Nhà thơ Giang Nam (bên trái) mua sách ủng hộ gia đình cố nhà văn Quách Tấn tại lễ ra mắt sách Xứ Trầm Hương (tái bản lần 3, tại Thư viện tỉnh Khánh Hòa ngày 20-10-2018) - Ảnh: PHAN SÔNG NGÂN
Bài báo "Đề nghị đặc cách xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh cho nhà thơ Giang Nam" nhận được nhiều sự đồng tình của nhiều nhà văn, nhà thơ trong nước.
Nhà thơ, nhà văn Nguyễn Quang Thiều - chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam - Ảnh: DML
* Chủ tịch Hội nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều: Nhà thơ Giang Nam xứng đáng nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh
Trò chuyện với Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Quang Thiều cho biết Hội Nhà văn Việt Nam hoàn toàn ủng hộ ý kiến của Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Khánh Hòa và văn nghệ sĩ ở địa phương về đề nghị xét đặc cách cho nhà thờ Giang Nam.
Ông Thiều nhận định: "Đối với nhà thơ Giang Nam, về những gì ông đã cống hiến cho văn học, những gì ông cống hiến cho Cách mạng trong thời gian chiến tranh, tôi thấy ông là người xứng đáng nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh".
Theo quy định của Chính phủ tại nghị định liên quan, quy trình xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học, nghệ thuật được thực hiện qua 3 cấp Hội đồng gồm: Hội đồng cấp cơ sở tại tỉnh, thành phố hoặc tại các Hội văn học, nghệ thuật chuyên ngành Trung ương; Hội đồng chuyên ngành cấp Nhà nước do Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thành lập và Hội đồng cấp Nhà nước do Thủ tướng Chính phủ thành lập.
Cho đến nay, theo ông Thiều "việc xem xét tại các Hội đồng cấp cơ sở và Hội đồng chuyên ngành cấp Nhà nước đều đã làm xong tất cả các việc hết rồi, nên chỉ còn có kiến nghị thẳng lên Hội đồng cấp Nhà nước thôi... Bây giờ chỉ có Hội đồng cấp Nhà nước mới có quyền xem xét việc này và sau khi được thống nhất, hội đồng có thể trình lên cấp cao hơn nữa vì đây là trường hợp đặc biệt".
Hội đồng cấp Nhà nước từng giải quyết đặc cách một trường hợp trước đây, đó là nhạc sĩ Phạm Tuyên. "Hội đồng này đã xem xét, trình lên cấp cao nhất và cuối cùng nhạc sĩ Phạm Tuyên đã được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh. Tôi nghĩ trường hợp nhà thơ Giang Nam cũng có thể làm theo cách như vậy" - ông Thiều nói.
Về phía Hội Nhà văn Việt Nam, chủ tịch hội Nguyễn Quang Thiều cho biết, "Khi tỉnh có văn bản gởi cho Hội đồng cấp Nhà nước, chúng tôi sẽ trực tiếp liên hệ với chủ tịch Hội đồng cấp Nhà nước để biết Hội Nhà văn Việt Nam cần phải làm điều gì.
Khi có yêu cầu của Hội đồng, chúng tôi sẽ sẵn sàng làm để báo cáo về những đóng góp của nhà thơ Giang Nam cho nền văn học cách mạng và những đóng góp cho cuộc kháng chiến và chúng tôi sẽ có ý kiến cụ thể về những việc đó".
Nhà thơ Phan Hoàng (Ủy viên Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam, chủ biên trang VANVN.VN): Nên xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh là "giải thưởng trọn đời" cho văn nghệ sĩ
Nhà thơ Phan Hoàng - Ủy viên Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam, giám đốc - chủ biên trang VAN.VN của Hội Nhà văn VN - Ảnh: DML
Theo nhà thơ Phan Hoàng, "nhà thơ Giang Nam quá xứng đáng để được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học, nghệ thuật và lẽ ra ông xứng đáng được tặng từ nhiều năm trước đây".
Thế nhưng, cũng theo nhà thơ Phan Hoàng, do vướng những quy định, thủ tục để tặng giải thưởng nên cho đến nay nhà thơ Giang Nam cũng như nhiều văn nghệ sĩ nổi tiếng ở phía Nam, như nhà văn Lý Văn Sâm, nhà thơ Hoài Vũ, nhà văn Văn Lê…, đều có rất nhiều đóng góp cho sự nghiệp văn học, nghệ thuật nước nhà nhưng đến nay vẫn chưa được ghi nhận xứng đáng với Giải thưởng Hồ Chí Minh hay Giải thưởng Nhà nước.
Nghị định về Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật đã quy định: "Tác phẩm, công trình văn học, nghệ thuật của tác giả đã được tặng "Giải thưởng Nhà nước" thì không được kết hợp với tác phẩm, công trình văn học, nghệ thuật khác để đề nghị xét tặng "Giải thưởng Hồ Chí Minh" (Khoản 4, Điều 4 Nghị định 90/2014/NĐ-CP).
Nhà thơ Phan Hoàng đề nghị nên xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh là "giải thưởng trọn đời" cho toàn bộ giá trị, thành tựu suốt quá trình sáng tạo, cống hiến của văn nghệ sĩ; làm như vậy mới tránh được những vướng mắc và tránh bị "sót lọt", bỏ quên các gương mặt xứng đáng và "đã sống" trong lòng công chúng từ lâu.
Nhạc sĩ Hình Phước Long (Nguyên Ủy viên ban chấp hành Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Khánh Hòa): Đề nghị đặc cách cho nhà thơ Giang Nam là "làm bởi trái tim mình"
Nhạc sĩ Hình Phước Long - tác giả ca khúc nổi tiếng "Gần lắm Trường Sa", "Gặp anh trên đảo Sinh Tồn"…được tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học, nghệ thuật - Ảnh: PHAN SÔNG NGÂN
Theo nhạc sĩ Hình Phước Long, việc Hội Văn học nghệ thuật tỉnh làm công văn kiến nghị tỉnh đề xuất đặc cách xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh cho nhà thơ Giang Nam là việc làm "không chỉ vì trách nhiệm mà mà còn bởi trái tim", nói lên quan điểm, tình cảm của anh em văn nghệ sĩ của hội đối với nhà thơ Giang Nam.
Nhạc sĩ Hình Phước Long cũng nhắc lại nội dung của nhạc sĩ Đoàn Minh Tuấn (TP.HCM) đã nhắn cho ông: "Anh Giang Nam là một nhà thơ lớn của cuộc cách mạng chống Mỹ cứu nước, ảnh rất xứng đáng để nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học, nghệ thuật".
TTO - Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Khánh Hòa vừa kiến nghị UBND tỉnh đề xuất với cấp có thẩm quyền đặc cách xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh đối với nhà thơ cách mạng lão thành Giang Nam - tác giả bài thơ nổi tiếng Quê hương.