VPBank mới kết thúc đợt chào bán 15 triệu cổ phiếu ESOP năm 2021 từ nguồn cổ phiếu quỹ với giá 10.000 đồng. Tại đợt phát hành này, chỉ 299 trong tổng số 9.785 nhân sự làm việc tại ngân hàng mẹ được phân phối cổ phiếu. Trong đó, riêng 14 nhân sự cấp cao chưa bao gồm Tổng Giám đốc Nguyễn Đức Vinh đã mua gần 1,5 triệu đơn vị, tương đương 10% lượng chào bán.

Với thị giá cổ phiếu VPB hiện tại đạt 35.000 đồng, giá trị chênh lệch mà các nhân sự VPBank nhận được từ đợt ESOP vừa qua là khoảng 375 tỷ đồng.

Trước đó, VPBank đã phân phối lần lượt 17 triệu và 31 triệu cổ phiếu ESOP cho nhân viên với giá 10.000 đồng vào các năm 2020 và 2019.

Techcombank cũng phát hành xong hơn 6 triệu cổ phiếu ESOP với giá 10.000 đồng/cp trong tháng 9/2021. Theo kết quả phát hành, chỉ có 237 trong tổng hơn 11.600 nhân sự của ngân hàng này mua thành công cổ phiếu ESOP. Riêng 9 vị trí cấp cao trong ban điều hành và ban quản trị mua hơn 1,2 triệu cổ phiếu, tương đương gần 20% lượng ESOP chào bán.

Với giá mua chỉ bằng 1/5 thị giá hiện tại, người lao động của Techcombank hưởng lợi hơn 240 tỷ đồng, riêng 9 lãnh đạo cấp cao được nhận ''món quà' gần 50 tỷ . Bên cạnh đó, số phiếu ESOP của Techcombank chỉ bị hạn chế chuyển nhượng trong 1 năm, ngắn hơn nhiều so với mức 3 năm của HDBank và VPBank.

Trước đó, ngân hàng này đã phát hành lần lượt 4,76 triệu, 3,5 triệu và 17 triệu cổ phiếu ESOP cho nhân viên trong năm 2020, 2019 và 2018 với cùng giá bán 10.000 đồng.

ABBank và LienVietPostBank cũng vừa hoàn tất đợt phát hành cổ phiếu ESOP trong năm 2021. Tuy nhiên, so với những nhà băng kể trên, cổ phiếu ESOP của hai ngân hàng này không tập trung quá nhiều vào các nhân sự cao cấp.

Theo đó, ABBank đã phát hành hơn 11,4 triệu cổ phiếu ESOP với mức giá 13.000 đồng/cp, thấp hơn 40% thị giá hiện tại. Số cổ phiếu này được phân phối cho 1.386 nhân sự trong tổng số 3.735 người lao động làm việc tại ngân hàng vào cuối tháng 9/2021, tương đương hơn 30% người lao động.

Trong khi phần lớn lãnh cấp cao của LienVietPostBank cũng chỉ mua vào 200 – 300 nghìn đơn vị mỗi người trong tổng số 35 triệu cổ phiếu chào bán.

Gần nhất, HDBank mới đây thông báo phát hành xong 20 triệu cổ phiếu theo chương trình lựa chọn dành cho người lao động (ESOP) với giá 10.000 đồng/cp. Đáng chú ý, số cổ phiếu trên chỉ được phân phối cho 5 nhân sự trong tổng số gần 7.500 người lao động làm việc tại ngân hàng mẹ.

Với giá bán chưa bằng 1/3 thị giá, ước tính các nhân sự cấp cao của HDBank được hưởng lợi hơn 400 tỷ từ chương trình ESOP. Đây là ''món quà'' rất giá trị dù lượng cổ phiếu này bị hạn chế chuyển nhượng trong 3 năm.

Năm 2020, HDBank cũng đã phân phối gần 3,3 triệu cổ phiếu quỹ cho 205 cán bộ, nhân viên với giá 10.000 đồng/cp. Tại đợt phát hành này, các nhân sự cấp cao của HDBank đăng ký mua hơn một nửa.

Ngoài các ngân hàng kể trên, OCB cho biết sẽ thực hiện chào bán 5 triệu cổ phiếu ưu đãi cho cán bộ nhân viên trong quý I năm nay. Số cổ phiếu này được bán với giá 10.000 đồng, thấp hơn 60% so với thị giá hiện tại và bị hạn chế chuyển nhượng trong vòng 4 năm kể từ ngày phát hành.

Về bản chất, mục tiêu của ESOP là tạo động lực cho người lao động, khuyến khích, nâng cao vai trò, trách nhiệm và quyền lợi của cán bộ, nhân viên công ty... Ngoài ra, chương trình này còn giúp những nhân sự này này giảm đáng kể thuế thu nhập cá nhân phải nộp khi so sánh với thưởng bằng tiền. Chính vì vậy, ESOP sẽ thúc đẩy năng suất cũng như níu kéo và thu hút nhân tài, qua đó tác động tích cực đến hiệu quả kinh doanh ngân hàng.

‘’Phát hành cổ phiếu ESOP mới đây nhằm ghi nhận sự đóng góp của cán bộ nhân viên (CBNV) trong quá trình hoạt động kinh doanh, đem lại doanh thu và lợi nhuận vượt so với kế hoạch, đồng thời tiếp tục khuyến khích để tạo động lực cho CBNV trong thời gian tới’’, HDBank cho biết.

Tác dụng từ những chương trình ESOP là không thể phủ nhận tuy nhiên hoạt động này cũng có những ảnh hưởng nhất định tới cổ đông nhỏ lẻ và thị trường. Bởi bản chất việc dùng cổ phiếu quỹ làm ESOP là sử dụng một phần tiền của cổ đông để thưởng cho cán bộ nhân viên. Còn nếu phát hành cổ phiếu mới làm ESOP cũng sẽ làm gia tăng lượng cung trên thị trường, gây áp lực giảm giá.

Theo Quốc Thụy