vào Anh.

Bên cạnh đó, cơ cấu mặt hàng xuất nhập khẩu của Việt Nam so với Anh mang tính chất bổ sung thay vì cạnh tranh, cụ thể, Việt Nam xuất khẩu chủ yếu mặt hàng dệt may, giày dép, gỗ và sản phẩm từ gỗ, thủy sản… và nhập khẩu từ Anh các mặt hàng như dược phẩm, máy móc thiết bị. Điều này cho thấy trao đổi thương mại giữa hai quốc gia trong thời gian tới còn nhiều dư địa phát triển.

Thời gian gần đây, dịch Covid 19 đã bộc lộ những nứt gãy trong chuỗi cung ứng toàn cầu, điều đó đòi hỏi sự tái cơ cấu để đảm bảo giảm thiểu rủi ro do những điều kiện bất lợi như dịch bệnh mang lại. Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, trong 10 tháng đầu năm 2020, kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam - Anh đạt 4,7 tỉ đô, giảm khoảng 15%.

Việt Nam xuất khẩu sang Anh hơn 4,1 tỉ đô (giảm 14,19%) so với cùng kỳ năm ngoái. Nhu cầu thị trường Anhgiảm mạnh nhất là đối với các sản phẩm không thiết yếu như đồ gỗ, đồ may mặc, giày dép, đồ thủ công mỹ nghệ, đồ trang trí nội thất, đồ dùng du lịch, phương tiện vận tải và phụ tùng.

Dự báo xu hướng giảm này sẽ còn tiếp tục cho đến khi dịch bệnh kết thúc do tâm lý lo lắng của người tiêu dùng và số lượng người thất nghiệp tăng. Tuy nhiên, ngoài những sản phẩm có nhu cầu giảm nêu trên thì nhu cầu nông sản thực phẩm, sản phẩm điện tử (máy tính, thiết bị internet), đồ vệ sinh, đồ bảo hộ cá nhân, thiết bị y tế (máy thở, máy lọc máu), dụng cụ xét nghiệm, đồ bảo hộ bệnh viện lại gia tăng.

Do xu hướng giảm chung của toàn thế giới, trong 10 tháng đầu năm 2020, nhập khẩu từ Anh sang Việt Nam đạt 562 triệu đô (giảm 19,72%) so với cùng kỳ năm ngoái. Bên cạnh những mặt hàng giảm mạnh do nhu cầu trong nước giảm, các mặt hàng nguyên liệu phụ trợ ( thức ăn gia súc và nguyên liệu; điện thoại các loại và linh kiện; hóa chất), thiết bị điện tử đang có xu hướng tăng trong thời gian gần đây.

Đến hết tháng 8 năm 2020, Anh có 400 dự án còn hiệu lực đầu tư vào Việt Nam, với tổng vốn đăng ký đạt 3,6 tỉ đô, đứng thứ 16 trong số các nước và vũng lãnh thổ đang có dự án đầu tư tại Việt Nam. Quy mô đầu tư của nhà đầu tư Anh vào Việt Nam chưa phản ánh đúng tiềm năng của Anh - một trong 5 nước đầu tư ra nước ngoài lớn nhất thế giới (khoảng 300 tỉ đô la), đồng thời cũng là nước thu hút đầu tư từ bên ngoài lớn nhất thế giới.