Chiều 11-12, phiên tòa xét xử 10 bị cáo trong vụ nâng khống giá máy xét nghiệm COVID-19 xảy ra tại Trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội tiếp tục làm việc với phần tranh luận.
Bị cáo Nguyễn Nhật Cảm, cựu giám đốc CDC Hà Nội bị đại diện VKS đề nghị tuyên phạt 10-11 năm tù tội vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng. VKS xác định ông Cảm có vai trò cao nhất, thực hiện hành vi phạm tội vì động cơ vụ lợi.
Đại diện VKS tranh luận tại tòa
Phạm tội nhưng không vụ lợi?
Phần tranh luận, các luật sư (LS) bào chữa cho Nguyễn Nhật Cảm đều đồng tình với cáo buộc của VKS về các hành vi vi phạm liên quan đến công tác chỉ định thầu. Mặc dù vậy, LS cho rằng cựu giám đốc CDC không có động cơ vụ lợi, cũng không hề thông đồng, cấu kết với các bị cáo để gây thiệt hại tài sản cho nhà nước.
Theo LS, bản luận tội của đại diện VKS “giống y hệt với bản cáo trạng”, “không xem xét các diễn biến phiên tòa ngày hôm qua”.
Trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19, nhiều cơ quan đã chỉ đạo CDC Hà Nội đề xuất mua sắm bổ sung các trang thiết bị y tế để phòng chống dịch. Do vậy, việc bị cáo Cảm chủ động liên hệ, tìm mua hệ thống máy móc là nhằm thực hiện chỉ đạo này.
Quá trình mua bán, cựu giám đốc CDC không thể biết giá nhập khẩu của các trang thiết bị y tế là bao nhiêu, khi các bị cáo khác báo giá thì bị cáo cũng chỉ biết là như vậy…
Đối với cáo buộc được hứa hẹn chia 15% giá trị hợp đồng, LS nói đây chỉ là lời khai một phía từ Nguyễn Ngọc Nhất (nhân viên công ty TNHH phát triển khoa học Vitech), không có gì chứng minh nên không thể coi đó là lời khai có giá trị.
Hơn thế, giữa kết luận điều tra và cáo trạng có sự mâu thuẫn. Trong khi kết luận điều tra khẳng định bị cáo Cảm không thừa nhận nên không có cơ sở kết luận thì cáo trạng vẫn quy kết, điều này là không thuyết phục.
LS dẫn lại lời khai của Nguyễn Ngọc Nhất tại phiên tòa chiều 10-12, rằng Nhất dự định chia cho ông Cảm 15% số tiền trích từ lợi nhuận mà mình nhận được qua việc thực hiện gói thầu số 15, chứ không phải 15% giá trị hợp đồng như cáo trạng cáo buộc.
Tại tòa, ông Cảm phủ nhận, cho rằng chưa bao giờ nghe thấy Nhất nói sẽ chia phần trăm cho mình, cũng không hề hay biết việc chia chác là như thế nào. “Việc bị cáo Cảm không công nhận lời khai của Nhất là đang thực hiện đúng quyền của bị can, bị cáo… của mình” – LS nói.
Các bị cáo trong vụ án
“Nếu vào muộn, có thể đã có vụ án tham ô”
Ngay sau phần bào chữa của các LS, đại diện VKS thực hiện đối đáp, khẳng định hoàn toàn đủ căn cứ cho thấy bị cáo Cảm có động cơ vụ lợi. Điều này được thể hiện qua lời khai của Nhất và Nguyễn Thanh Tuyền (nhân viên công ty TNHH thiết bị y tế Phương Đông).
Hai bị cáo đều khai nhận để trúng gói thầu số 15 sẽ chi 10% giá trị hợp đồng (sau này Nhất nâng lên 15%) cho bị cáo Cảm. Bản thân bị cáo Cảm cũng thừa nhận nghe thấy Nhất nói sẽ chia phần trăm cho mình nhưng không nhớ là bao nhiêu.
Đáng chú ý, kiểm sát viên cho rằng quan điểm bào chữa của LS về việc “VKS chỉ căn cứ vào lời khai của Nhất mà không căn cứ kết quả thẩm vấn tại tòa” là không có cơ sở.
Vị này chứng minh cho lời của mình bằng việc khẳng định đã xét hỏi rất kỹ bị cáo Đào Thế Vinh (giám đốc công ty TNHH vật tư khoa học và thương mại Việt Nam – MST) về tỉ lệ ăn chia lợi nhuận từ việc mua bán hệ thống máy xét nghiệm.
Theo đó, có một bảng dự tính nêu khoản tiền mà từng bị cáo sẽ được hưởng là bao nhiêu, trong đó Nhất và Tuyền mỗi người được hơn 767 triệu đồng, bị cáo Cảm được hơn 1 tỉ đồng.
Kiểm sát viên nói trong vụ án này, các hoạt động điều tra đã vào cuộc rất kịp thời, ngăn chặn việc các bị cáo chia tiền với nhau như dự tính. Dù vậy, vẫn có đủ cơ sở khẳng định các bị cáo có động cơ vụ lợi.
“Nếu hoạt động điều tra vào muộn một chút thì vụ án có thể đã là tham ô tài sản chứ không chỉ là vi phạm quy định về đấu thầu” – đại diện VKS nhấn mạnh.
Cũng theo đại diện VKS, nếu đúng quy định pháp luật, thủ tục thực hiện chỉ định thầu thông thường cần nhiều bước. Nhưng trong khoảng thời gian rất ngắn, các bị cáo tại CDC Hà Nội đã gian lận để hoàn thành rất nhiều thủ tục nhằm hợp thức việc chỉ định thầu.
Bị cáo Cảm đã lén lút bàn bạc, thỏa thuận giá với những cá nhân không có tư cách pháp nhân (Nguyễn Ngọc Nhất và Nguyễn Thanh Tuyền - PV) trong khi có hàng trăm công ty kinh doanh thiết bị y tế khác trên thị trường…
