Hiện bản án vụ án Nguyễn Thái Luyện và đồng phạm “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, “rửa tiền” đã được niêm yết công khai trên Cổng thông tin điện tử TAND TP.HCM, tại địa chỉ http://hochiminhcity.toaan.gov.vn.

Sau gần 1 tháng xét xử sơ thẩm, ngày 29 - 30.12.2022, TAND TP.HCM tuyên phạt bị cáo Nguyễn Thái Luyện (37 tuổi, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty CP địa ốc Alibaba) tù chung thân về tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. 22 đồng phạm còn lại bị tuyên án từ 3 năm tù treo đến 30 năm tù về các tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, “rửa tiền”.

Về trách nhiệm dân sự, HĐXX buộc bị cáo Nguyễn Thái Luyện và vợ là bị cáo Võ Thị Thanh Mai bồi thường hơn 2.445 tỉ đồng cho 4.548 người bị hại mà các bị cáo đã lừa đảo. HĐXX còn buộc bị cáo Mai nộp lại gần 12,2 tỉ đồng từ hành vi “rửa tiền” để đảm bảo nghĩa vụ bồi thường cho các bị hại.

Số ít bị hại có mặt tại phiên tòa xét xử Nguyễn Thái Luyện và đồng phạm NHẬT THỊNH

Hàng loạt kiến nghị xem xét trách nhiệm quản lý của địa phương

Theo hồ sơ vụ án, Nguyễn Thái Luyện cùng đồng phạm rao bán 58 dự án “ma” tại các tỉnh Bình Thuận, Đồng Nai, Bà Rịa-Vũng Tàu, từ đó lừa đảo hàng ngàn khách hàng. Để tăng thêm sự tin tưởng về quy mô Công ty CP địa ốc Alibaba và thu hút khách hàng nộp tiền, Luyện và đồng phạm còn tổ chức các sự kiện công bố “dự án”, đưa ra thông tin gian dối về các dự án không có thật.

Cụ thể, Luyện lập phòng truyền thông, trong đó Phó tổng giám đốc phụ trách truyền thông của Công ty CP địa ốc Alibaba - bị cáo Nguyễn Lê Hoàng Lan (bị tuyên 16 năm tù) là người hoàn thiện file bản vẽ thiết kế các “dự án”, tổ chức sự kiện truyền thông quảng cáo; trực tiếp tham gia biên soạn, phê duyệt, lên kịch bản chương trình phân phối, mở bán các dự án “ma”. Còn bị cáo Võ Văn Trần Quang (bị tuyên 10 năm tù) có vai trò quay phim, chụp ảnh các sự kiện mở bán sản phẩm do Công ty Alibaba tổ chức để thu hút khách hàng.

Sau khi tổ chức những sự kiện mở bán dự án “ma”, các bị cáo đã đăng tải trên website: www.tapdoandiaocalibaba.com, www.diaocalibaba.com và www.diaocalibaba.vn; trên YouTube với tài khoản có tên “Thời sự Ali24h”; fanpage có tên “Địa ốc Alibaba”… để khách hàng tin tưởng đầu tư.

Như vậy, rõ ràng việc các bị cáo rao bán các dự án “ma” luôn công khai tại các địa bàn liên quan, thách thức chính quyền địa phương trong thời gian dài, nhưng không có sự can thiệp kịp thời dẫn đến hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

Từ đó, trong nội dung tuyên án, TAND TP.HCM kiến nghị Cơ quan CSĐT các tỉnh Đồng Nai, Bà Rịa-Vũng Tàu làm rõ quy trình và vai trò của cơ quan quản lý đất đai tại địa phương trong việc chấp nhận cho việc hợp, tách hàng loạt thửa đất trong vụ án. Nếu có sai phạm, đề nghị xử lý theo quy định pháp luật. TAND TP.HCM còn kiến nghị Cơ quan CSĐT các tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, Đồng Nai, Gia Lai làm rõ sai phạm của cán bộ địa phương khi xác nhận, tạo điều kiện cho bị cáo Trịnh Minh Pháp, Nguyễn Thái Lĩnh, Nguyễn Thái Lực nhận chuyển nhượng đất trồng lúa trên địa bàn, từ đó các bị cáo lập khống nhiều dự án đất ở bán cho người dân, gây thiệt hại đặc biệt lớn.

Ngoài ra, quá trình điều tra vụ án Nguyễn Thái Luyện và đồng phạm, đối với các hành vi có dấu hiệu sai phạm liên quan đến trách nhiệm của cơ quan chức năng tỉnh Bình Thuận, Đồng Nai, Bà Rịa-Vũng Tàu trong việc để Công ty CP địa ốc Alibaba mua đất nông nghiệp, phân lô tách thửa trái quy định trong một thời gian dài, lừa đảo hàng ngàn khách hàng với thiệt hại đặc biệt lớn, cũng được Cơ quan CSĐT tách ra để xác minh, làm rõ, và xử lý theo quy định pháp luật.

Bị cáo Nguyễn Thái Luyện lợi dụng kẽ hở trong quản lý đất đai tại địa phương để rao bán 58 dự án "ma", chiếm đoạt hàng ngàn tỉ đồng của khách hàng PHAN THƯƠNG

Cần xử lý triệt để

Luật sư Nguyễn Hữu Thế Trạch (Đoàn luật sư TP.HCM) khẳng định việc Cơ quan CSĐT tách các dấu hiệu sai phạm liên quan đến trách nhiệm của cơ quan chức năng tỉnh Bình Thuận, Đồng Nai, Bà Rịa-Vũng Tàu là đúng, phù hợp. Bởi việc xác minh sai phạm của từng cá nhân, tập thể để xem xét xử lý trách nhiệm cần có thời gian theo quy định của bộ luật Tố tụng hình sự. Vì vậy, để không ảnh hưởng đến việc xử lý hành vi phạm tội của Nguyễn Thái Luyện và đồng phạm, Cơ quan CSĐT đã tách dấu hiệu sai phạm của cơ quan chức năng để xử lý sau, là hoàn toàn đúng.

Theo luật sư Trạch, Cơ quan CSĐT cần làm rõ trách nhiệm cán bộ quản lý đất đai trên địa bàn 58 “dự án” của Công ty CP địa ốc Alibaba rao bán trong thời gian dài, gây mất an ninh trật tự địa phương, cũng như thiệt hại đặc biệt lớn cho người dân.

“Cần có sự đánh giá tổng thể, vì hành vi sai phạm của Nguyễn Thái Luyện và đồng phạm không diễn ra một ngày, mà thời gian dài, được tổ chức rao bán rầm rộ, thì không thể nói chính quyền địa phương không biết. Cơ quan CSĐT cũng như cơ quan chức năng cần rà soát công tác cán bộ, xem xét trách nhiệm để xử lý triệt để”, luật sư Trạch nêu.

Trong khi đó, luật sư Ngô Huỳnh Phương Thảo (Đoàn luật sư TP.HCM) cho rằng: “Đây là bài học đau đớn cho các cấp chính quyền địa phương nhưng Cơ quan CSĐT cũng cần làm rõ bài học này là vô tình hay cố ý để xử lý trách nhiệm triệt để, lấy đó làm bài học cảnh báo cho các địa phương khác”.