Cụ thể, ông bà ngoại có tài sản chung là căn nhà cùng mảnh vườn 300 m2 (ông bà ngoại đứng tên trên sổ đỏ), năm 2017 ông ngoại chết (không để lại di chúc). Bà ngoại, tôi và em trai tiếp tục sống trên căn nhà đó đến khi bà ngoại chết.
Cha mẹ của ông ngoại, cha bà ngoại đều chết trong thời chiến tranh; mẹ của bà ngoại (98 tuổi) còn sống. Ông bà ngoại có 4 người con, gồm: mẹ tôi (mất năm 2015), cậu 2, cậu 3, cậu 4. Mẹ tôi có hai người con, gồm: tôi và em trai.
Luật sư tư vấn
Theo điểm a khoản 1 điều 650 Bộ luật Dân sự năm 2015, trường hợp người mất không có di chúc thì áp dụng thừa kế theo pháp luật.
Theo điểm a khoản 1 điều 651 Bộ luật Dân sự năm 2015, hàng thừa kế thứ nhất theo pháp luật gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết.
Theo điều 652 Bộ luật Dân sự năm 2015, trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.
Căn cứ các quy định nêu trên và nội dung bạn trình bày thì việc chia tài sản thừa kế trong trường hợp này được thực hiện như sau:
Giai đoạn 1: Lúc ông ngoại bạn mất
Vì căn nhà cùng mảnh vườn 300 m2 (sau đây gọi gọn là nhà đất) là tài sản chung của ông bà ngoại, nên tài sản của ông ngoại bằng 50% nhà đất, tài sản của bà ngoại bằng 50% nhà đất.
Khi đó, tài sản là 50% nhà đất của ông ngoại sẽ được chia đều cho bà ngoại, mẹ bạn, cậu 2, cậu 3, cậu 4; như vậy, mỗi người được hưởng 10% nhà đất (50% : 5), do mẹ bạn chết năm 2015 nên bạn và em trai mỗi người được hưởng 5% nhà đất.
Giai đoạn 2: Lúc bà ngoại bạn mất
Khi đó, tài sản của bà ngoại bằng 50% nhà đất cộng với 10% nhà đất từ thừa kế của ông ngoại để lại (tổng là 60%). Tài sản là 60% nhà đất của bà ngoại sẽ được chia đều cho mẹ của bà ngoại, mẹ bạn, cậu 2, cậu 3, cậu 4; như vậy, mỗi người được hưởng 12% nhà đất (60%: 5), do mẹ bạn chết năm 2015 nên bạn và em trai mỗi người được hưởng 6% nhà đất.
Tổng kết 2 giai đoạn chia tài sản thừa kế thì tài sản mỗi người nhận được như sau:
- Mẹ của bà ngoại: 12% nhà đất.
- Cậu 2: 10% + 12% = 22% nhà đất.
- Cậu 3: 10% + 12% = 22% nhà đất.
- Cậu 4: 10% + 12% = 22% nhà đất.
- Bạn: 5% + 6% = 11% nhà đất.
- Em trai: 5% + 6% = 11% nhà đất.
Luật sư Phạm Thanh Hữu
Đoàn luật sư TP HCM
Xem thêm: lmth.1110244-ek-auht-coud-oc-iaogn-uahc-cuhc-id-ial-ed-gnohk-ab/ten.sserpxenv