Việc Fed nâng lãi suất mạnh tay và nhanh chóng vào năm ngoái đã khiến các nhà đầu tư hy vọng rằng lạm phát giảm tốc trong năm tới. Trong thời gian sắp diễn ra cuộc họp vào tháng 12, lợi suất trái phiếu dài hạn đã giảm, điều này phản ánh sự lạc quan đối với kỳ vọng lạm phát sẽ hạ nhiệt nhanh chóng và rủi ro suy thoái kinh tế trong năm nay.
Tuy nhiên, nhiều quan chức Fed lo ngại rằng NHTW không thể chế ngự lạm phát trừ khi nền kinh tế giảm tốc do các biện pháp thắt chặt chính sách tiền tệ, ví dụ như tăng chi phí đi vay hoặc đẩy giá cổ phiếu xuống.
Với Fed, rủi ro lạm phát vẫn chưa biến mất
Bất cứ đợt tăng giá nào của thị trường, trong trường hợp Fed nới lỏng chính sách, cũng có nguy cơ cản trở nỗ lực của NHTW nhằm kiểm soát hoạt động tuyển dụng và tăng lương. Điều này còn có thể khiến Fed tiếp tục tăng lãi suất hoặc duy trì lãi suất ở mức cao hơn trong thời gian dài hơn, làm tăng rủi ro suy thoái kinh tế kéo dài và sâu sắc hơn.
Biên bản cuộc họp cho biết: “Việc nới lỏng các điều kiện tài chính khi chưa phải thời điểm hợp lý, đặc biệt là khi công chúng nhận thức chưa đúng về phản ứng của Fed với nền kinh tế, sẽ càng làm phức tạp hơn những nỗ lực để ổn định giá cả.”
Tim Duy, kinh tế trưởng Mỹ tại hãng nghiên cứ SGH Macro Advisors, cho biết: “Đây là một tuyên bố thẳng thắn. Ý Fed là NHTW cam kết đạt được một kết quả cụ thể, đó là tỷ lệ thất nghiệp cao hơn và một thị trường lao động yếu hơn. Vấn đề chính đối với các nhà đầu tư là liệu Fed có thực sự gắn bó với kế hoạch đó lâu dài hay không, nếu lạm phát đang dần hạ nhiệt.”
Bất chấp một số dấu hiệu cho thấy lạm phát có thể đã đạt đỉnh vào mùa hè năm ngoái, các quan chức Fed đã chỉ ra rằng họ tiếp tục nâng lãi suất trong trường hợp áp lực giá vẫn dai dẳng trong năm nay.
Nhiều dấu hiệu cho thấy giá hàng hoá đã giảm dần, trong khi những nút thắt cổ chai của chuỗi cung ứng được gỡ bỏ và giá thuê nhà và chi phí nhà ở khác đang tăng chậm lại. Tuy nhiên, Fed vẫn lo ngại rằng thị trường lao động hiện vẫn quá “nóng”, điều này có thể khiến tăng trưởng tiền lương tiếp tục leo thang và khiến lạm phát vẫn ở mức cao hơn mục tiêu là 2%.
Theo biên bản cuộc họp, dù lạm phát đã được kiểm soát trong tháng 10 và tháng 11, Fed tháng trước đã “nhấn mạnh cần có thêm bằng chứng về sự cải thiện, để chắc chắn rằng tốc độ giảm của lạm phát là bền vững.” Các quan chức cho biết họ thấy nguy cơ lạm phát vẫn cao hơn mức mà nhiều người dự báo, khi đây vẫn là một yếu tố quan trọng với triển vọng của chính sách.
Năm ngoái, Fed đã mạnh tay tăng lãi suất. NHTW Mỹ thực hiện 4 lần nâng liên tiếp với 0,75% và sau đó là 0,5% vào tháng trước, đưa phạm vi lãi suất lên khoảng 4,25% - 4,5% - mức cao nhất trong 15 năm.
Những dự đoán về cuộc họp tháng 1
Trong khi thị trường kỳ vọng rằng Fed sẽ đưa phạm vi lãi suất lên khoảng 5% vào mùa xuân, thì các quan chức dự đoán lãi suất sẽ cao hơn 1 chút so với các dự báo được công bố vào tháng trước. Khoảng 17/19 quan chức đồng tình với kế hoạch tăng lãi suất lên mức trên 5% vào năm 2023 và duy trì mức này đến một thời điểm nào đó vào năm 2024. Biên bản cho biết, không có thành viên nào của FOMC dự kiến hạ lãi suất vào năm tới.
Chủ tịch Fed Minneapolis - Neel Kashkari, mới đây cho biết ông dự đoán Fed sẽ tạm dừng tăng lãi suất sau khi đạt mức cao nhất là 5,4%. Ông nói: “Dù điểm cuối ở đâu thì chúng tôi vẫn chưa biết liệu mức đó có đủ cao để đưa lạm phát trở lại 2% trong một khoảng thời gian hợp lý hay không. Theo tôi, bất kỳ dấu hiệu nào thấy lạm phát chưa hạ nhiệt đủ nhanh thì Fed sẽ tiếp tục tăng lãi suất lên cao.”
Trong khi động thái tăng lãi suất vào tháng 12 nằm trong dự đoán của nhiều người, một số nhà phân tích vẫn tỏ ra bối rối trước cách Fed tăng dự báo lạm phát trong năm tới, dù có dấu hiệu cho thấy lạm phát đã đạt đỉnh.
Tháng trước, giới chức Fed dự đoán lạm phát lõi hàng năm sẽ giảm từ 4,8% trong quý IV/2022 xuống 3,5% trong cùng kỳ năm nay, dựa theo số liệu CPE của Bộ Thương mại. Con số này tăng so với dự đoán của họ hồi tháng 9 về mức giảm từ 4,5% xuống 3,1%.
Fed chú ý đến giá hàng hoá cơ bản, coi đây là yếu tố dự đoán lạm phát trong tương lai hiệu quả hơn so với lạm phát cơ bản. Trong 3 tháng kết thúc vào tháng 11, CPI lõi tăng với tốc độ hàng năm là 3,6%, thấp nhất kể từ tháng 2/2021.
Một số quan chức đang chuyển trọng tâm từ CPI sang thị trường lao động, trong bối cảnh lo ngại rằng lạm phát cao có thể kéo dài càng khiến tăng trưởng tiền lương leo thang. Cho đến nay, tăng trưởng tiền lương ở Mỹ vẫn chưa có dấu hiệu chậm lại, đặc biệt là khi các công ty trả lương cao hơn để thu hút nhân tài mới.
Theo báo cáo của Bộ Lao động công bố vào thứ Tư tuần trước, số vị trí việc làm đang tuyển dụng gần như ổn định ở mức cao kỷ lục trong tháng 11, cho thấy thị trường lao động vẫn quá “nóng” và kéo dài đến năm 2023. Các số liệu cũng cho thấy tỷ lệ sa thải vẫn ở mức thấp và tỷ lệ người lao động bỏ việc trong tháng 11 nhiều hơn so với 1 tháng trước đó - dấu hiệu cho thấy người Mỹ vẫn tin tưởng vào triển vọng việc làm của họ.
Biên bản cuộc họp không công bố chi tiết cuộc tranh luận về việc nên tăng lãi suất thêm 0,5% hay thấp hơn 0,25% tại cuộc họp tiếp theo của các nhà hoạch định chính sách, từ ngày 31/1 đến 1/2.
Theo số liệu thị trường hợp đồng tương lai do CME Group tổng hợp, các nhà đầu tư dự đoán khoảng 70% khả năng Fed tăng lãi suất 0,25% vào cuộc họp tới và 30% khả năng tăng 0,5%.
Còn nhà kinh tế Tim Duy nhận định, nếu Fed thực sự cam kết như đúng những gì đã nói, cùng các dự báo về kinh tế và lãi suất gần đây, thì không có lý do gì để không thực hiện mức tăng 50 điểm cơ bản ở cuộc họp tiếp theo.
Tham khảo WSJ