VKSND tỉnh Bình Thuận đã ban hành kết luận kiểm sát đối với vụ án giết người, cướp của xảy ra ngày 31-7-1980 tại xã Tân Minh, huyện Hàm Tân, tỉnh Thuận Hải (nay là Bình Thuận).
Theo VKS, quyết định đình chỉ điều tra vụ án hình sự, quyết định đình chỉ điều tra bị can đối với ông Võ Tê là có căn cứ và đúng pháp luật.
Hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự
Trước đó, ngày 5-1, sau khi có quyết định đình chỉ bị can đối với ông Võ Tê về tội giết người, cướp của, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bình Thuận đã có thông báo kết thúc vụ án nói trên.
Dù là án đặc biệt nghiêm trọng nhưng thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự Trương Đình Chi cũng đã hết. Ảnh: PN
Thông báo nêu: “Khoảng 18 giờ 30 ngày 31-7-1980, tại thôn 3, xã Tân Minh, huyện Hàm Tân, Thuận Hải xảy ra vụ án giết người, cướp của”.
Ngày 1-8-1980, Công an huyện Hàm Tân đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can và ra lệnh bắt tạm giam ông Võ Tê (sinh năm 1932, trú thôn 3, xã Tân Minh, huyện Hàm Tân) để điều tra về tội giết người, cướp tài sản.
Tuy nhiên, sau khi điều tra, căn cứ kết quả khám nghiệm hiện trường, tử thi và các tài liệu, chứng cứ đã thu thập được, không đủ cơ sở để buộc tội ông Tê.
Ngày 30-12-1980, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Thuận Hải ra lệnh tạm tha ông Tê, lúc này thời gian tạm giam của ông Tê là năm tháng. Ngày 20-7-1984, Phòng Cảnh sát hình sự đã ra quyết định tạm kết thúc hồ sơ.
Đến ngày 16-11-2021, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bình Thuận đã phục hồi điều tra vụ án nêu trên, đồng thời phối hợp VKSND tỉnh Bình Thuận điều tra theo quy định.
Kết quả điều tra xác định Trương Đình Chi (tức Mười Chi, còn có họ tên khác là Trương Đình Khôi và Lê Minh Sơn, sinh năm 1956, trú thôn Bình Thạnh, xã Xuân Bình, thị xã Sông Cầu, Phú Yên), là người thực hiện hành vi giết người và cướp tài sản của bà Phan Thị Khanh (sinh năm 1954, ngụ thôn 3, xã Tân Minh, Hàm Tân).
Điều 27 BLHS 2015 quy định thời hiệu xử lý đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng là 20 năm, trong khi vụ án giết bà Khanh đã xảy ra hơn 41 năm nên đã hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự”…
Theo nguồn tin của PV, sau khi làm việc với Trương Đình Chi, cơ quan điều tra (CQĐT) có đủ căn cứ kết luận hành vi giết người, cướp tài sản của Chi.
Ngoài ra, qua giám định ADN, xác minh tàng thư, tra cứu vân tay và các biện pháp nghiệp vụ khác, CQĐT đủ căn cứ xác định Trương Đình Chi, Trương Đình Khôi, Lê Minh Sơn là một người. Tuy nhiên, do đã hết thời hiệu truy cứu nên CQĐT đã cho Trương Đình Chi được bảo lĩnh theo quy định.
| Trương Đình Chi phải bồi thường cho gia đình bà Khanh Dù không bị truy cứu trách nhiệm hình sự do hết thời hiệu nhưng ông Chi vẫn phải bồi thường thiệt hại (BTTH) theo quy định của BLDS 2015. Cụ thể, căn cứ Điều 591 BLDS, ông Chi phải BTTH cho phía gia đình nhà bà Khanh (những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất...) các khoản sau: Thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm theo quy định tại Điều 590 BLDS; chi phí hợp lý cho việc mai táng; tiền cấp dưỡng cho những người mà người bị thiệt hại có nghĩa vụ cấp dưỡng… Ngoài ra, ông Chi phải bồi thường một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần cho những người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất của bà Khanh (con bà Khanh…). Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa cho một người có tính mạng bị xâm phạm không quá 100 tháng lương cơ sở do Nhà nước quy định. Nếu công an giữ tang vật vụ án (1,6 lượng vàng) thì cơ quan này có trách nhiệm hoàn trả theo quy định của BLTTHS 2015. Trong trường hợp Chi đã tiêu xài hết thì ông này phải bồi thường. Những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất của bà Khanh và ông Chi có thể thương lượng việc bồi thường. Nếu ông Chi không tự nguyện hoặc thương lượng bất thành thì gia đình bà Khanh có thể kiện để yêu cầu bồi thường. Căn cứ khoản 1 Điều 155 BLDS 2015 thì không áp dụng thời hiệu khởi kiện trong vụ đòi BTTH này. TS NGUYỄN VĂN TIẾN, Phó Trưởng Khoa luật dân sự, Trường ĐH Luật TP.HCM MINH CHUNG ghi |
Dành cả thanh xuân truy tìm hung thủ
Như Pháp Luật TP.HCM đã thông tin, ngày 31-7-1980, bà Phan Thị Khanh (lúc đó 26 tuổi) vào rẫy thu hoạch bắp nhưng đến chiều tối không về. Gia đình tìm kiếm thì phát hiện bà nằm chết ở đồi dốc gần rẫy bắp, cách quốc lộ 1A chỉ 7 m.
Khi nghe tri hô, Võ Tê nhà ở gần đó là người duy nhất rành thuốc Nam trong xóm lập tức chạy đến hiện trường. Tại đây, mẹ của bà Khanh đang ôm xác con gái đầy máu, khóc lóc thảm thiết. Ông Tê đến bắt mạch, vỗ vào bụng nạn nhân rồi đoán rằng bà đã chết. Lúc này, mẹ của nạn nhân chồm tay, nắm ống quần của ông Tê nhờ cứu con gái. Máu từ tay bà dính vào ống quần của ông Tê.
Từ vết máu này, một ngày sau, Công an huyện Hàm Tân khởi tố vụ án giết người, cướp của và bắt tạm giam ông Tê. Trong khi hung thủ thực sự của vụ án - Trương Đình Chi sau khi giết bà Khanh để cướp 1,6 lượng vàng đã đón xe vào Hậu Giang lẩn trốn.
Anh Đỗ Thanh An (con bà Khanh, nay đã 49 tuổi) đã bỏ ra hàng chục năm trời tự thu thập, điều tra, lần theo dấu vết hung thủ. Chính anh An là người xác định được Trương Đình Chi về quê vợ ở Quy Nhơn, Bình Định, nhập hộ khẩu nhà cha vợ rồi thay tên đổi họ từ Trương Đình Chi sinh năm 1956 thành Lê Minh Sơn sinh năm 1954.
Anh An làm đơn tố cáo. Công an tỉnh Bình Thuận lập tức cử trinh sát đến Bình Định. Tuy nhiên, sau đó người đàn ông tên Lê Minh Sơn và vợ đột nhiên biến mất.
Anh An làm đủ nghề để mưu sinh như bán vé số dạo, phụ hồ, bưng bê, rửa chén. Từ Bình Định, Phú Yên, Bình Thuận, cho đến Đồng Nai, TP.HCM, Sóc Trăng… đi tới đâu An cũng vừa làm mướn vừa nghe ngóng, quyết tâm tìm hung thủ.
Ngày 4-4-1999, Công an tỉnh Bình Thuận có thông báo truy tìm kèm ảnh đương sự Lê Minh Sơn. Anh An thừa nhận những thông tin mà mình cung cấp đều được Công an tỉnh Bình Thuận truy xét nhưng không có kết quả.
Được biết CQĐT đã mời anh An lên làm việc về tang vật vụ án (1,6 lượng vàng) và các thủ tục bồi thường thiệt hại liên quan đến cái chết của mẹ mình.
| Công an tỉnh Bình Thuận phải xin lỗi và bồi thường oan cho ông TS Nguyễn Văn Tiến, Phó Trưởng Khoa luật dân sự, Trường ĐH Luật TP.HCM, cho biết: Trong vụ án này, theo Điều 34 Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước năm 2017 (Luật TNBTCNN) thì Cơ quan điều tra Công an tỉnh Bình Thuận có nghĩa vụ giải quyết bồi thường cho ông Võ Tê. Lý do là bởi không có sự việc phạm tội nhưng đã khởi tố bị can cũng như bắt tạm giam oan ông Tê năm tháng. Các khoản BTTH mà gia đình ông Võ Tê có thể yêu cầu quy định từ Điều 23 đến Điều 28 Luật TNBTCNN. “TNBTCNN là một trong những loại BTTH ngoài hợp đồng. Do đó, việc BTTH sẽ được điều chỉnh bởi cả Luật TNBTCNN và BLDS 2015” - TS Tiến lưu ý. Theo ThS Huỳnh Thị Nam Hải, giảng viên Khoa luật, Trường ĐH Kinh tế - Luật TP.HCM, do ông Võ Tê đã mất nên căn cứ các khoản 1, 2 Điều 5 Luật TNBTCNN, những người thừa kế của ông Tê sẽ có quyền yêu cầu BTTH. ThS Nam Hải cho biết: “Ngoài những thiệt hại về vật chất (nếu có chứng cứ chứng minh) thì ông Võ Tê còn được BTTH về tinh thần. Theo đó, cứ một ngày bị tạm giam sẽ được bồi thường bằng năm ngày lương cơ sở (lương cơ sở hiện nay là 1,49 triệu đồng/tháng)”. Các chi phí khác được bồi thường có thể kể đến như: Chi phí thuê phòng nghỉ, chi phí đi lại, in ấn tài liệu, gửi đơn thư trong quá trình khiếu nại, tố cáo; chi phí thuê người bào chữa... ; chi phí đi lại để thăm gặp của thân nhân ông Tê... Ngoài việc được BTTH thì phía gia đình ông Tê còn được phục hồi danh dự, trả lại tài sản, khôi phục các quyền và lợi ích hợp pháp khác theo quy định tại các Điều 29-31 Luật TNBTCNN. Cạnh đó, căn cứ Điều 56 Luật TNBTCNN thì CQĐT Công an tỉnh Bình Thuận có trách nhiệm phối hợp với các cơ quan khác, đứng ra tổ chức buổi xin lỗi trực tiếp và cải chính công khai tại nơi cư trú của ông Tê; đăng báo xin lỗi và cải chính công khai. MINH CHUNG |