Giá trị xuất khẩu thấp đã khiến thặng dư thương mại xuất nhập khẩu sản phẩm chăn nuôi năm 2021 thâm hụt tới gần 3 tỉ USD.

Nhập khẩu quá lớn làm lệch cán cân thương mại

Theo số liệu thống kê, năm 2021, nhập khẩu thịt lợn làm thực phẩm dù giảm 32,5% so với năm 2020 nhưng cũng ở mức 143.463 tấn. Nhập khẩu thịt trâu, bò, cừu làm thực phẩm cũng ở mức 110.889 tấn (giảm 2,1% so với năm 2020). Mặc dù nhập khẩu giảm, nhưng vẫn cao gấp 7 lần so với xuất khẩu nên thâm hụt thương mại các sản phẩm chăn nuôi vẫn lên tới gần 3 tỉ USD.

Năm 2021, Việt Nam xuất khẩu được khoảng trên 9.000 tấn thịt gà chế biến với giá trị kim ngạch trên 43 triệu USD; xuất khẩu được khoảng 5.000 tấn thịt lợn đông lạnh các loại với giá trị khoảng 20 triệu USD; xuất khẩu mật ong đạt 53.353 tấn, giá trị hơn 100 triệu USD, tăng 6% so với năm 2020; xuất khẩu yến và sản phẩm từ yến năm 2021 đạt 174 tấn…, nhưng xuất khẩu sữa và các sản phẩm từ sữa của Việt Nam trong năm 2021 lại giảm đáng kể (khoảng 12%) so với năm 2020, đặc biệt là xuất khẩu sữa sang thị trường Trung Quốc giảm tới 47,8% so với năm 2020 đã khiến xuất khẩu các sản phẩm chăn nuôi của Việt Nam ghi dấu một năm không mấy tin vui.

Cũng cần phải nói thêm rằng, trong Chiến lược ngành chăn nuôi giai đoạn 2008-2020, Bộ NNPTNT đề ra mục tiêu xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi đạt khoảng 1,2-1,5 tỉ USD, trong đó xuất khẩu thịt lợn đạt 500-800 triệu USD. Thế nhưng thực tế, đến năm 2021 kết quả chỉ đạt được khoảng 440 triệu USD. Như vậy, mục tiêu này đã thất bại.

Trong khi đó, nhập khẩu sản phẩm thịt để chế biến tuy có giảm so với các năm trước đó, nhưng vẫn ở mức rất cao, bất lợi cho ngành chăn nuôi trong nước: Năm 2021, Việt Nam nhập khẩu tới 346.000 con lợn sống để giết mổ, nhập khẩu 143.463 tấn thịt lợn làm thực phẩm. Đối với nhóm gia cầm, Việt Nam cũng nhập khẩu tới 132.071 tấn thịt gia cầm để chế biến thực phẩm; bên cạnh đó, còn có tới trên 110.889 tấn thịt gia súc ăn cỏ như trâu, bò, cừu, dê... được nhập khẩu về Việt Nam.

Xuất khẩu sản phẩm qua chế biến vẫn thấp

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NNPTNT), đến thời điểm này, Việt Nam đã đàm phán thành công xuất khẩu thịt gà chế biến sang Nhật Bản (năm 2017), Hồng Kông (năm 2019) và 5 nước thuộc Liên minh kinh tế Á-Âu (năm 2020). Trong các sản phẩm thịt xuất khẩu, chiếm tỉ trọng lớn nhất là thịt gà. Trong năm 2021, thịt gà chế biến xuất khẩu đạt 2.531 tấn, tăng 36,58% so với năm 2020. Hiện nay, Việt Nam đang tiếp tục đàm phán để xuất khẩu sản phẩm thịt gà chế biến sang Hàn Quốc, Singapore, EU, Anh, các nước Trung Đông.

Xếp thứ hai về giá trị kim ngạch xuất khẩu trong nhóm sản phẩm chăn nuôi là thịt lợn. Tuy nhiên, Việt Nam chủ yếu mới xuất khẩu lợn sữa và lợn choai sang thị trường Hongkong, Trung Quốc và Malaysia. Ngoài ra, Việt Nam cũng xuất khẩu thịt tiệt trùng sang thị trường Hàn Quốc.

Đối với nhóm vật nuôi còn sống, chủ yếu nước ta chỉ xuất khẩu gà giống. Số lượng gà giống xuất khẩu trong năm 2021 đạt 635.336 con tăng 3,08 lần so với năm 2020, chiếm 91,08% tổng số lượng động vật xuất khẩu.