Grab mới đây đã tăng 5-6% giá dịch vụ taxi, xe ôm công nghệ trên toàn quốc. Động thái này được đưa ra ngay sau khi Nghị định 126 - thay đổi cách kê khai thuế giá trị gia tăng (VAT) với dịch vụ gọi xe công nghệ - có hiệu lực.

Ngoài tăng giá, Grab cũng tăng mức khấu trừ với tài xế lên 27,27%. Tỷ lệ được giải thích là vẫn đảm bảo mức ăn chia 80:20 (tài xế 80% và Grab 20%) như trước, còn phần chênh là thu hộ thuế VAT.

Trước đây, VAT được thu như sau: Tài xế đóng 3% trên doanh thu thực nhận và Grab đóng 10% trên phần khấu trừ thu về. Còn từ 5/12, theo Nghị định 126, các doanh nghiệp như Grab phải kê khai và nộp toàn bộ VAT (thuế suất 10% trên tổng hóa đơn khách hàng trả mỗi cuốc xe).

Theo tính toán của VnExpress, với mức thay đổi này, ngân sách Nhà nước sẽ tăng thu được 1-3,7 lần so với trước và phần chênh lệch này được đẩy sang khách hàng và tài xế. Tài xế nếu muốn chịu mức thiệt hại thấp nhất thì phải chạy nhiều hơn, đạt trên 100 triệu đồng mỗi năm.

So sánh dưới đây sẽ phân tích rõ thay đổi quyền lợi của các bên, khi có Nghị định 126 đồng thời Grab tăng giá cước 5%. Giả định giá cuốc xe là 100.000 đồng. Do chính sách thuế với các tài xế có thu nhập dưới và từ 100 triệu đồng mỗi năm khác nhau, tính toán sẽ chia làm hai trường hợp.

- Với các tài xế có thu nhập trên 100 triệu đồng mỗi năm

Trước 5/12, tài xế phải đóng 3% thuế VAT và 1,5% thuế thu nhập cá nhân trên doanh thu thực nhận. Sau 5/12, Grab kê khai và nộp hộ VAT trên 10% tổng doanh thu cuốc xe, tài xế đóng 1,5% thuế thu nhập cá nhân. Nhưng giá cước tăng lên và tỷ lệ chiết khấu của họ giảm, thu nhập thực nhận của tài xế giảm 1,5% còn thu nhập thực nhận của Grab sẽ tăng hơn 6%. Như vậy, việc tăng tỷ lệ khấu trừ và tăng giá đã chuyển nghĩa vụ với cơ quan thuế sang khách hàng và tài xế.

- Với các tài xế chạy dưới 100 triệu đồng mỗi năm

Nhóm tài xế này kể cả trước và sau khi có Nghị định 126, họ không phải đóng thuế VAT cũng như thuế thu nhập cá nhân. Tuy nhiên, hiện Grab không tiết lộ tỷ lệ tài xế có doanh thu trên 100 triệu mỗi năm.

Thay đổi trong trường hợp này là thay vì Grab đóng 10% VAT chỉ trên phần khấu trừ thì họ sẽ phải kê khai và nộp VAT trên tổng doanh thu Grab và tài xế được nhận. Tức là khi giá cước tăng 5% (gồm VAT), thu nhập thực nhận của tài xế giảm 4,5% còn thu nhập thực nhận của Grab vẫn tăng hơn 6%.

Như vậy, cũng giống như trường hợp tài xế chạy trên 100 triệu đồng mỗi năm, phần tăng nghĩa vụ thuế được chuyển sang phía khách hàng và tài xế. Thậm chí, tài xế trường hợp này còn thiệt thòi nhiều hơn.

Trước đó, khi thông báo tăng giá cước, đại diện Grab lý giải, nhằm đảm bảo thu nhập cho tài xế. Theo tính toán của Grab, trong trường hợp không tăng giá cước cơ bản, thu nhập đối tác tài xế sẽ giảm khoảng 7% một năm. Đồng thời, cước phí mới vẫn đảm bảo tính cạnh tranh trên thị trường", đại diện Grab nói.

Bên cạnh đó, Grab cho biết việc tăng giá cước cũng để tái đầu tư vào các sáng kiến mới, giúp nghiên cứu mang lại nhiều tiện ích cho khách hàng trong tương lai, duy trì tính cạnh tranh của dịch vụ.

Tuy nhiên, quyết định tăng giá và tăng chiết khấu không nhận được sự ủng hộ của các tài xế. Hàng trăm tài xế GrabBike đã tắt ứng dụng từ sáng đến chiều 7/12 để phản đối mức khấu trừ mỗi chuyến xe vừa tăng từ 20% lên hơn 27,2%.

Phần lớn tài xế cho rằng mức chiết khấu mới này là quá cao, lo thu nhập thực nhận giảm mạnh trong bối cảnh cuộc sống ngày càng khó khăn vì ảnh hưởng của dịch bệnh.

Ngoài ra, một số tài xế cũng lo ngại, nếu Grab tiếp tục tăng cước để bù VAT sẽ khiến khách hàng quay sang sử dụng ứng dụng khác, khiến thu nhập của họ giảm thêm. Do đó, các tài xế muốn Grab có động thái chia sẻ với họ bằng cách giảm mức khấu trừ và hạn chế tăng cước.

Sáng nay, Grab đối thoại với các tài xế tại TP HCM và Hà Nội để giải quyết những bất đồng. Chiều 9/12, Grab đã cùng làm việc với cơ quan thuế nhưng hai bên chưa đạt đồng thuận.

Minh Sơn - Quỳnh Trang

• Grab nói 'rất bức xúc' với cơ quan thuế
• Xe công nghệ có lợi thế gì khi không còn rẻ?
• Tài xế GrabBike đình công