Mục đích của hộp đen là "ghi lại từng hành động của con người ngày nay khi đối phó với thảm họa", và lưu trữ thông tin cho các thế hệ tương lai.

Ở nơi tận cùng xa xôi của Trái đất - ẩn hiện đâu đó trên hòn đảo Tasmania của Australia - một cấu trúc kỳ lạ. Nó được các nhà khoa học xây dựng nên để chứng kiến và ghi lại quá trình nhân loại đi tới "ngày tận thế" do tác động của biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường.

Nó được gọi là "Hộp đen" Trái đất, và có thiết kế giống Hầm tận thế nổi tiếng ở Na Uy. Đây là một dự án này hợp tác giữa Clemenger BBDO, công ty The Glue Society và các nhà nghiên cứu tại Đại học Tasmania, dự kiến hoàn thành vào giữa năm 2022.

"Hộp đen" Trái đất, là gì?

Trên một khu vực đá granit, bao quanh bởi những ngọn núi lởm chởm, là một hộp thép khổng lồ. Không giống bất kỳ cấu trúc nào khác trên thế giới, hộp đen khổng lồ này giống như khối đá đen xuất hiện trong cảnh ở đầu bộ phim nổi tiếng "2001: A Space Odyssey" trong đó một nhóm loài vượn tiền sử bắt gặp một phiến đá lớn màu đen, từ đó chúng dường như nhận được một sự thúc đẩy tiến hóa.

Nó hoạt động giống như hộp đen máy bay, vốn ghi lại toàn bộ diễn biến trên hành trình chuyến bay, và trong trường hợp máy bay gặp sự cố, điều tối quan trọng với các nhà điều tra là phải tìm được hộp đen này. Những nội dung được ghi lại trong hộp đen sẽ giúp rất nhiều cho quá trình điều tra, xác định nguyên nhân gặp nạn và từ đó giúp tránh những nguy cơ tương tự.

Hộp đen Trái đất cũng vậy. Đó là khối thép nguyên khối có kích cỡ 10-4-3m (tương đương một xe buýt) sắp được xây dựng trên một mỏm đất hẻo lánh trên bờ biển phía tây của Tasmania. Nơi đây được chọn vì sự ổn định về địa chính trị và địa chất, trước những "ứng cử viên" khác như Malta, Na Uy và Qatar.

Nó được trang bị nhiều ổ cứng hoạt động nhờ năng lượng Mặt Trời, và mỗi ổ cứng sẽ ghi lại và bảo quản những cập nhật và phân tích khoa học theo thời gian thực về các vấn đề nguy cấp nhất mà thế giới đang đối mặt. Cơ chế hoạt động nhờ năng lượng mặt trời. Khi mặt trời chiếu sáng, hộp đen sẽ tải dữ liệu khoa học xuống và một thuật toán sẽ thu thập tài liệu liên quan đến biến đổi khí hậu từ internet.

Nói chung, nó sẽ thu thập hai loại dữ liệu: các phép đo về nhiệt độ đất liền và nước biển, axit hóa đại dương, CO2 trong khí quyển, sự tuyệt chủng của các loài, thay đổi sử dụng đất, cũng như những thứ như dân số, chi tiêu quân sự và tiêu thụ năng lượng. Và nó sẽ thu thập dữ liệu theo ngữ cảnh như tiêu đề báo, bài đăng trên mạng xã hội và tin tức từ các sự kiện quan trọng như các cuộc họp về biến đổi khí hậu như Hội nghị Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP).

Những thách thức khó lường cho con người tương lai

Nhóm nghiên cứu phụ trách dự án cho biết thêm, hộp đen Trái Đất sẽ ghi lại mỗi bước chúng ta tiến gần hơn tới thảm họa diệt vong nếu không ứng phó khẩn cấp cho tình trạng biến đổi khí hậu.

Và mặc dù việc xây dựng cấu trúc này sẽ chỉ bắt đầu vào giữa năm sau, các ổ cứng đã bắt đầu ghi lại diễn biến từ Hội nghị khí hậu COP26 ở Glasgow vào tháng 11/2021. Những hệ thống trong hộp cũng và thử nghiệm cập nhật về môi trường. Sử dụng tính năng nén và lưu trữ, các nhà phát triển ước tính sẽ có đủ dung lượng để lưu trữ dữ liệu trong 30- 50 năm tới.

Theo nhà sản xuất, mục đích của thiết bị là cung cấp ghi chép chính xác về các sự kiện dẫn tới sự hủy diệt của Trái Đất, thúc đẩy hành động khẩn cấp để đối phó biến đổi khí hậu.

Hãng tin ABC dẫn lời Giám đốc sáng tạo ở công ty Clemenger BBDO, ông Jim Curtis cho biết, dự án hoàn toàn phi thương mại và nguyên tắc thiết kế là vì mục đích nhân loại cộng đồng. "Rõ ràng có gì đó cho thấy sự quyết tâm mạnh mẽ khi bạn nói với ai đó, ‘Trái đất có một hộp đen’. Bởi vì họ sẽ hỏi lại kiểu như vì sao cần có một hộp đen?". "Ý tưởng là nếu Trái đất sụp đổ do biến đổi khí hậu, thiết bị ghi chép không thể phá hủy này sẽ vẫn ở đó cho bất cứ ai còn sống sót, họ có thể học được nhiều điều từ đó", ông Curtis nói.

Theo ông, sự hiện diện của nó cũng sẽ thúc đẩy các nhà lãnh đạo các nước trên toàn thế giới phải đảm bảo hành động để bảo vệ Trái đất vì nếu không, mọi động thái của họ đều được ghi lại".

Tuy nhiên, nhiều người vẫn cho rằng, đây là một dự án chưa khả thi.

Giả sử đặt tình huống như thế này: biến đổi khí hậu khiến mùa màng thất bát; mạng lưới thức ăn đại dương sụp đổ; không thể nuôi 8, 9, 10… tỷ người; hàng trăm triệu người phải di dời do nước biển dâng; các nền kinh tế thu hẹp và xã hội như chúng ta biết sẽ sụp đổ; khi đó những người còn sống sót phát hiện ra hộp đen - giờ có màu rỉ sét, các tấm pin mặt trời của nó đã chết từ lâu - không có hệ quy chiếu nào để có thể giải mã thông tin bên trong đó... thế bây giờ thì phải làm thế nào?

"Đó là một câu hỏi mà chúng tôi vẫn đang tự nghiên cứu", các nhà phát triển nói. "Không thể đoán trước được ai tìm thấy hoặc họ sẽ tìm thấy điều gì trong đó".

Nhưng có thể giả định rằng nó sẽ không có ích gì trừ khi ai đó giải mã được. Để có thể truy cập vào bên trong của hộp đen qua lớp vỏ thép dày đòi hỏi một sự khéo léo nhất định. Các nhà phát triển cho rằng bất kỳ ai có khả năng làm điều đó cũng sẽ có thể giải thích các ký hiệu cơ bản. Họ nói: "Giống như Rosetta Stone, chúng tôi sẽ sử dụng nhiều định dạng mã hóa".

Sau khi hộp đen hoạt động, ngân hàng dữ liệu đang phát triển sẽ có thể truy cập được thông qua nền tảng kỹ thuật số và theo kế hoạch là mọi người cũng sẽ có thể kết nối không dây với nó, nếu họ truy cập trang web.