Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang đề xuất lựa chọn Mobifone, EVN, Viettel đại diện ba lĩnh vực tham gia thí điểm chính sách riêng biệt đối với doanh nghiệp Nhà nước.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang lấy ý kiến dự thảo Đề án "Phát triển doanh nghiệp nhà nước quy mô lớn, đặc biệt là tập đoàn kinh tế nhà nước đa sở hữu nhằm phát huy vai trò mở đường, dẫn dắt cho doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác, phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng trong thời kỳ mới".

Với dự thảo đề án này, Mobifone, EVN, Viettel được lựa chọn thí điểm chính sách riêng, đại diện ba lĩnh vực, gồm năng lượng, viễn thông và công nghiệp quốc phòng.

Các doanh nghiệp lựa chọn có vai trò "sếu đầu đàn", "sẽ phát huy vai trò mở đường, dẫn dắt của doanh nghiệp nhà nước trong việc hình thành và mở rộng các chuỗi sản xuất, cung ứng và chuỗi giá trị trong nước, khu vực và thế giới", dự thảo đề án nêu.

Bộ Kế hoạch & Đầu tư cho biết 5 tiêu chí xác định một doanh nghiệp nói trên, gồm:

- Đạt yêu cầu kinh tế quy mô xét trên tiêu chí về quy mô tài sản hoặc vốn điều lệ (đề xuất mức vốn điều lệ ở mức trên 1.800 tỷ đồng).

- Phải có khả năng mở rộng thị trường hoặc/ và tăng được thị phần, theo đó, phải đạt được thị phần đủ lớn để có khả năng chi phối thị trường (đề xuất ở mức chiếm thị phần từ 30% trở lên).

- Phải có hệ thống quản trị tốt (đạt được yêu cầu tiết kiệm chi phí, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, trang thiết bị cả TĐKT, áp dụng trình độ khoa học – công nghệ tiên tiến)

- Phải hoạt động trong những ngành có tính chất lan tỏa, dẫn dắt (không thuộc ngành, lĩnh vực Nhà nước độc quyền) như: kết cấu hạ tầng kinh tế, công nghiệp, năng lượng, viễn thông, tài chính ngân hàng…

- Phải hoạt động theo quy định của Luật Doanh nghiệp (là công ty 100% vốn nhà nước hoặc có vốn góp, cổ phần chi phối của Nhà nước), Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp và các văn bản pháp luật có liên quan. Trong đó ưu tiên các doanh nghiệp đã đa dạng hóa sở hữu hoặc có khả năng đa dạng hóa sở hữu trong thời gian tới, Nhà nước sẽ nắm giữ từ 50% vốn điều lệ trở lên.

Về lựa chọn Mobifone, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhìn nhận MobiFone là doanh nghiệp có tình hình tài chính và kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh tốt trong 3 doanh nghiệp viễn thông. Bên cạnh đó, MobiFone là doanh nghiệp có công nghệ và hệ thống quản trị tốt do trước đây đã được kế thừa các kinh nghiệm quản trị của Tập đoàn Kinnevik/Comvik (Thụy Điển) theo Hợp đồng hợp tác kinh doanh (BCC).

Ngoài ra, định hướng đầu tư của MobiFone sẽ tập trung chuyển đổi số rất mạnh và xây dựng hệ sinh thái các sản phẩm chuyển đổi số cho các doanh nghiệp tư nhân (trong đó có các doanh nghiệp vừa và nhỏ). Đây là một yếu tố sẽ thu hút các nhà đầu tư quan tâm, đồng thời, cũng là điều kiện để hình thành chuỗi liên kết và thực hiện vai trò dẫn dắt trong lĩnh vực công nghệ thông tin và dữ liệu data.

Trong lĩnh vực năng lượng, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) được chọn vì có sản lượng điện sản xuất của tất cả các nhà máy điện thuộc EVN chiếm tỷ trọng gần 50% sản lượng điện toàn quốc. Ngoài ra, EVN cũng có kinh nghiệm chuyên môn và thực tế đầu tư trong lĩnh vực điện, đặc biệt là năng lượng sạch.

Với lĩnh vực công nghiệp quốc phòng, đề án chọn Tập đoàn Công nghiệp Viễn thông quân đội (Viettel) vì là đơn vị hàng đầu trong nghiên cứu, phát triển, chế tạo, sản xuất, chuyển giao công nghệ, xuất nhập khẩu các sản phẩm trang thiết bị kỹ thuật quân sự và các mặt hàng lưỡng dụng phục vụ quốc phòng và dân sự.

Đồng thời, Viettel đang định hướng xây dựng và phát triển lĩnh vực công nghiệp, tập trung vào 3 mảng, gồm công nghiệp quốc phòng công nghệ cao, công nghiệp điện tử viễn thông, công nghiệp an ninh mạng. Viettel đặt mục tiêu, từ nay đến năm 2025 nằm trong top 80 doanh nghiệp có doanh thu từ hoạt động quốc phòng cao trên thế giới.

Đánh giá về thực hiện vai trò, vị trí của doanh nghiệp Nhà nước quy mô lớn, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết mặc dù chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ trong nền kinh tế (gần 0,4% số lượng doanh nghiệp đang hoạt động có kết quả sản xuất kinh doanh) nhưng các doanh nghiệp Nhà nước nắm giữ nhiều nguồn lực quan trọng của nền kinh tế (chiếm khoảng 26% tổng vốn sản xuất kinh doanh và hơn 24% giá trị tài sản cố định và đầu tư tài chính dài hạn của các doanh nghiệp đang hoạt động có kết quả sản xuất kinh doanh).

Bên cạnh đó, DNNN có thị phần đủ lớn để có vai trò thúc đẩy nền kinh tế Việt Nam.

Tuy nhiên, hiệu quả hoạt động của DNNN chưa tương xứng với nguồn lực nắm giữ; năng lực cạnh tranh còn hạn chế. Bên cạnh đó, các DNNN chưa thực hiện được nhiệm vụ dẫn dắt, tạo động lực đối với nền kinh tế, cơ quan này cho biết.

Bình An