Trong cuộc trao đổi với Người Đưa Tin để cùng nhìn lại kết quả phát triển kinh tế trong năm 2021 và hướng tới năm 2022, bà Nguyễn Thị Hương - Tổng Cục trưởng Tổng cục Thống kê đánh giá cao việc Chính phủ ban hành và triển khai kịp thời Nghị quyết 128, điều này phần nào thúc đẩy nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng GDP ở mức khá trong quý IV/2021 và tăng trưởng dương ở mức 2,58% cho cả năm 2021.

Dù đây là kết quả tăng thấp nhất trong một thập kỷ nhưng với bối cảnh dịch Covid-19, bà Hương đánh giá đây là một thành công lớn của nước ta trong việc phòng chống dịch bệnh, duy trì sản xuất kinh doanh.

Hướng đến năm 2022, bà Hương tin tưởng về một “cú hích” cho nền kinh tế - xã hội khi Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội được thông qua và đi vào thực thi.

Tăng trưởng dương năm 2021 đã là một thành công

NĐT: Thưa bà, nếu nói về ấn tượng lớn nhất của bà về câu chuyện điều hành kinh tế - xã hội trong năm 2021 vừa qua, bà có chia sẻ gì?

Bà Nguyễn Thị Hương: Tôi cho rằng kinh tế - xã hội gắn rất chặt chẽ với nhau, không thể tách rời. Với cá nhân tôi, nhìn lại năm 2021, điều khiến tôi ấn tượng nhất đó là việc Chính phủ ban hành một quyết sách về chiến dịch tiêm vắc-xin phòng Covid-19 một cách thần tốc.  

Đây là một quyết định táo bạo, thậm chí các nước trong khu vực cũng không thể tin chúng ta gần như hoàn thành, thậm chí vượt chỉ tiêu tiêm chủng cho người dân trong quý IV/2021 và đây cũng là nền tảng quan trọng trong thực hiện Nghị quyết 128. Bởi nếu không an toàn, không an tâm thì không ai có thể tồn tại bình thường để phát triển kinh tế.

Phải nhìn nhận một điều rằng, trong nửa đầu năm vừa qua, nguồn cung vắc-xin của chúng ta cũng còn hạn chế và rất nhiều kết nối chưa thể làm ngay, điều đó đã khiến chúng ta chậm nhịp hơn một chút.

Tuy nhiên, khi đã có sự kết nối, có sự chung tay của cả hệ thống chính trị, của toàn dân, sự can thiệp hỗ trợ của cộng đồng doanh nghiệp trong và ngoài nước, sự vào cuộc quyết liệt của các nhà lãnh đạo cấp cao Việt Nam, kết quả đã cho thấy, hơn 110 triệu liều vắc-xin đã được tiêm trong quý IV/2021. Việc cứu trợ trong mảng y tế đã góp phần thúc đẩy khôi phục kinh tế ngay trong quý IV.

NĐT: Vậy bà đánh giá như thế nào về mức tăng trưởng GDP 2,58% của năm 2021 và đâu là những động lực cho sự tăng trưởng này?

Bà Nguyễn Thị Hương: Mặc dù quý III/2021 chúng ta đã chịu tác động nặng nề bởi dịch Covid-19 đến cả hoạt động kinh tế lẫn xã hội. Nhưng sau Nghị quyết 128 của Chính phủ được đi vào thực thi thì nền kinh tế đã có sức bật trở lại một cách rõ rệt. Với mức tăng trưởng GDP của quý IV là 5,22% đã tạo nên mức tăng trưởng cả năm 2021 ở con số dương với 2,58%. Đây là mức tăng trưởng khá tích cực trong bối cảnh rất khó khăn hiện nay.

Nói về động lực tăng trưởng, có thể kể đến đầu tiên là khu vực nông, lâm nghiệp, thuỷ sản. Nhóm lĩnh vực này tiếp tục khẳng định được vai trò là trụ đỡ của nền kinh tế, để an dân trong đại dịch.

Thứ hai là công nghiệp chế biến, chế đạo đã giữ được mức tăng trưởng và kết nối với thị trường trong nước lẫn quốc tế, tạo ra xuất khẩu trong quý IV tăng trở lại và kết quả xuất siêu 4 tỷ USD cho cả năm 2021 cũng đã thể hiện rõ được điều này.

Bên cạnh đó, thì niềm tin của các nhà đầu tư trong nước và ngoài nước đã tạo ra kết quả hoạt động sản xuất công nghiệp cũng như dịch vụ với mức tăng trưởng dương trong năm.

Toàn bộ các hoạt động dịch vụ có ứng dụng công nghệ thông tin không bị đứt gãy như tài chính - ngân hàng, các hoạt động về thông tin truyền thông, y tế giáo dục cũng đã có đóng góp quan trọng cho mức tăng trưởng dương của khu vực dịch vụ cũng như mức 2,58% của toàn ngành kinh tế.

NĐT: Trong năm 2021, chúng ta đã chứng kiến sự đứt gãy nặng nề của nền kinh tế ở hầu hết tất cả các lĩnh vực. Và trong quý IV điều này nó được thể hiện sự “lành lại” của đứt gãy. Bà có đánh giá như thế nào về điểm này?

Bà Nguyễn Thị Hương: Như tôi đã nói, điểm rất rõ đó là doanh thu tổng mức bán lẻ, dịch vụ tiêu dùng đã tăng hơn 28% trong quý IV/2021. Nó cho thấy chúng ta có “sức bật” trở lại khi có sự kết nối và không có sự đứt gãy trong quý IV. Từ nhập siêu ở quý III, chúng ta chuyển sang xuất siêu ở quý IV và đưa tổng mức kim ngạch xuất nhập khẩu 2021 ở mức 668,5 tỷ USD - một con số được coi là kỷ lục mới về xuất nhập khẩu.

Việc xuất siêu trở lại trong quý IV cũng thể hiện rõ chúng ta đã kết nối được sản xuất trong nước và quốc tế cũng như sản xuất công nghiệp chế biến phục vụ trong xuất khẩu. Đây cũng là một trong những điểm nhấn về việc triển khai thành công các quyết sách và có sự tác động mạnh mẽ cho sự phục hồi và phát triển kinh tế.

Kỳ vọng “cú hích” từ các gói hỗ trợ

NĐT: Thưa bà, trước sự xuất hiện của biến thể mới Omicron, điều này sẽ tác động như thế nào đến sự tăng trưởng kinh tế - xã hội trong năm 2022?

Bà Nguyễn Thị Hương: Rõ ràng trong năm 2022, vấn đề đảm bảo an toàn, an sinh cho người dân vẫn phải được quan tâm hàng đầu. Vì có an toàn và an sinh thì người dân mới có thể có sức để tham gia vào các hoạt động sản xuất, do đó, chúng ta phải quan tâm đến việc hỗ trợ cho người lao động cũng như người dân.

Tiếp đó là các gói phục hồi, các gói hỗ trợ sẽ là động lực, là “cú hích” cho nền kinh tế của năm 2022.

Mục tiêu trong những tháng đầu năm 2022 là phải tiếp tục phổ cập vắc-xin nhanh nhất, thần tốc nhất. Bên cạnh sự xuất hiện của các loại thuốc có thể hỗ trợ phòng chống Covid-19, cùng với sự linh hoạt trong kết nối sản xuất tiêu dùng trong nước và quốc tế sẽ đảm bảo cho nguồn cung trong nước cũng như xuất khẩu. Điều này sẽ mở ra một hướng mới trong năm tới, đặc biệt là lĩnh vực dịch vụ.

Tôi hy vọng lĩnh vực dịch vụ, nhất là ngành du lịch sẽ quay trở lại như những năm trước đây khi không có sự tác động của dịch. Bởi với Việt Nam, đây luôn là dư địa lớn để có thể đảm bảo được tốc độ, mức độ tăng trưởng hàng năm.

NĐT: Cũng liên quan đến câu chuyện biến chủng mới, việc giá nguyên liệu đầu vào tiếp tục tăng thì sẽ gây sức ép như thế nào đến hoạt động sản xuất của doanh nghiệp năm 2022, thưa bà?

Bà Nguyễn Thị Hương: Biến chủng mới thì toàn thế giới đều phải đối mặt, chúng ta cũng không thể lẩn tránh. Chúng ta cần có những sự chuẩn bị hết sức kỹ lưỡng để giảm thiểu những thiệt hại cho sức khoẻ của người dân, và đặc biệt là đảm bảo được hoạt động sản xuất, lưu thông thông suốt và kết nối được trong nước và quốc tế.

Đối với giá nguyên liệu đầu vào tăng cũng như khó khăn cho việc xuất nhập khẩu thì theo dự báo năm 2022, dự kiến các chỉ tiêu về chỉ số giá cũng sẽ có sự biến động.

Khi mà nhu cầu nền kinh tế dần phục hồi và tăng cao hơn, thì chúng ta cần chủ động nguồn nguyên liệu trong nước, đặc biệt là sự khai thác nguyên liệu sẵn có từ nội địa, làm chủ được nguyên liệu đầu vào cũng như quy trình sản xuất. Từ đó, chúng ta sẽ làm chủ được giá cả cũng như tìm được thị trường phù hợp để đáp ứng được yêu cầu duy trì sản xuất ở mức tốt nhất.

NĐT: Trong năm 2021 vừa qua, nền kinh tế đều thúc đẩy mô hình kinh tế hướng đến phát triển kinh tế xanh. Với mục tiêu tăng trưởng xanh trong giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn 2050 thì bà có chia sẻ gì về kế hoạch được xây dựng nhằm đưa Việt Nam đi tắt đón đầu, bắt kịp, hướng tới khát vọng thịnh vượng về kinh tế, bền vững về môi trường và công bằng về xã hội?

Bà Nguyễn Thị Hương: Thời gian qua, Tổng cục Thống kê đã phối hợp chuẩn bị và tới đây, sẽ ban hành bộ chỉ tiêu phản ánh về kinh tế xanh sau khi chiến lược tăng trưởng xanh được Chính phủ ban hành. Chúng tôi đã chuẩn bị sẵn sàng với hơn 50 chỉ tiêu về tăng trưởng xanh.

Và như vậy, chúng ta sẽ có một bộ công cụ theo chuẩn quốc tế để đo lường, theo dõi cũng như giám sát thực hiện mục tiêu phát triển bền vững. Tôi cho rằng, các chỉ tiêu về tăng tưởng xanh là hết sức quan trọng với nền kinh tế của một đất nước.

Sau khi đã có một chế tài rồi thì tôi cũng tin tưởng rằng, sẽ có một số liệu cụ thể về mức độ tăng trưởng xanh của chúng ta thời gian vừa qua và từ đó, định hướng tương lai cho phù hợp với thực tiễn của Việt Nam cũng như các phương pháp luận so sánh của quốc tế.

NĐT: Xin cảm ơn những chia sẻ của bà!