Bất chấp thực tế khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương đang trở thành điểm nóng quan trọng giữa Mỹ và Trung Quốc thì Trung Đông vẫn giữ được ý nghĩa chiến lược của mình trong thị trường vũ khí toàn cầu.
Nga đã đẩy vũ khí do nước này chế tạo sang khu vực này trong những năm gần đây, với hy vọng tận dụng những bất đồng đang diễn ra giữa chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden và các nước vùng Vịnh.
Tiêm kích Su-35 của Không quân Nga. Ảnh: Wikimedia Commons
Trang The EurAsian Times trước đó đưa tin tại cuộc triển lãm hàng không Dubai Air Show, Nga thu hút chú ý bằng máy bay chiến đấu tàng hình mới Su-75 Checkmate, thể hiện mẫu máy bay mới này như một lựa chọn thích hợp cho các nước vùng Vịnh. Algeria và Thổ Nhĩ Kỳ rõ ràng cũng đã thể hiện hứng thú với máy bay chiến đấu Su-35 của Nga
Theo các báo cáo, Iran dự kiến mua máy bay chiến đấu thế hệ 4.5 Su-35SE ‘Super Flankers’ từ Nga trong tương lai gần. Iran và Nga có khả năng ký hiệp ước quốc phòng trị giá 20 tỉ USD trong tháng 1-2022.
Nhiều người suy đoán rằng Moscow có thể cung cấp cho Tehran 24 tiêm kích Su-35SE, hai hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 phiên bản nâng cấp và một vệ tinh quân sự dựa theo các điều khoản của thỏa thuận.
Iran thật sự sắp mua Su-35SE?
Những chiếc Su-35SE ban đầu được thiết kế cho Ai Cập nhưng Mỹ đã đe dọa trừng phạt Ai Cập chiếu theo Đạo luật chống các đối thủ của Mỹ thông qua trừng phạt (CAATSA). Vì thế, gần 15 chiếc Su-35SE vốn đã sẵn sàng bay có thể được bàn giao cho Iran vào đầu năm tới.
Ở thời điểm hiện tại, một số tiêm kích Su-35SE dành cho Ai Cập đóng tại TP Komsomolsk-on-Amur, vùng Viễn Đông của Nga. Điều này dấy lên suy đoán Nga sẽ bán số máy bay này cho Iran hoặc Algeria. Nếu thỏa thuận thành công, đây sẽ là “cơn đau đầu” cho Mỹ và các đồng minh vì họ biết rõ khả năng của Su-35, theo The EurAsian Times.
Xe tăng T-90 của Lục quân Nga. Ảnh: Wikimedia Commons
Hồi tháng 10, Nga được cho đã triển khai bốn chiếc Su-35 tới Syria với mục đích hỗ trợ chính phủ Tổng thống Syria Bashar al Assad nhằm giành lại thêm lãnh thổ từ lực lượng nổi dậy.
Phần lớn máy bay của Không quân Iran là những chiếc F-14, F-4 và F-5 được sản xuất tại Mỹ và được bàn giao trong những năm 1960 và 1970.
Kể từ đó, Iran đã mua tiêm kích MiG-29A từ Nga cũng như một số tiêm kích Dassault Mirage F-1 vốn của Không quân Iraq đã bay sang Iran sau Chiến tranh vùng Vịnh năm 1991.
Hôm 28-12-2021, các tiêm kích của Israel đã tấn công TP cảng Latakia của Syria, được cho là đã tấn công kho vũ khí và đạn dược do Iran vận hành. Việc mua được Su-35 hiện đại sẽ giúp Iran có thêm động lực và đóng vai trò như một biện pháp răn đe mạnh mẽ đối với các cuộc không kích của Israel trong tương lai.
Nếu thỏa thuận quốc phòng này hoàn tất trong tháng 1, quá trình huấn luyện sẽ bắt đầu ngay sau đó và tất cả máy bay Su-35SE sẽ được bàn giao vào giữa năm 2022. Tuy vậy, Israel dự tính mua tiêm kích F-15EX của Mỹ để đối chọi Su-35.
Chuyên gia về hàng không vũ trụ và quốc phòng Paul Iddon từng đề cập rằng ngay sau thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2015, xuất hiện đồn đoán rằng Iran sẽ tận dụng khả năng mua 30 tiêm kích Su-30 và 300 xe tăng chủ chiến T-90 của Nga.
Tuy nhiên, thay vì mua 300 xe tăng T-90 cho Lục quân Iran, Quân đoàn Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) chỉ mua 24 xe tăng T-90 và đưa tất cả tới Syria để chiến đấu cùng với các lực lượng của Tổng thống Assad.
Iran cũng mua hệ thống phòng không S-400 ?
Báo cáo gần đây nhất cũng nói về khả năng Nga bán hệ thống phòng không S-400 cho Iran. Bất chấp những phản đối của Mỹ, Đại sứ quán Nga tại Iran, ông Levan Jagarian trước đó nói với một hãng tin của Iran rằng Nga có thể cung cấp hệ thống phòng không S-400 cho Iran.
Hệ thống phòng không S-400 của Nga. Ảnh: Wikimedia Commons
“Chúng tôi không sợ những đe dọa của Mỹ và chúng tôi sẽ thực hiện các cam kết của mình” – ông Jagarian nói khi đó.
Nếu Iran mua S-400 thì sự tồn tại của hệ thống này trong khu vực lân cận sẽ đặt ra đe dọa với các máy bay Israel và khí tài của Mỹ. Truyền thống Nga thường xuyên tuyên bố rằng các biến thể S-400 hiện đại nhất có thể tiêu diệt máy bay tàng hình thế hệ thứ năm và máy bay ném bom B-2 vì S-400 sử dụng bộ xử lý kỹ thuật số, mạng lưới máy tính và dò tìm tần số radar thế hệ mới.
Hơn nữa, ưu thế trên không của Israel tại Syria, nơi nước này tiến hành hàng trăm cuộc không kích nhằm vào các mục tiêu liên quan tới Iran và phong trào Hezbollah (Lebanon), sẽ bị suy yếu nếu hệ thống S-400 được triển khai. S-400 đủ tinh vi để theo dõi phần lớn không phận Israel.
Nga đang cố gắng củng cố quyền lực của nước này trong khu vực và cố gây ra rắc rối cho Israel và Saudi Arabia. Nếu thỏa thuận Su-35SE Super Flanker với Iran thành hiện thực, điều này sẽ làm phức tạp thêm địa chính trị Trung Đông, tạo ra cơn đau đầu lớn hơn nhiều cho Mỹ.
