Đây là điểm mới trong dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định 95/2021 và Nghị định 83/2013 về kinh doanh xăng dầu, đang được Bộ Công Thương lấy ý kiến.
Nghị định 95/2021 hiện quy định thời gian điều hành giá xăng dầu bán lẻ trong nước giữa hai kỳ là 10 ngày, vào các ngày 1, 11 và 21 hàng tháng. Cho rằng thời gian này "vẫn phù hợp, không phải là nguyên nhân thiếu hụt nguồn cung xăng dầu vừa qua", nhưng sau khi tham khảo ý kiến các bộ, ngành và doanh nghiệp, liên Bộ Công Thương - Tài chính vẫn đề xuất hai phương án thay đổi điều hành giá.
Phương án 1, giữ nguyên thời gian điều hành giá như hiện nay, tức 10 ngày một lần vào các ngày 1, 11 và 21 hàng tháng. Khi thị trường có biến động lớn, Thủ tướng chỉ đạo liên Bộ Công Thương - Tài chính thời gian điều hành giá xăng dầu phù hợp diễn biến từng giai đoạn.
Phương án 2, rút ngắn thời gian điều hành, công bố giá xăng dầu xuống 7 ngày, quy định vào 1 ngày cụ thể trong tuần.
Đưa ra quan điểm, Bộ Công Thương chọn phương án rút ngắn thời gian điều hành giá xăng dầu xuống còn 7 ngày, vào ngày thứ Năm hàng tuần, không kể ngày nghỉ lễ, trừ trường hợp trùng vào ngày mùng 1, 2 và 3 tháng 1 Âm lịch của Tết Nguyên đán (sẽ được chuyển sang ngày mùng 4).
Nêu lý do chọn phương án này, Bộ Công Thương cho rằng sẽ đảm bảo giá xăng dầu bám sát hơn với diễn biến trên thị trường thế giới. Việc điều hành kể cả vào ngày nghỉ lễ nhằm tránh giá có biến động lớn, ảnh hưởng tới quyền lợi người tiêu dùng hoặc doanh nghiệp kinh doanh mặt hàng này.
Nhưng việc rút ngắn thời gian điều hành xuống 7 ngày cũng có nhược điểm là thời gian nhập khẩu xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam (từ lúc đặt hàng tới khi về đến cảng) khoảng 10-15 ngày, nên khi thị trường bất ổn theo xu hướng bất lợi cho doanh nghiệp. Khi đó, doanh nghiệp sẽ tiếp tục có ý kiến về thời gian điều hành, công bố giá quá ngắn, ảnh hưởng đến kế hoạch kinh doanh. Họ cũng khó đoán định được giá trong nước khi nhập khẩu xăng dầu, nhất là khi chu kỳ giá đi xuống.
Đề nghị rút ngắn thời gian điều hành giá xăng dầu xuống dưới 10 ngày, kể cả ngày nghỉ, từng được các doanh nghiệp, Hiệp hội và TP HCM đưa ra năm ngoái sau những biến động thiếu hụt xăng dầu, và cho rằng quy định hiện hành không còn phù hợp trước biến động của thế giới.
Ngoài tác động từ thế giới, nguyên nhân khiến thị trường năm 2022 bất ổn, là các doanh nghiệp đầu mối phải nhập hàng ở thời điểm giá cao, bán ra lúc giá thấp nên bị lỗ; chi phí kinh doanh xăng dầu tăng vọt nhưng không được điều chỉnh kịp thời vào giá cơ sở...
Thị trường xăng dầu hiện tạm ổn sau những nỗ lực điều phối từ cơ quan quản lý.
Hoài Thu