TAND Tối cao vừa ban hành Án lệ số 44/2021/AL về việc xác định thời hiệu khởi kiện đối với yêu cầu phản tố.
Án lệ xuất phát từ Quyết định giám đốc thẩm số 10/2021/KDTM-GĐT ngày 14-9-2021 của TAND cấp cao tại Hà Nội về vụ án kinh doanh thương mại “Tranh chấp hợp đồng tư vấn thiết kế" tại Hà Nội, giữa nguyên đơn là Công ty cổ phần H với bị đơn là Công ty TNHH Thiết kế và Xây dựng P.
Nội dung vụ án
Ngày 29-01-2008, Công ty cổ phần H (công ty H) và Công ty TNHH Thiết kế và Xây dựng P ký hợp đồng tư vấn thiết kế với nội dung, Công ty TNHH Thiết kế và Xây dựng P (Công ty P) có trách nhiệm thiết kế toàn bộ Dự án “Trung tâm Thương mại - Khách sạn 4 sao HD - Hotel” trên khu đất diện tích 8.971m2 tại D7, phường X, quận T, thành phổ Hà Nội, do Công tỵ cổ phần H là Chủ đầu tư.
Tổng giá trị hợp đồng là 1.754.550 USD (chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng), được phân bổ theo ba giai đoạn thực hiện: Giai đoạn 1: Thiết kế xây dựng; Giai đoạn 2: Thiết kế nội thất cảnh quan; Giai đoạn 3: Giám sát tác giả.
Công ty H đã chuyển tiền thanh toán cho Công ty P được hai đợt, với tổng sổ tiền của hai lần thanh toán nêu trên là 396.751,75 USD, tương đương với 6.374.689.675 đồng. Sau đó, do thay đổi quy mô dự án và hai bên không thỏa thuận được với nhau về việc điều chỉnh giá trị hợp đồng cho thiết kế mới nên Công ty H đơn phương chấm dứt hợp đồng và có tranh chấp với Công ty P về giá trị thanh toán.
Theo đó, Công ty H cho rằng đã tạm ứng thanh toán thừa so với khối lượng công việc thực tế mà công ty P đã thực hiện trong lần thanh toán thứ nhất. Do đó, Công ty H chỉ chấp nhận thanh toán cho Công ty P số tiền chiếm khoảng 8% phí thiết kế xây dựng cho cả hai lần thanh toán. Ngoài ra, Công ty H chấp nhận chịu khoản tiền phạt tương đương với 1 % giá trị hợp đồng.
Trong khi đó, Công ty P không chấp nhận yêu cầu khởi kiện đòi lại tiền của nguyên đơn do đây là tiền Công ty H đã thanh toán cho Công ty P theo tiến độ thỏa thuận trong hợp đồng, không phải là tiền tạm ứng.
Công ty P cũng có Đơn phản tố, yêu cầu Công ty H ngoài việc phải chịu khoản tiền phạt thì Công ty H phải tiếp tục thanh toán cho Công ty P đợt Thanh toán lần 3 do Công ty P đã hỗ trợ xong về mặt kỹ thuật để phê duyệt hồ sơ thiết kế của dự án.
Các kết luận của tòa án
Tại Bản án sơ thẩm số 01/2011/KDTM-ST ngày 20-6-2011, TAND quận Hoàn Kiếm, TP. Hà Nội, quyết định chấp nhận đơn khởi kiện của Công ty H đối với Công ty P. Buộc Công ty TNHH P phải hoàn trả cho Công ty cổ phần H số tiền tạm ứng của hợp đồng là 272.571,41USD tương đương với 5.642.228.187 đồng. Bác yêu cầu phản tố của Công P đối với Công ty H.
Ngày 1-7-2011, Công ty P kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm. Tại Bản án phúc thẩm số 27/2011/KDTM-PT ngày 21-9-2011, TAND TP. Hà Nội, quyết định không chấp nhận kháng cáo của Công ty TNHH Thiết kế và Xây dựng P. Giữ nguyên quyết định của bản án sơ thẩm.
Sau đó, Công ty P tiếp tục có đơn đề nghị giám đốc thẩm đối với bản án phúc thẩm nêu trên.
Tại Quyết định kháng nghị số 60/2014/KN-KDTM ngày 15-9-2014, Chánh án TAND Tối cao đã kháng nghị Bản án kinh doanh, thương mại phúc thẩm số 27/2011/KDTM-PT ngày 21/9/2011 của TAND TP. Hà Nội.
Theo đó, Chánh án TAND Tối cáo đề nghị Tòa Kinh tế TAND Tối cao xét xử giám đốc thẩm theo hướng hủỵ bản án phúc thẩm bản án sơ thẩm và bản án phúc thẩm nêu trên. Đồng thời, giao hồ sơ vụ án cho TAND quận Hoàn Kiếm, TP. Hà Nội xét xử sơ thẩm lại theo quy định của pháp luật.
| Nội dung án lệ Về yêu cầu phản tố, nhận định của Tòa án cấp phúc thẩm tại Bản án số 82/2020/KDTM-PT về việc yêu cầu phản tố không bị giới hạn bởi thời hiệu khởi kiện là không đúng. Theo các quy định của BLTTDS năm 2004 và BLTTDS 2015, yêu cầu phản tố là yêu cầu không nằm trong yêu cầu của nguyên đơn, có thể được giải quyết bằng một vụ án độc lập; việc giải quyết yêu cầu phản tố trong cùng vụ án là để kết quả giải quyết chính xác và nhanh hơn. Yêu cầu phản tố cũng chính là yêu cầu khởi kiện nên phải tuân thủ quy định về thời hiệu khởi kiện. Do đó, trường hợp có yêu cầu phản tố và có đương sự trong vụ án đề nghị áp dụng thời hiệu khởi kiện thì tòa án cấp sơ thẩm và tòa án cấp phúc thẩm phải xác định xem yêu cầu phản tố có còn thời hiệu khởi kiện hay không mới đúng quy định pháp luật |
