Sông Mekong ở biên giới Thái Lan - Lào - Ảnh: International River

Mekong Dam Monitor (Dự án giám sát đập sông Mekong) do Bộ Ngoại giao Mỹ hợp tác cùng Viện nghiên cứu Stimson và Công ty tư vấn Eyes on Earth thực hiện, sử dụng dữ liệu từ các vệ tinh có khả năng chụp ảnh xuyên tầng mây, để theo dõi mực nước của các đập ở Trung Quốc và các nước khác.

Thông cáo do Bộ Ngoại giao Mỹ phát đi ngày 16-12 nêu rõ đây là "một bước quan trọng nâng cao hiểu biết về điều kiện nước ở lưu vực sông Mekong". 

Cơ quan này đồng thời khẳng định: "Các quốc gia không thể quản lý hiệu quả những gì họ không thể đo lường được, và trong một thời gian dài, người dân sông Mekong đã thiếu tính toán minh bạch về nguồn nước của lưu vực". 

Mỹ sẽ tiếp tục hợp tác với Ủy hội sông Mekong (MRC), chính phủ các nước và chính quyền địa phương, nhằm tăng cường khả năng tiếp cận và sử dụng dữ liệu nhằm hỗ trợ ra quyết định dựa trên khoa học tiên tiến, thông cáo nêu rõ. 

Về phía Việt Nam, tại họp báo ngày 17-12, người phát ngôn Lê Thị Thu Hằng khẳng định sẽ "nghiên cứu và hợp tác một cách phù hợp để có thể đóng góp một cách hiệu quả cho sự phát triển bền vững của lưu vực sông Mekong".

Trung Quốc đã chỉ trích các nghiên cứu trước đây, bao gồm một nghiên cứu của Eyes on Earth thuộc Dự án giám sát đập sông Mekong, báo cáo việc các con đập ở Trung Quốc đã giữ lại nước trong năm 2019 trong khi các quốc gia hạ lưu sông Mekong phải chịu cảnh hạn hán nghiêm trọng.

Viện Năng lượng tái chế do nhà nước của Trung Quốc cho rằng Mỹ không cung cấp bằng chứng xác đáng trong khi lợi ích thủy điện thượng nguồn sông Lan Thương (đoạn sông Mekong chảy qua Trung Quốc) đối với các nước ở hạ nguồn sông Mekong là "rõ ràng và hiển nhiên". 

Bắc Kinh đã đồng ý chia sẻ dữ liệu mực nước sông Mekong với MRC từ đầu năm 2020. 

Mỹ khởi động dự án giám sát mực nước sông Mekong ở Trung Quốc

TTO - Một dự án do Mỹ tài trợ sử dụng vệ tinh để theo dõi và công bố mực nước tại các con đập của Trung Quốc trên sông Mekong đã được khởi động vào ngày 14-12, gây thêm căng thẳng cho hai cường quốc này tại khu vực Đông Nam Á.