“Còn lâu cơ quan thuế mới lần ra được dòng tiền giao dịch của bọn anh. Bản chất dòng tiền không hề xuất hiện ở Việt Nam”, một người chuyên kiếm tiền trên mạng cho biết. Rẻ, nhanh, dấu vết ít bị phát hiện và có thể trốn được thuế… đó là những biến tướng của việc thanh toán qua các cổng thanh toán quốc tế.
“Ông trùm” hé lộ chiêu né thuế
Phan Minh (38 tuổi - Hà Nội, đã đổi tên theo yêu cầu của nhân vật), có gần 10 năm kinh nghiệm kiếm tiền online, một người khá có tiếng trong thế giới ngầm cộng đồng MMO (tức là make money online - kiếm tiền online).
Trao đổi với phóng viên báo Lao Động, Phan Minh cho biết: “Thu nhập của anh kiếm được ở Mỹ chảy vào tài khoản Paypal hay Payoneer. Những người làm MMO có kinh nghiệm lâu năm chẳng bao giờ chọn cách rút tiền trực tiếp từ tài khoản Paypal hay Payoneer về tài khoản ngân hàng cá nhân, vì làm như vậy vừa mất tiền phí cao, cơ quan thuế dễ dàng lần ra nguồn thu nhập. Bọn anh có nhiều cách để trốn thuế”.
Theo lời kể của Phan Minh, có 5 cách thông dụng mà dân kinh doanh online thường làm để che dấu nguồn tiền.
“Tôi chuyên bán hàng trên eBay, Amazon… tiền thu về sẽ chảy vào tài khoản Paypal, Payoneer… Thay vì rút tiền trực tiếp từ Paypal về tài khoản ngân hàng Việt Nam, tôi sẽ bán lại toàn bộ số tiền trong Paypal cho những người có nhu cầu USD ở Việt Nam hoặc nhu cầu chuyển tiền “đen” từ Việt Nam sang Mỹ. Sau khi thực hiện giao dịch, tôi thu về tiền mặt và ăn chênh lệch tỉ giá và phí.
Cách 2, hãng Payoneer phát hành thẻ Visa gửi về tận Việt Nam. Thay vì rút tiền ở ATM Việt Nam, tôi dùng thẻ Visa thực hiện giao dịch mua bán.
Cách 3, những người làm MMO sẽ dùng tiền đang có trong Paypal để mua bán hàng hoá, thay vì rút tiền mặt về. Một số người có nhu cầu mua hàng ở nước ngoài mà không có USD hoặc không biết cách để mua, tôi dùng tiền có sẵn trong tài khoản để mua hộ cho họ. Như vậy giải quyết được vấn đề trốn thuế.
Cách 4, bán cho các gia đình muốn chuyển tiền cho con em đi du học, đầu tư nước ngoài hoặc mua máy móc, thiết bị với số lượng tiền lớn. Theo quy định pháp luật hiện hành, cá nhân khi xuất cảnh qua các cửa khẩu quốc tế của Việt Nam mang theo tiền mặt là ngoại tệ 5.000USD hoặc các loại ngoại tệ khác có giá trị tương đương là phải khai báo với hải quan. Như vậy, giao dịch trên thị trường "chợ đen” tiện lợi hơn nhiều.
Cách 5: Để biến tiền thành dòng tiền sạch sẽ hơn. Tôi sẽ chuyển qua một đơn vị chuyển tiền hộ. Khi tôi chuyển USD cho họ, đầu ở Việt Nam sẽ có người ngay lập tức chuyển tiền VND cho tôi. Như vậy toàn bộ giao dịch này không được ghi nhận, không có dấu vết, việc này sẽ làm những người kiếm tiền online không phải đóng thuế. Nhà nước không thể lần ra được dòng tiền” - Phan Minh kể tường tận các chiêu thức trốn thuế.
Rầm rộ thị trường “chợ đen” trên mạng
Theo tìm hiểu của phóng viên, không chỉ có các nhóm, hội kín trên Facebook, Zalo mà hiện nay trên forum https://mmo****.com, không khó để click vào các topic công khai với lời quảng cáo "Chúng tôi cam kết rate tốt nhất thị trường! Địa điểm mua bán trao đổi tiền bình ổn giá!”. Nhiều thành viên của nhóm công khai đưa tỉ giá giao dịch lên mạng. Ví dụ tỉ giá giao dịch là 25.180VND (mua vào) và 28.385VND (bán ra).
Nếu đồng ý với tỉ giá niêm yết, người muốn giao dịch liên hệ với qua Zalo, Facebook, điện thoại và thực hiện giao dịch trong chớp mắt.
Che giấu nguồn tiền, dòng tiền, né sự kiểm soát của cơ quan thuế là lý do chính khiến những người kiếm tiền online trong giới MMO thích giao dịch “thị trường chợ đen” để rút tiền đồng.
Trao đổi với PV Báo Lao Động, Sơn Tùng (25 tuổi, Hà Nội) sống bằng nghề kiếm tiền online cho biết: “Ưu điểm lớn nhất là trốn thuế thu nhập cá nhân. Nếu nộp đủ thuế thu nhập cá nhân, những người làm MMO sẽ mất lượng tiền khá lớn. Người làm MMO thường không có công ty riêng nên không có hoá đơn đầu vào, không được triết trừ.
Ưu điểm thứ hai là xử lý nhanh. Chỉ cần thao tác là xử lý được luôn vấn đề, không rườm rà như khi bán USD cho ngân hàng. Thu nhập của nhiều người kiếm tiền trên Google, Facebook, Youtube là bằng ngoại tệ USD, nếu đi con đường chính thống, họ phải phải bán ngoại tệ cho ngân hàng rồi mới được rút tiền VND về. Như vậy, sẽ trả cả phí chuyển đổi ngoại tệ, phí dịch vụ ngân hàng… Trong khi giao dịch “chợ đen" vừa nhanh vừa ít phí.
Thứ ba, xử lý khoản tiền lớn. Với khoản tiền nhỏ thì không sao nhưng với khoản tiền lớn giao dịch nhanh mà không cần chưng minh tài chính. Và lý do cuối cùng nhưng quan trọng nhất, việc rút tiền qua ngân hàng sẽ làm lộ danh tính”.
Trao đổi với PV Báo Lao Động, ông Phạm Xuân Hoè - chuyên gia tài chính ngân hàng - cho biết: “Thị trường giao dịch ngầm đang diễn ra nhộn nhịp, khủng khiếp mà cơ quan thuế không thu được đồng nào. Việc kinh doanh ngoại tệ mua bán trên tài khoản Paypal, tỉ giá do người mua và người bán tự thảo luận, thông qua nhiều tài khoản, sẽ không có cán bộ thuế nào giỏi công nghệ có thể truy xuất hết tất cả giao dịch. Câu chuyện truy suất nguồn gốc chứng từ để đánh thuế là khó khăn. Việc giao dịch thoả thuận ngầm thì phí Paypal và phí từ người kiếm được chênh lệch mua bán ngoại tệ thì cơ quan thuế không thu được. Dòng tiền chuyển ra nước ngoài nhiều cho con du học, mua thẻ xanh định cư, đầu tư qua các cổng thanh toán như vậy có thể dẫn tới hiện tượng chảy máu ngoại tệ. Cần phải cập nhật chính sách và nâng cao trình độ cán bộ thì mới truy suất được dòng tiền".