“Năm 2020, ngành giao thông TP.HCM đã có một bước tiến mới khi gặt hái được những thành tựu nổi bật. Tuy nhiên, cũng trong năm này, diễn biến phức tạp của dịch COVID-19 đã ảnh hưởng lớn đến mọi mặt kinh tế - xã hội, tất nhiên ngành GTVT cũng không ngoại lệ” - ông Trần Quang Lâm, Giám đốc Sở GTVT TP.HCM, chia sẻ với Pháp Luật TP.HCM.

Nút giao An Sương, một trong những công trình lớn của TP.HCM
được hoàn thành trong năm 2020. Ảnh: ĐÀO TRANG

Hàng loạt dự án được triển khai

. Phóng viên: Ông đánh giá như thế nào về kết quả hoạt động của ngành giao thông TP trong năm 2020?

+ Ông Trần Quang Lâm: Năm qua, Sở GTVT đã tập trung thực hiện quyết liệt, đồng bộ các nhóm giải pháp đảm bảo trật tự an toàn giao thông. Cụ thể là tập trung xử lý điểm đen tai nạn giao thông, điểm nguy cơ ùn tắc giao thông… Đồng thời, Sở GTVT đã phối hợp với các đơn vị để thành lập nhóm phản ứng nhanh bảo đảm trật tự an toàn giao thông khu vực sân bay Tân Sơn Nhất, cảng Cát Lái, trung tâm TP.

Sở GTVT đã phối hợp với các đơn vị chức năng đưa Bến xe Miền Đông mới (quận 9) vào hoạt động. Song song đó, sở cũng đưa vào khai thác tuyến vận tải hành khách và du lịch đường thủy trên sông Sài Gòn từ bến Bạch Đằng - Bình Dương - địa đạo Củ Chi. Đặc biệt, tuyến phà biển Cần Giờ - Vũng Tàu vài ngày nữa đi vào hoạt động sẽ góp phần chia sẻ áp lực cho giao thông đường bộ…

Trong năm 2020, Sở GTVT cũng đã tập trung đẩy nhanh tiến độ thi công và hoàn thành 10 công trình, khởi công 23 dự án. Trong đó có một số công trình trọng điểm chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ TP lần thứ XI như nút giao thông An Sương, nâng cấp - mở rộng đường Tô Ký, thông xe kỹ thuật cầu Phước Lộc…

Với vai trò là cơ quan chủ trì lập đề xuất chủ trương đầu tư dự án giao thông trên địa bàn TP theo quy định của Luật Đầu tư công 2019, Sở GTVT đã hoàn thiện hồ sơ đề xuất chủ trương đầu tư công tám dự án giao thông trọng điểm và trình Sở KH&ĐT thẩm định. Đó là các dự án vành đai 2 (đoạn 1, 2); nút giao thông An Phú; cao tốc TP.HCM - Mộc Bài; cầu đường Nguyễn Khoái; mở rộng quốc lộ 22, quốc lộ 50; xây dựng hai cầu trên tuyến đường N2 và đường N4.

Sở GTVT cũng đề xuất UBND TP cho phép thực hiện nghiên cứu lập chủ trương đầu tư 47 dự án trọng điểm (giai đoạn 2020-2025) theo quy hoạch được Thủ tướng phê duyệt tại Quyết định số 568.

Năm 2020, Sở GTVT đã tập trung xây dựng các đề án, chiến lược quan trọng của ngành GTVT trình Thành ủy, HĐND, UBND TP thông qua và triển khai thực hiện trong giai đoạn tới.

Nhiều thách thức

. Sở GTVT còn những dự án nào chưa hoàn thành theo kế hoạch của năm 2020?

+ Hệ thống đường vành đai 2, 3; các tuyến quốc lộ cửa ngõ TP; cao tốc, các nút giao thông quan trọng, các tuyến đường trục chính nội đô… vẫn chưa thể triển khai đầu tư hoàn chỉnh theo quy hoạch.

Nguyên nhân là khó khăn về nguồn vốn đầu tư và trình tự, thủ tục đầu tư... Song song đó, chi phí giải phóng mặt bằng (GPMB) là rất lớn (chiếm tỉ trọng trên 50% tổng mức đầu tư) và mất rất nhiều thời gian thực hiện các thủ tục trước khi thu hồi và bàn giao mặt bằng để triển khai thi công. Trung bình mỗi dự án mất 14-18 tháng, có dự án kéo dài 2-3 năm, thậm chí lâu hơn.

Một số công trình trọng điểm chậm tiến độ như tuyến metro số 1, do ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 nên các chuyên gia nước ngoài chưa thể sang Việt Nam theo kế hoạch. Các cây cầu Tăng Long, Nam Lý, Long Kiểng, Thủ Thiêm 2… chậm trễ tiến độ do vướng GPMB.

. Năm 2020, ngành giao thông TP gặp những khó khăn, thách thức như thế nào?

+ Trước tiên, ảnh hưởng của dịch COVID-19 gây nhiều khó khăn cho doanh nghiệp vận tải và hoạt động vận tải. Khối lượng vận tải hành khách công cộng năm 2020 ước đạt 328,677 triệu lượt hành khách, giảm 48,50% so với năm 2019.

Thứ hai, khó khăn về nguồn vốn đầu tư phát triển hạ tầng. Các dự án giao thông trọng điểm như quốc lộ 1, 13, 22; cầu đường Bình Tiên; vành đai 2, vành đai 3 đều đòi hỏi nguồn vốn đầu tư lớn. Trong khi đó, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (có hiệu lực từ 1-1-2021) đã không còn hình thức hợp đồng BT như trước đây. Đồng thời, Nghị quyết số 437 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã quy định hình thức hợp đồng BOT chỉ áp dụng đối với các tuyến đường mới, trong khi vốn ngân sách TP dành cho đầu tư hạ tầng giao thông chỉ đáp ứng khoảng 35% so với nhu cầu.

Thứ ba, công tác bồi thường, GPMB do các địa phương thực hiện còn chậm. Điều này dẫn đến chậm tiến độ nhiều công trình cấp bách, trọng điểm.

Thời gian qua Sở GTVT đã nỗ lực đưa ra nhiều giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ các dự án, cũng như tìm cách gỡ vướng cho các doanh nghiệp vận tải. Hy vọng thời gian tới, mọi khó khăn có thể chuyển biến tích cực hơn.

. Xin cám ơn ông.