Nhà không có bàn học, Hồ Văn Tâm phải ngồi khom giữa chiếu để học bài - Ảnh: QUỐC NAM

Phương tiện duy nhất mà gia đình chị Nguyễn Thị Dương (trú khóm Xuân Phước, thị trấn Lao Bảo, huyện biên giới Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị) đang có là chiếc xe đạp cũ mèm được bà nội cho mấy năm trước. Trong ba người con của chị Dương thì Lê Thị Quỳnh Trang là chị cả và đi học xa nhất.

Không lựa chọn hay chờ đợi

Hai năm trước cha của Trang bị tai nạn, mất hoàn toàn khả năng lao động. Không nghề nghiệp, khi chồng nằm xuống, chị Dương đi phụ hồ kiếm tiền nuôi chồng con.

Nhà ở ngay sát sông Sê Pôn, bên kia sông là đất Lào, cuộc sống gia đình chị Dương những năm qua vô cùng chật vật. Thật ra nhà chị Dương vốn cũng có một chiếc xe máy cà tàng. Chiếc xe này là phương tiện để chồng chị đi phụ hồ khi chưa bị tai nạn. Nhưng khi chồng nằm xuống, chiếc xe cũng phải bán để có tiền mua thuốc thang chữa trị.

Mùa lũ giữa tháng 10 vừa qua ngôi nhà này bị nước sông Sê Pôn nhấn chìm tới nóc đến 5 lần. Khi nước lũ vừa rút, mấy mẹ con lại phải bắt đầu vòng quay mới. Cuộc sống hiện tại không cho gia đình được lựa chọn hay chờ đợi. 

Chị Dương kể nhiều hôm trời mưa gió, công trình chị đang phụ hồ ở xã Tân Long cách đó gần chục cây số vẫn phải hoàn thiện nội thất nên chị vẫn làm. Chiếc xe đạp duy nhất trong nhà ưu tiên cho mẹ đi làm, Trang và hai em đi bộ đến trường. 

"Dắt chiếc xe ra khỏi nhà rồi không dám nhìn lui. Tui ra khỏi cửa thì ba đứa con cũng lúi húi mặc áo mưa cuốc bộ đi học. Thương mà chỉ biết ứa nước mắt chớ không biết mần răng", chị Dương nói.

Thầy Trần Ngọc Định, hiệu trưởng Trường THCS Lao Bảo nơi Trang đang học, cho biết dù khó khăn, Trang luôn nằm trong số ít đạt học sinh giỏi của lớp nhiều năm liên tiếp. 

"Các giáo viên trong trường đều hiểu hoàn cảnh của Trang nên có chương trình hỗ trợ gì thầy cô cũng ưu tiên cho Trang. Đầu mỗi năm học các thầy cô góp quỹ hỗ trợ Trang áo quần, sách vở đến lớp", thầy Định nói.

Vượt núi đến trường

Nhà Hồ Văn Tâm, học sinh lớp 4C Trường tiểu học xã Hướng Tân, ở tận bản Xa Re, cách trường gần 3km. Bốn năm qua, Tâm cuốc bộ ngày hai buổi đi học. Cô Lê Thị Ánh Tuyết, chủ nhiệm lớp 4C, kể đoạn đường Tâm đi đèo dốc, trơn trượt nhưng hiếm khi em vắng học.

Không nghề nghiệp, không ruộng vườn, mấy năm nay cha mẹ Tâm (người đồng bào Vân Kiều) đã gửi hai anh em Tâm cho ông bà nội đã ngoài 80 tuổi, để đi vào Đà Nẵng làm thuê. Tâm được ông bà dắt đến lớp mấy bữa đầu, rồi sau đó mỗi ngày Tâm tự đi cùng các bạn bốn lượt từ trường về nhà. 

Quãng đường Tâm đi bộ đến lớp cả chục cây số. Nhà không có bàn học, Tâm ngồi khom người trên tấm chiếu trải giữa nhà để tập viết, tập tính. Tâm là người lo cơm nước cho cả nhà vì ông bà đã già yếu. Và Tâm là một trong số những học sinh học khá giỏi của lớp.

"Đến nhà Tâm thấy thương lắm. Hai ông bà đều già yếu, hai anh em học tiểu học đã mạnh mẽ tự lo cho gia đình. Nhưng thương nhất là những hôm trời mưa, đường lầy lội, lên tới lớp là hai ống quần của Tâm bết đầy bùn đất", cô Lê Thị Ánh Tuyết nói.

Động lực cho em đến trường từ học bổng 'Gieo mầm tri thức'

TTO - Buổi trao học bổng “Gieo mầm tri thức” do báo Tuổi Trẻ phối hợp cùng Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) tổ chức sáng 9-12, tại hai huyện Châu Thành và An Biên, tỉnh Kiên Giang.