Tại họp báo chiều 17/12, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng đã cho biết phản ứng của Việt Nam trước thông tin nồng độ phóng xạ Iodine-129 cao bất thường tại các rạn san hô ở Biển Đông mà Viện Nghiên cứu Hạt nhân (PNRI) thuộc Bộ Khoa học Công nghệ Philippines đưa ra trước đó.
"Các cơ quan chức năng Việt Nam quan tâm và đang xác minh thông tin này", bà Lê Thị Thu Hằng cho biết khi được đề nghị bình luận về thông tin này. "Cần nói thêm rằng Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển (UNCLOS) năm 1982 quy định rõ các quốc gia có nghĩa vụ bảo vệ và gìn giữ môi trường biển, cũng như tôn trọng chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của các quốc gia ven biển được xác định phù hợp với UNCLOS 1982".
Theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao, những hành động nhằm sử dụng, khai thác và vận chuyển phương tiện, thiết bị, vật liệu có nguy cơ gây mất an toàn bức xạ và an toàn hạt nhân cần tuân thủ quy định luật pháp quốc tế, các quy tắc, quy chuẩn về bảo đảm an toàn bức xạ và an toàn hạt nhân của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), cũng như không gây ảnh hưởng đến duy trì hòa bình, ổn định trong khu vực.
Trước đó, vào đầu tháng 12, các chuyên gia thuộc Bộ Khoa học công nghệ và Viện nghiên cứu hạt nhân Philippines cho biết đã ghi nhận nồng độ phóng xạ Iodine-129 cao bất thường tại một số rạn san hô thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam và vùng biển phía đông Philippines.
Thông tin này cũng được Viện nghiên cứu hạt nhân Philippines công bố tại hội nghị trực tuyến của Mạng lưới các cơ quan pháp quy về năng lượng nguyên tử ASEAN (ASEANTOM) do Việt Nam chủ trì đầu tháng 12. Ông Carlo Arcilla, giám đốc Viện nghiên cứu hạt nhân Philippines, cho biết chưa rõ nguyên nhân của hiện tượng này, nhưng có thể là do các tàu hải quân hoạt động trong khu vực.
"Dù nồng độ Iodine-129 trên Biển Đông không gây nguy hiểm nhưng cần phải theo dõi và xác định chuyện gì đã xảy ra", ông Carlo Arcilla kêu gọi.
Iodine-129 là sản phẩm của quá trình phân rã hạt nhân và thường được tạo ra từ lò phản ứng hạt nhân hoặc nhà máy điện hạt nhân. Phóng xạ này được phát hiện bằng cách phân lập đồng vị Iodine-129 từ các mẫu vật trên biển.