Ngày 9-1, tại Hà Nội, Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức Lễ phát động cuộc vận động sáng tác văn học về đề tài thiếu nhi, trao giải thưởng Tác giả trẻ lần thứ nhất.
Văn học chính là nguồn dưỡng khí nuôi tâm hồn hướng thiện
Tại lễ phát động, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã có bài phát biểu quan trọng.
Chủ tịch nước nhìn nhận, văn học có mặt trong muôn màu của đời sống xã hội, là lãnh địa mà hầu như ai cũng có thể đặt chân vào, có thể tham gia và tự do sáng tác, bất kể tuổi tác, địa vị, nghề nghiệp. Nhưng để có được những tác phẩm văn học có giá trị 'để đời', có sức lan tỏa và trường tồn với thời gian thì không phải ai cũng có thể làm được.
Theo Chủ tịch nước, văn học đích thực là nguồn suối trong lành tưới mát tâm hồn, rũ bỏ bụi bẩn và sự mệt nhọc của cuộc sống. Sáng tác văn học về đề tài thiếu nhi lại càng hiếm hoi hơn, rất cần được khuyến khích và lan tỏa mạnh mẽ.
Đề cập đến lễ phát động Cuộc vận động sáng tác văn học về đề tài thiếu nhi và trao giải Tác giả trẻ lần thứ nhất của Hội nhà văn Việt Nam, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc bày tỏ: Sáng tác văn học về đề tài thiếu nhi là một chủ đề khó nhưng vô cùng thú vị và ý nghĩa, con người cần được gieo những hạt giống tâm hồn, không ngừng ước mơ, nuôi dưỡng những khát khao, tôi rèn ý chí và hoài bão lớn ngay từ khi còn nhỏ cho đến khi trưởng thành.
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại buổi lễ. Ảnh: TTXVN
“Văn học chính là nguồn dưỡng khí nuôi tâm hồn hướng thiện, lành mạnh, vị tha, giàu lòng nhân ái; đồng thời hun đúc ý chí, nghị lực vượn lên của con người, nhất là đối với thế hệ trẻ, thanh niên, thiếu niên, thiếu nhi, nhi đồng. Những gì chứa đựng trong tâm hồn của trẻ em Việt Nam hôm nay chính là bản thiết kế quan trọng cho chân dung những công dân Việt Nam trong tương lai”- Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc bày tỏ.
Nhắc đến Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc bày tỏ: Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh không tự nhận mình là nhà văn, nhà thơ, mà chỉ xem mình như là người bạn của văn nghệ. Trong bài thơ Khai Quyển mở đầu cuốn Nhật ký trong tù, Bác tự bạch: “Ngâm thơ ta vốn không ham”.
Tuy nhiên, trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, Bác không chỉ dành hết cho sự nghiệp cách mạng, cho tổ quốc, cho nhân dân mà còn dành sự quan tâm và tình yêu thương vô hạn với các cháu thiếu niên nhi đồng, không chỉ qua những cuộc tiếp xúc, gặp gỡ, thăm hỏi mà những tâm tư, tình cảm, mong mỏi của Bác còn thể hiện qua những bài thơ Bác sáng tác dành tặng cho các cháu.
Bác mong các cháu “cho ngoan”
Mai sau gìn giữ giang san Lạc- Hồng
Sao cho nổi tiếng Tiên- Rồng
Sao cho tỏ mặt nhi đồng Việt Nam.
Theo Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, nhiều thế hệ thiếu niên, nhi đồng Việt Nam đã lớn lên trong những dòng thơ của Bác, được trưởng thành hơn, sống có nhân cách, hoài bão và lý tưởng, vun đắp và cống hiến cho sự nghiệp cách mạng của dân tộc ta, sự phát triển của đất nước ta.
Văn học làm cho con người xích lại gần nhau
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, văn học làm cho con người xích lại gần nhau, biết san sẻ, yêu thương nhau. Hình ảnh đó được thể hiện đậm nét qua cơn đại dịch COVID-19 vừa qua. Mỗi một tác phẩm văn học như là một chiếc thẻ nhớ lưu giữ những suy nghĩ, tư tưởng, xúc cảm hoặc những hình ảnh, ký ức đẹp về một thời đoạn lịch sử.
Theo Chủ tịch nước, văn học đích thực làm cho con người sống có nhân cách, có ước mơ, hoài bão lớn, khẳng định giá trị bản thân, không ngừng hướng đến Chân – Thiện – Mỹ, theo đuổi tri thức, làm giàu cho bản thân, quê hương và góp phần làm cho dân cường, nước thịnh.
Nhắc lại lời Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng nói ở Hội nghị Văn hóa toàn quốc vừa qua: "Văn hoá là hồn cốt của Dân tộc, nói lên bản sắc của Dân tộc. Văn hoá còn thì Dân tộc còn", Chủ tịch nước nhấn mạnh: Để dân tộc ta có thể trường tồn trong một thế giới đa dạng và hội nhập sâu sắc như ngày nay đòi hỏi văn hóa phải phát triển mạnh mẽ hơn trên cái hồn cốt của dân tộc đó. Văn học phản ánh những giá trị văn hóa, những nét đẹp, tinh hoa của dân tộc. Vì lẽ đó, văn học phải đi trước một bước, biến những tinh hoa văn hóa của dân tộc thành sức mạnh nội sinh cho sự phát triển của đất nước.
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc tặng chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh cho các tác giả trẻ lần thứ nhất. Ảnh: TTXVN
“Gần đây chúng ta nghe đến người ta sử dụng Trí tuệ nhân tạo để sáng tác văn học hay làm thơ, có thể tạo ra hàng loạt những tác phẩm sau một nút bấm. Tuy nhiên, nó không có trái tim để rung động và có xúc cảm như con người, khó có thể tạo ra những bài thơ hay hoặc có sức sống.
Song, chúng ta không xem nhẹ vai trò của tiến bộ công nghệ đối với sự phát triển của nền văn học nước nhà, bởi đó không đơn thuần là công cụ sáng tác mà còn có thể chi phối nhận thức, suy nghĩ của chúng ta, năng lực sáng tạo văn học của chúng ta”- Chủ tịch nước nói.
Chủ tịch nước tha thiết kêu gọi các nhà văn Việt Nam, kêu gọi toàn xã hội hãy vì tương lai của dân tộc mình mà dành những gì tốt đẹp nhất cho trẻ em. “Trẻ em như búp trên cành”, chúng ta có trách nhiệm phải làm cho những cái búp ấy lớn lên một cách khoẻ mạnh cả về hình hài lẫn tâm trí. Các nhà văn có một phần trách nhiệm trong đó. Hãy làm cho trẻ yêu quê hương đất nước, xóm làng, đồng bào của mình từ những trang viết quý giá ấy.
Hãy để cho những đứa trẻ nói lên tiếng nói của mình, tiếng nói từ trái tim, từ tâm hồn mình, thốt lên một cách tự nhiên như nhà thơ M.Lermontov đã từng thốt lên rằng:
Tôi yêu Tổ quốc tôi bằng tình yêu kỳ lạ!
Lý trí tôi không cưỡng lại được tình tôi
Dẫu vinh quang được mua bằng máu thắm
Dẫu bình an đầy kiêu hãnh lòng tin.
Hoặc:
“Ôi anh Giải phóng quân!
Từ dáng đứng của Anh giữa đường băng Tân Sơn Nhất
Tổ quốc bay lên bát ngát mùa xuân” (Lê Anh Xuân)
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cùng các nhà văn, nhà thơ tại Lễ phát động. Ảnh: TTXVN
Chủ tịch nước kêu gọi: Các nhà văn, trẻ hãy tiếp bước các thế hệ đi trước. Hãy viết bằng nét đẹp văn hóa dân tộc mình, bằng tâm thế của thời đại mình, bằng lương tri, bản lĩnh của con người Việt Nam. Chỉ như vậy, họ mới có thể hoàn thành sứ mệnh của nhà văn với danh vị vô cùng cao quí mà xã hội dành cho họ: lương tri của thời đại.
Người đứng đầu nhà nước cũng bày tỏ mong ước đến một ngày không xa Việt Nam ta sẽ có nhà văn đoạt giải Nobel văn chương, mang về niềm tự hào cho đất nước chúng ta và có niềm tin mạnh mẽ ở những nhà văn, những Tác giả trẻ hôm nay”.
Kết thúc bài phát biểu, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc muốn mượn lời dặn dò của V.Mayakovsky để nhắn gửi đến tất cả những người cầm bút của chúng ta, đặc biệt là những cây bút viết về đề tài thiếu nhi để kết thúc bài phát biểu của mình:
Phải phí tổn nghìn cân quặng chữ
Mới thu về một chữ mà thôi
Nhưng chữ ấy làm cho rung động
Triệu trái tim trong hàng triệu năm dài.
